MOGAN GÖLÜ ZOOPLANKTONUNUN MEVSİMSEL DEĞİŞİMİ

Yıl 2017, Cilt: 32 Sayı: 3, 146 - 153, 16.07.2017

Aylin Velioğlu Mine Kırkağaç

Öz

Mogan Gölü’nde Mayıs 2010-Nisan 2011 tarihleri arasında yürütülen araştırmada, zooplanktonun mevsimsel ve aylık değişimleri incelenmiştir. Zooplankton örnekleri gölden seçilen 5 istasyondan aylık olarak üç teker-rürlü alınmış ve istasyonlarda örnekleme sırasında su sıcaklığı, çözün-müş oksijen, pH, Secchi disk derinliği, elektrik iletkenliği ve su derinliği ölçülmüştür. Gölün buz tuttuğu Şubat ayında örnekleme yapılamamıştır. 

Çalışma sonucunda Rotifera’dan 25, Cladocera’dan 7, Copepoda’dan 1 tür teşhis edilmiştir. Zooplankton kompozisyonunun %72,12’sini Rotifera, %16,81’ini Copepoda, % 11,07’sini Cladocera’ya ait türler oluşturmuş-tur. Rotifera’dan Dicranophorus epicharis (%32,14), Keratella quadrata (%16,96), Anuraeopsis fissa (%9,77), Cladocera’dan Chydorus sphaericus (%7,25), Daphnia longispina (%1,20) türleri baskın olurken, Copepoda tek tür Arctodiaptomus acutilobatus ile temsil edilmiştir. Zooplanktonik orga-nizmaların mevsimsel değişiminde en yüksek ortalama bolluk değerlerine yaz mevsiminde ulaşılmış ve bunu sırasıyla sonbahar, ilkbahar ve kış mevsimi izlemiştir. En yüksek ortalama bolluk değeri yaz mevsiminde 35,39±9,20x106 adet/m³ ile 15,82 ±2,90x106 adet/m³ arasında, en düşük ortalama bolluk değeri kış mevsiminde 0,98±0,36x106 adet/m³ ile 1,37 ±0,40x106 adet/m³ arasında değişmiştir. Bu çalışma ile gölde yapılan ıslah çalışmalarının zooplankton topluluk yapısı üzerindeki etkisi, zooplankton topluluklarının istasyonlara ve mevsimlere göre nicel ve nitel olarak değişimleri ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Zooplankton, pH, Mogan Gölü, Sıcaklık, Çözünmüş oksijen, Elektrik iletkenliği, Mogan Gölü

SEASONAL VARIATION OF ZOOPLANKTON IN LAKE MOGAN

Öz

This study investigated the seasonal and monthly changes in the zoo-plankton community in Lake Mogan during May 2010 to April 2011. Zooplankton samples were collected every month at five selected stations in the lake with three replicates, and the water temperature, dissolved oxygen, pH, Secchi disk depth, electrical conductivity, and depth were measured at the stations. Since the lake is frozen in Febru-ary, the samples were not collected in in this month.

In this study, 25 species from Rotifera, 7 species from Cladocera, and 1 spe-cies from Copepoda were identified. Zooplankton composition consisted of 72.12% of species from Rotifera, 16.81% from Copepoda, and 11.07% from Cladocera. Dicranophorus epicharis (32.14%), Keratella quadrata (16.96%), and Anuraeopsis fissa (9.77%) from Rotifera and Chydorus sphaericus (7.25%) and Daphnia longispina (1.20%) from Cladocera were the dominant species, while the only species of Copepoda was represented by Arctodiaptomus acutilobatus. The average abundance of zooplanktonic species was highest in summer, spring, and winter, respectively. The high-est average abundance values between 35.39 ±9.20×106 number/m³ and 15.82 ±2.90×106 number/m³ in summer and the lowest average abundance values between 0.98 ±0.36×106 number/m³ and 37 ±0.40×106 numbers/m³ in winter were found. This study presented the effects of recreation studies of Mogan Lake on the quantitative and qualitative changes of zooplankton communities according to stations and seasons.

