An Interactive Presentation of Three-Dimensional Residents of Historical Artifacts Exhibited in Museums (Arastalı Bedesten-Tokat Müzesi)

Yıl 2023, Cilt: 29 Sayı: 50, 62 - 74, 31.03.2023

Özlem Kum , Bülent Salderay

https://doi.org/10.5152/ArtVis.2023.22002

Öz

The aim of the research is to determine how the three-dimensional survey works of historical artifacts exhibited in museums can be presented in an interactive environment in a virtual infrastructure. In this framework, 23 historical artifacts with missing morphology, selected from among the historical artifacts in the Arastalı Bedesten-Tokat Museum, were determined as the sample. In this direction, the morphological deficiencies of the works, literature scanning, document scanning, and random sampling method were used in the selection of visual elements. The works were visually analyzed and completed with semiotic analysis methods, and then designed to reach museum visitors with a 360° virtual museum experience. The research consists of three stages: In the first stage, 23 historical artifacts with missing morphology were modeled in three dimensions, and the production stages of the modeled historical artifacts were included as animation in the keyshot program; II. At this stage, the construction of the physical space of the Arastalı Bedesten-Tokat Museum as a 360° virtual tour; III. In the second stage, the website construction stages designed to create the virtual infrastructure of the Arastalı Bedesten-Tokat Museum were included. It has been concluded that the three-dimensional visuals of historical artifacts that are in museums today and whose morphology is lacking are not modeled through a program. It has been concluded that design methods and techniques can be applied while producing threedimensional images of historical artifacts in museums with missing morphology. Innovative approaches to the understanding of museology increase the number of visitors to museums. As a result of the research, it has been concluded that digital media has a positive contribution to museums reaching more audiences. In the virtual world enabled by digital media, visualization of interactive information is possible thanks to web interfaces and graphical designs. For this reason, it has been concluded that graphic design has important contributions to the exhibition of the works and transferring them to the visitors aesthetically. It has been concluded that graphic design, which has a positive contribution to the field, has an important function in spreading awareness of history and increasing the interest of individuals.

Anahtar Kelimeler

360° Virtual tour, interactive design, media design, three-dimensional modeling

Müzelerde Sergilenen Tarihi Eserlerin Üç Boyutlu Rölöve Çalışmalarının Etkileşimli Ortamdaki Sunumu (Arastalı Bedesten-Tokat Müzesi)

Öz

Araştırmanın amacı, müzelerde sergilenen tarihi eserlerin üç boyutlu rölöve çalışmalarının etkileşimli ortamdaki sunumunun sanal altyapıda nasıl olabileceğinin belirlenmesidir. Bu çerçevede, Arastalı Bedesten-Tokat Müzesinde yer alan tarihi eserler içerisinden seçilen morfolojisi eksik olan 23 adet tarihi eser örneklem olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda eserlerin yapısal (morfolojik) eksiklikleri literatür tarama, doküman tarama ve görsel unsurların seçiminde tesadüfi örneklem seçim yöntemi kullanılmıştır. Eserler görsel açıdan göstergebilimsel analiz yöntemleri ile analiz edilmiş ve tamamlanmış daha sonra 360° sanal müze deneyimi ile müze ziyaretçilerine ulaşacak şekilde tasarlanmıştır. Araştırma üç aşamadan oluşmaktadır; I. aşamada morfolojisi eksik 23 adet tarihi eserin üç boyutlu modellemesi yapılarak modellenen tarihi eserlerin keyshot programında animasyon olarak yapım aşamalarına yer verilmiştir. II. aşamada Arastalı Bedesten-Tokat Müzesi fiziki mekan içerisinin 360° sanal tur olarak yapımına, III. aşamada ise Arastalı Bedesten-Tokat Müzesi’nin sanal altyapısını oluşturmak için tasarlanan web sitesi yapım aşamalarına yer verilmiştir. Günümüzde müzelerde bulunan ve morfolojisi eksik olan tarihi eserlerin üç boyutlu görselleri bir program aracılığıyla modellenmediği sonucuna ulaşılmıştır. Müzelerde bulunan ve morfolojisi yöntem ve tekniklerinin uygulanabildiği sonucuna ulaşılmıştır. Müzecilik anlayışındaki yenilikçi yaklaşımlar müzelerin ziyaretçi sayısında artış sağlamaktadır. Araştırmalar neticesinde dijital medyanın müzelerin daha fazla izleyici kitlesine ulaşabilmesinde olumlu katkısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dijital medyanın imkan tanıdığı sanal dünyada etkileşimli bilginin doğru şekilde aktarılmasında bilginin görselleştirilmesi web ara yüzleri, grafiksel tasarımlar sayesinde mümkündür. Bu sebeple eserlerin sergilenmesi, estetik olarak ziyaretçilere aktarılmasında grafik tasarımın önemli katkılarının olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın alana olumlu katkısı olan grafik tasarımın tarih bilincinin yaygınlaştırılması ve bireylerin ilgilerinin artmasında da önemli fonksiyonu olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

