Görsel Tasarımda Deneysel Tipografi: Bir Sistematik Literatür Taraması

Yıl 2025, Cilt: 31 Sayı: 54, 113 - 120, 27.03.2025

Aysel Güney Türkeç , Feray Uğur Erdoğmuş

https://doi.org/10.32547/artvision.1586045

Öz

Deneysel tipografi, geleneksel tipografi kurallarını aşarak, harflerin form ve işlevlerini yeniden tanımlayan bir tasarım yaklaşımıdır. Bu yaklaşımdaki çalışmalar, yazının görsel potansiyelini artırmak için çeşitli teknikler ve formlar kullanarak yeni anlatım yolları sunmaktadır. Bu çalışma, teknolojinin gelişimiyle birlikte dijital tasarım ürünlerinin artan önemi doğrultusunda, görsel tasarımda deneysel tipografi ile ilgili bilimsel çalışmalardaki araştırma eğilimlerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, deneysel tipografinin görsel tasarımdaki rolü üzerine 2013-2023 yıllarında yapılan bilimsel araştırmalar incelenerek öne çıkan araştırma konuları, teknikler ve kullanılan araştırma yöntemleri belirlenmiştir. Derleme sürecinde PRISMA bildirgesi kullanılmış, elde edilen bilimsel yayınlar sistematik literatür taraması yöntemi ile incelenmiştir. Sonuç olarak, deneysel tipografinin daha derinlemesine anlaşılması ve bu alandaki bilimsel literatürün artması için, özellikle yeni medya ve dijital teknolojilerle entegrasyonu üzerine yapılacak kapsamlı çalışmalara ihtiyaç olduğu; bu çalışmaların yapımında bilimsel araştırma süreçlerinin takibine ve araştırma yöntemlerinin açıklanmasına dikkat edilmesinin alanın bilimsel gelişimine olumlu katkı sağlaması ve tipografinin görsel iletişimdeki etkisinin anlaşılması için gerekli olduğu vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Deneysel Tipografi, Tipografi, Görsel Tasarım, Literatür Taraması

Experimental Typography in Visual Design: A Systematic Literature Review

Öz

Experimental typography is a design approach that redefines the form and function of letters by overcoming the rules of traditional typography. The works in this approach offer new ways of expression by using various techniques and forms to increase the visual potential of writing. In line with the increasing importance of digital design products with the development of technology, this study aims to identify research trends in scientific studies on experimental typography in visual design. The study analyses scientific research on the role of experimental typography in visual design in the years 2013-2023 and identifies the prominent research topics, techniques and research methods used. The PRISMA declaration was used in the review process and the scientific publications obtained were analysed by systematic literature review method. As a result, it is emphasised that in order to understand experimental typography in more depth and to increase the scientific literature in this field, there is a need for comprehensive studies, especially on its integration with new media and digital technologies; in the production of these studies, it is necessary to pay attention to the follow-up of scientific research processes and the explanation of research methods in order to contribute positively to the scientific development of the field and to understand the impact of typography in visual communication.

Anahtar Kelimeler

Experimental Typography, Typography, Visual Design, Literature Review

Kaynakça

• Ambrose, G., & Harris, P. (2013). Grafik tasarımda tasarım fikri (A. Gülder Taşçıoğlu & Melike Taşçıoğlu, Trans.). Literatür.
• Ambrose, G., & Harris, P. (2018). Tipografinin temelleri (B. Bayrak, Trans.; 2nd ed.). Literatür.
• Ambrose, G., Harris, P., & Ball, N. (2019). The fundamentals of graphic design (2nd ed.). Bloomsbury Publishing.
• Baines, P., & Haslam, A. (2005). Type & typography. Laurence King Publishing.
• Barnard, M. (2013). Graphic design as communication. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315015385
• Becer, E. (2008). Modern sanat ve yeni tipografi (2nd ed.). Dost Kitabevi.
• Buçukoğlu, S. M. (2020). Graphic design education at universities and experimental typography courses within the process of learning-teaching. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 10(4), 573-586. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tojdac/issue/56985/776096
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., & Çakmak, E. K. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (21 th ed.). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Jean, G. (2023). Yazı insanlığın belleği. (N. Başer, Trans.; 11th ed.). Yapı Kredi. (Original work published 2002).
• Özsoy, V., & Ayaydın, A. (2016). Görsel tasarım öge ve ilkeler. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Sarıkavak, N. K. (2014). Kaligrafik ve tipografik deneysel tasarımlar. Grafik Tasarım Yayıncılık.
• Sterne, L. (1759). The life and optinions of Tristram Shandy. Novel Book. https://pictures.abebooks.com/inventory/31450739632 _2.jpg
• Taluğ-Demiriz, D. Y. (2023). The use of typography in graphic design: Phobia posters. The Journal of Social Sciences, 62(62), 256-278. https://doi.org/10.29228/SOBIDER.68190
• Tschichold, J. (1927). Die Frau ohne Namen (The Woman Without a Name) [Poster]. https://www.studiointernational.com/index. php/jan-tschichold-and-the-new-typography-review-bard-grad uate-center-gallery
• Tschichold, J. (1928). Die Neue Typographie [Poster]. Cover design and interior page design incorrect and correct use. https://www.catedracosgaya.com.ar/tipoblog/2013/la-nueva-tipografia-jan-tschichold/
• Tschichold, J. (1995). The new typography: A handbook for modern designers (R. Mc Lean, Trans.). University of California Press.
• Twemlow, A. (2011). Grafik tasarım ne içindir?. (D. Özgen, Trans.). Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları.
• Werkman, H. N. (1926). The Next Call Magazine the 9th Issue. Cover Design. https://kettererkunst.com/image-max.php?obnr=4116 00926&anummer=430&ebene=0&
• Yadav, P., Chakrabarti, D., & Bisoyi, D. (2014, May). Typography as a statement of design [Conference presentation]. International Ergonomics Conference HWWE, Guwahati, India. https://www.researchgate.net/publication/316683307_Typography_as_a_statement_of_Design#fullTextFileContent
• Young, G. (2023). A flock of words [Photograph]. http:// gordonyoung.net/morecambe_flockofwords.html