Anahtar Kelimeler

Zooplankton, pH, Temparature, Dissolved oxygen, Conductivity, Lake Mogan

Kaynakça

• Akbulut, N. E. 1998. Biomass analysis of dominant zooplanktonic organisms living in Lake Mogan (Turkey).
• Altındağ, A. ve Yiğit, S. 2004. Beyşehir Gölü zooplankton faunası ve mevsimsel değişimi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 24, Sayı 3 (2004) 217-225
• Altındağ, A., Yiğit, S. and Ergönül, M.B. 2007. The Zooplankton Community of Lake Mogan,Turkey.Journal of Freshwater Ecology, Vol. 22: 4, 709-711.
• Anonim 1993. Mogan Gölünün Limnolojik özelliklerini Araştırma Raporu. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü İşletme ve Bakım Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Bakan, N. 1990. Mogan Gölü’nün Primer Prodüksiyonu Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Su Ürünleri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Barbaros, F., Çetinkaya, C.P., and Harmancıoğlu, N. 2007. Effects of Human Activities on Water Quality: A Case Study-Mogan and Eymir Basin. International Congress on River Basin Management.
• Bērzinš, B. and Pejler, B. 1987. Rotifer occurrence in relation to pH. Hydrobiologa 147:107-116(1987)
• Burnak, S.L. and Beklioğlu, M. 2000. Macrophyte-dominated Clear Water State of Lake Mogan.Turk.J.Zool.24:305-313 (2000).
• Castro, B.B., Antunes, S.C., Pereira, R., M.V.M Amadeu, S.F. Gonçalves 2005. Rotifer communitystructure in three shallow lakes: seasonal fluctations and explanatory factors.Hydrobiologia,253:221-232.
• Edmondson, W.T.,1959.Freshwater Biology 2nd Edition. John Wiley and Sons Inc., 1248 p. NewYork.
• Edmondson, W.T. and Winberg, G.G. 1971. A Manual on Methods for the Assesment of SecondaryProductivity in Fresh Waters. Blackwell Scientific Publications, 358 p. Oxford.
• Elmacı, A. ve Obalı, O., 1997. Fitoplankton zooplankton ilişkleri. Ekoloji Çevre Dergisi Sayı:23 Sayfa 16-21
• Fakıoğlu, Ö. ve Pulatsü, S., 2005. Mogan Gölünde (Ankara) Bazı Restorasyon Önlemleri Sonrası Dış Kaynakalı Fosfor Yükünün Belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 2005, 15(1): 63-69.
• Gasiūnaitė, Z.R. and Olenina, I. 1998 Zooplankton-phytoplankton interactions: a possible Explanation of the seasonal succession in theKuršiu Marios Lagoon. Hydrobiologia 363: 333-339, 1998.
• Harding, J.P. and Smith, W.A. 1974. A Key to the British Freshwater Cyclopoid and CalanoidCopepods. 2nd Edition. Freshwater Biol. Assoc. Sci. Publ., 55 p., Cumbria.
• Karaaslan, Y., Ertürk, F., Akkoyunlu, A. 2010. Implementation of Aquatox, Pamolare and Wasp Models to Mogan Lake.
• Karapınar, B. 2005. Role of hydrology, sewage effluent diversion and fish on mass balance of nutrients in a system of shallow lakes Mogan and Eymir, Turkey. The thesis of masters degree.
• Kesici, T. ve Kocabaş, Z. 2007. Biyoistatistik. Ankara Üniversitesi Basımevi, 369, Ankara.
• Kolisko, A. 1974. Plankton Rotifers. Biology and Taxonomy Biological Station Lunz of the Austrian Academy of Sciences, 136 p., Austria.
• Koste, W.,1978. Rotatoria. 2 Auflage, Gebrüder Borntroegers, 673 p., Berlin.
• Köse, B. 2005. Mogan Gölü sualtı makrofitlerinde toprak üstü biyokütlenin mevsimsel değişimleri. Yüksek Lisans Tezi.
• Mc Cauley, E. 1984. The Estimation of the Abundance and Biomass of Zooplankton in Samples.“Editors :J.A Downing and F.H Rigler, A Manual on Methods for the Assembling of SecondaryProductivity in Fresh Waters” 2. Edition. Blackwell Scientific Publications, 228-265, Oxford.
• Pulatsü, S.1995. Mogan Gölü’nde fosfor bütçesi ve klorofil a konsantrasyonunun tahmini. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Su Ürünleri Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Ankara.
• Pulatsü, S. ve Aydın, F. 1997. Water quality and phosphorus budget of Mogan Lake, Turkey. Acta Hydrochim. Hydrobiol., 25 (3); 128-134.
• Pulatsu, S., Topçu, A., Kırkağaç, M. and Köksal, G. 2008. Sediment phosphorus characteristics inthe clearwater state of Lake Mogan, Turkey. Lakes and Reservoirs research and management, 13:197-205.
• Tanyolaç, J. 2006. Limnoloji. 4. Baskı. Hatipoğlu Yayınevi, Ankara.
• Smirnov, N.N. 1974. Fauna of the USSR Crustacea. Academiy of Science of the USSR, Leningrad.
• Smith, D.G. 2001. Pennak’s Freshwater Invertebrates of the United States. Porifera to Crustacea,4th Edition. John Wiley and Sons Inc., 1500 p., United States.
• Yerli, S.V., Kıvrak, E., Gürbüz, H., Manav, E., Mangıt, F. and Türkecan, O., 2012. Phytoplankton community, nutrients and chlorophyll a in Lake Mogan (Turkey); with comparison between current and old data. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 12:95-103 (2012)