360° sanal tur, etkileşimli tasarım, medya tasarımı, üç boyutlu modelleme

Kaynakça

• Açıcı, K. F., & Bal, H. (2020). Göstergebilimsel analiz üzerinden tasarımı anlamak: Sallanan at üzerine. Art-Sanat, 13, 293–312.
• Akça, S. (2020). Teknoloji ve bilgi çağında müzeler: Genel bakış. Türk Kütüphaneciliği, 34(2), 263–274.
• Alav, O., Altıngövde, G. S., & Kaplan, A. (2015, Eylül 12–14). Sanal müzelerde panoramik ve üç boyutlu görüntü teknikleri ve içerik sorgulama: Isparta müzesi örneği. In Bilimsel İletişim ve bilgi yönetimi Sempozyumu. Gazi Üniversitesi. Retrieved from http: //kay nak.u nak.o rg.tr /bildiri/u nak06 /u06- 12.pdf
• Beşdok, E., Özkan, C., & Palancıoğlu, H. M. (2006, Şubat 9–11). Fotogrametrik siluet imgelerinden 3D model geri-çatımı. Akademik Bilişim ve Bilgi Teknolojileri Kongresi. https ://ab .org. tr/ab 06/bi ldiri /55.p df
• Bilsel, Ç. (2014). Interaktif medyada ses ve tipografiyi birlikte kullanan mobil uygulama araçları. Yıldız Journal of Art and Design, 1(1), 56–64.
• Bulduk, B. (2015). Etkileşimli medya ve öğretim ortamlarında tasarım geliştirme süreci. Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(16), 47.
• Cereci, S. (2016). Kadınların yeni medyadaki gücü: Interaktif televizyon. Journal of Academic Social Science Studies, 24, 1–12.
• Çetin, Ö. (2020). Müzelerde oyunlaştırma uygulamaları (Tez No: 643458) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Chiovatto, M. (2020). In defense of museum education. ICOFOM Study Series, (48–2), 70–84.
• Çıldır, Z., & Karadeniz, C. (2014). Museum, education and visual culture practices: Museums in Turkey. American Journal of Educational Research, 2(7), 543–551.
• Civelek, M., & Oğuz, T. (2020). Göstergebilimin Kuramsal Açıdan İncelenmesine yönelik Bir Araştırma. Alanya Akademik Bakış, 4(3), 771–787.
• Dilber, F. (2012). Seçmenlerin kitle iletişim araçlarından aldığı siyasal içerikli bilgilerden etkilenme düzeyi; Karaman ili seçmenleri üzerine bir alan araştırması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(4), 83–105.
• Efe, P. (2007). Arkeolojik yerleşimlerin sayısal olarak modellenmesi ve etkileşimli sanal çevrede görselleştirme yöntemleri: Bodrum Pedasa örneği (Tez No: 201342) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Eker, F., & Eker, K. (2016). Antik çağ cam yapım tekniklerinin üç boyutlu modelleme çalışması ile yeniden ele alınması. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 15, 198–214.
• Erol, G. (2015). Kitle iletişim araçlarında kullanılan türkçe ve yozlaşan bir değer olarak dil üzerine, 569–590. https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/EROL-G%C3%BClbu%C4%9F-K%C4%B0TLE- %C4%B0LET%C4%B0%C5%9E%C4%B0M-ARA%C3%87LARINDA-KULLANILAN-T%C3%9CRK%C3%87E-VE-YOZLA%C5%9EAN-B%C4% B 0R-DE%C4%9EER-OLARAK-D%C4%B0L-%C3%9CZER%C4%B0NE-.pdf
• Hizmetli, S. (2017). İslam tarihçiliği üzerine (1. baskı). Nadir kitap.
