KALKAN BALIĞI (PSETTA MAXIMA) DERİSİNDE MUKUS HÜCRELERİNİN DAĞILIMI VE HİSTOKİMYASAL YAPISI

Yıl 2011, Cilt: 26 Sayı: 1, 13 - 25, 20.02.2013

M. Rüştü Özen Emel Demirbağ , Kenan Çınar

Öz

Bu çalışmada kalkan balığı (Psetta maxima) derisindeki bazı bölgelerde mukus salgılayan hücrelerin dağılımları ve histokimyasal karakterlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada beş adet erişkin kalkan balığının (Psetta maxima) vücutlarının hem dorsal hem de ventralinden olmak üzere başın gerisi, dorsal, ventral ve kaudal yüzgeçlere komşu 8 bölgeden alınan deri örnekleri materyal olarak kullanıldı. Mukus içeren hücrelerin histokimyasal yapılarının belirlenmesi amacıyla kesitlere farklı histokimyasal boyama yöntemleri uygulandı. Çalışılan vücut kısımlarında Alcian Blue (AB) pH 0.5 (+) ve Aldehid Fuksin (AF) (+) hücrelere rastlanmadı. Hem dorsal hem de ventraldeki tüm bölgelerde AB pH 2.5 (+) ve Periodic acid-Schiff (PAS) (+), ventralde dorsal yüzgece komşu bölge dışında diğer bölgelerde AB pH 1.0 (+) hücreler saptandı. Uygulanan PAS/AB pH 2.5 yöntemi sonucunda tüm bölgelerdeki mukus hücrelerinde PAS reaksiyonunun daha yoğun olduğu, ayrıca PAS (+) ve AB pH 2.5 (+) glikokonjugatların birlikte bulunduğu çok sayıda hücre tespit edildi. Kalkan balığı (Psetta maxima) derisinde mukus salgılayan hücrelerin dağılım ve yoğunlukları ile histokimyasal karakterlerinin hem vücudun dorsal ve ventral tarafları hem de çalışılan vücut kısımları arasında farklılık gösterdiği belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Deri, mukus, glikokonjugat, histokimya, Psetta maxima

Kaynakça

• Al-Banaw, A., Kenngott, R., Al-Hassan, J .M., Mehana, N., Sinowatz, F. (2010). Histochemical analysis of glycoconjugates in the skin of a catŞsh (Arius tenuispinis, Day). Anat. Histol. Embryol. 39, 42-50.
• Baran, İ., Timur, M. (1983). Ichthyologie-Balık Bilimi. Ankara Üniver- sitesi Veteriner Fakültesi Yayınları: 392, Ankara, 176s.
• Bat, L., Erdem, Y., Ustaoğlu Tırıl, S., Yardım, Ö. (2008). Balık Sistema- tiği. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 270 s.
• Carmignani, M.P., Zaccone, G. (1975). Histochemical analysis of epi- dermal cells and mucous cells in the skin of Torpedo ocellata Raünesque. Acta Histochem., 52, 100-110.
• Fletcher, T.C., Jones, R., Reid, L. (1976). Identification og glycoproteins in goblet cells of epidermis and gill of plaice (Pleuronectes platessa L.), şounder (Platichthys şesus L.) and rainbow trout (Salmo gairdnerz' Ric- hardson). Histochem. J ., 8(6), 597-608.
• Hibiya, T., Yokote, M., Oguri, M., Sato, H., Takashima, F., Aida, K. (1997). An Atlas of Fish Histology: Normal and Pathological Features. Gustav Fischer Verlag, NeW York, 145 pp.
• Sarasquete, C., Gonzalez de Canales, M.L., Arellano, J., Perez-Prieto, S., Garcia-Rosado, E., Borrego, J.J. (1998). Histochemical study of lymphocytes disease in skin of gilthead sea bream, Spams aurata L. Histol Histopathol, 13, 37-45.
• Timur, M. 2006. Balık Fizyolojisi. Nobel Yayın Dağıtmı, Ankara, 192 s.
• Timur, G. 2008. Balık Anatomisi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 184 s.
• Zaccone, G. (1983). Histochemical studies of acid proteoglycans and glycoproteins and activities of hydrolytic and oxidoreductive enzymes in the skin epidermis of the Şsh Blennius sanguinolentus palas (Teleostei: Blenniidae). Histochemistrjy, 78(2), 163-75.
• Zuchelkowski, E.M., Pinkstaff, C.A., Hinton, DE. (1985). Mucosubstance histochemistry in control and acid-stressed epidermis of Brown bullhead catŞsh, Ictalurus nebulosus (LeSueur). Anatomical record, 212(4), 327- 335, 396-8.