• Hung, Y. P., & Chen, C. S. (2022, April 10). Digitization of 3 dimensionalobjects for virtual museum. https ://ci tesee rx.is t.psu .edu/ viewd oc/do wnloa d?doi =10.1 .1.11 0.659 1 &rep =rep1&type=pdf
• Karadeniz, C. (2020). Müzede dijital teknolojilerin kullanımı ve salgın sürecindedijital katılım. İdil, 70, 975–984. https ://ww w.idi lderg isi.c om/makale/ pdf/1 58912 4930. pdf
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Bilim kitap Kırtasiye Yayınevi.
• Karpuz, H. (1990). Müzecilik ders notları (1. basım). Selçuk üniversitesi Yayınevi.
• Keş, Y., & Başer Akyürek, A. (2018). Teknoloji ile büyüyen yeni nesil için interaktif müzeler. Medeniyet sanat - İMÜ sanat, tasarım ve mimarlık Fakültesi Dergisi, 4(2), 95–110.
• Kılıç, S. (2014). Kitle iletişim araçlarının gelişimi ve sosyal medyanın siyasal iletişimi etkileme rolü (Tez No: 381158) [Yüksek Lisans Tezi İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Kum, Ö. (2021). Envanter örneği ve üç boyutlu modelleme aşamaları [Resim]. Özlem Kum Kişisel Arşivi.
• Kum, Ö. (2021). İlgili envanter eser katı modelleme aşamaları [Tasarım]. Özlem Kum Kişisel Arşivi.
• Kum, Ö. (2021). İlgili envanter eser katı modelleme aşamaları devamı [Tasarım]. Özlem Kum Kişisel Arşivi.
• Kum, Ö. (2021). Modelleme son hali [Tasarım]. Özlem Kum Kişisel Arşivi.
• Kum, Ö. (2021). Müze içi haritalama [Tasarım]. Özlem Kum Kişisel Arşivi.
• Kum, Ö. (2021). Orta düzeyde yapısal (morfolojik) bozukluğa sahip eserler [Resim]. Özlem Kum Kişisel Arşivi.
• Kum, Ö. (2021). Üç boyutlu sanal tur düzenlemesi [Tasarım]. Özlem Kum Kişisel Arşivi.
• Kum, Ö. (2021). Yüksek düzey yapısal (morfolojik) bozukluğa sahip objeler [Resim]. Özlem Kum Kişisel Arşivi.
• Lee, L. T. (2001). History and development of mass communications. Journalism and Mass Communication, 1, 158. https ://ww w.stu docu. com/i n/doc ument /univ ersit y-of- mumba i/int roduc tion- to-me dia-s tudies/ development- of-mass-media/3315053
• Mohammed, O. H. (2016). Kültürel mirasın belgelenmesinde dökümantasyon tekniklerin karşılaştırılması (Tez No: 438639) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Muhammadadali, N. (2011). Introduction to mass communication. University of Calicut school of distance education study material. https ://www.aca demia .edu/ 35724 930/I NTROD UCTIO N_TO_ MASS_ COMMUNICAT ION
• Nuzzaci, A. (2006). General education and museum education: Between singularity and plurality. Revista Complutense de Educación, 17(1), 65–75.
• Özarslan, K. (2019). Müze pazarlaması bağlamında dünyada ve Türkiye’de en çok ziyaret edilen müzelerin ziyaretçi odaklı web tasarımları. Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), 1065–1078.
• Reisoğlu, I., Yılmaz, R., Çoban, M., Topu, F. B., Karkuş, T., & Göktaş, Y. (2015). Üç boyutlu sanal dünyalardaki tasarım ögelerinin motivasyon boyutları açısından incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(3), 257–272.
• Soydan, E., & Alpaslan, N. (2014). Medyanın doğal afetlerdeki işlevi. İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 53–64.
• Südor, S. (2019). Üç boyutlu modelleme bilgisinin unity programı öğrenimine katkısı. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 126–134.
• Tepe Yılmaz, S. (2016). Geçmişten bugüne kimlik göstergesi olarak sanat. Journal of International Social Research, 9(42), 991–991.
• Tiryakioğlu, İ., Uysal, M., Erdoğan, S., Yalçın, M., Polat, N., & Toprak, A. S. (2016). Üç boyutlu bina modelleme ve web tabanlı sunumu: Ahmet Necdet Sezer Kampüsü örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16(1), 107–114.
• Topaloğlu, A. (2010). Tralleis Latrinası ışığında antik dönemde latrinalar ve Tralleis latrinası'nın üç boyutlu modellemesi (Tez No: 312310) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Tüker, Ç. (2015). Üç boyutlu sayısal ortam araçlarının görsel iletişim tasarımı bağlamında öğretimi: Bir lisans dersi örneği. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication - TOJDAC, 5(4), 37–56.
• Uslu, A. (2016). Kültürel mirasın üç boyutlu modellenmesi ve web ortamında sunulması (Tez No: 420432) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Uslu, A., & Uysal, M. (2017). Arkeolojik eserlerin fotogrametri yöntemi ile 3 boyutlu modellenmesi: Demeter Heykeli örneği. Geomatik, 2(2), 60–65.
• Uysal, M., Uslu, A., Toprak, A. S., & Polat, N. (2015). Arkeolojik eserlerin fotogrametrik yöntemle üç boyutlu modellenmesinde Menagas mezarı steli örneği. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 8(2), 165–176.
• Varinlioğlu, G. (2018). Teos antik kentinin sayısal ortamda üçüncü boyutta yeniden canlandırılması. Ege Mimarlık, 101, 22–25.
• White, M., Liarokapis, F., Darcy, J., Mourkoussis, N., Petridis, P., & Lister, P. F. (2003). Augmented reality for museum artefact visualization. In Proceedings of the 4th Irish workshop on computer graphics, Eurographics Ireland chapter (pp. 75–80). Northern Ireland.
• Yakar, M., Kabadayı, A., Yiğit, A. Y., Çıkıkcı, K., Kaya, Y., & Catin, S. S. (2016). Emir Saltuk Kümbeti fotogrametrik rölöve çalışması ve 3boyutlu modellenmesi. Geomatik, 1(1), 14–18.
• Yıldırım, İ., Demir, B., & Ertürk, S. (T.Y.). E-Devlet için kültür varlıklarının 3-boyutlu modellenmesi ve gösterimi. Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölümü Kocaeli Üniversitesi. https ://fe nbild ergi. aku.edu.tr /wp-c onten t/upl oads/ 2017/ 11/26 29_Ah metUs lu-79 -85.pdf
• Younan, S., & Treadaway, C. (2015). Digital 3D models of heritage artefacts: Towards a digital dream space. Digital Applications in Archaeology and Cultural Heritage, 2(4), 240–247. http: //arc haeol ogy.v irgin ia.ed u/upl oads/ 6/4/0 /3/64 03620 /digi tal_3 d_mod els_of_her itage _arte facts -towa rds_a _digital_dream_ space .pdf.