YARATICILIK VE ŞİİR

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 404 - 421, 25.03.2019

Mualla Murat Rabia Çataklı

Öz

Hızlı bir şekilde gelişen ve değişen dünya içinde, bireyler söz
sahibi olmak için diğer insanlardan daha farklı fikirlere, hayal dünyasına ve
yaratıcılığa sahip olması gerekir. Ancak her insanda doğuştan var olan bu
yaratıcılık özelliği ne yazık ki aile, eğitim sistemi ve çevrenin yanlış
tutumlarıyla köreltilmektedir. Ailelerin baskıcı tutumu ve yaşam tarzı,
eğitimde ezberci metin öğretimi, körelmenin sebeplerindendir. Oysaki eğitimde
metinler arası okuma ve öğrenmenin yaratıcılıkta önemli sıçramalara imkân
verdiği görülür. Bu makalede ise Torrence’nin yaratıcılık ve hayal gücüyle
ilgili kuramının basamaklarını karşılayan şiir örnekleri verilmiştir. Bunun
sonucunda yazınsal metinlerden olan şiirin, çağrışım ve söyleyiş estetiğinin
oluşmasından dolayı şiirin her insanda farklı düşünce ve hayal dünyasının
kapısını araladığı, yeni yaratıcıkların oluşmasına olanak verdiği görülmüştür.
Mutlu ve sağlıklı yaşamı hedefleyen insanın her şeyden önce kendisini ve kendisi
ile birlikte içinde yaşadığı dünyayı iyi tanıması gerekir, bu tanımalar insana
acı tatlı pek çok duygu ve düşünceleri yaşatır. İnsanı olgunlaştıracak bu hayat
tecrübeleri en estetik biçimde sanata yansır. Sanatın her bir dalı estetik ve
felsefi düşünce yansıtır. Özellikle şiir, şairinin duygu ve düşüncelerini
yansıttığı kadar, okuyucusunun da duygu ve düşüncelerine de tercüman olur.
Sanatın bütün dallarında olduğu gibi şiirde insanlığın evrensel dilini
oluşturur. Eğitim fakültelerinde, özellikle Türkçe öğretmenliği bölümünde şiir,
sadece temalar içinde bir metin olarak değil çok yönlü ele alınmalıdır. Duygu
ve düşünceleri estetik ve felsefi yönüyle, hayal gücüne bağlı olağanüstü
ifadesi ile bireysel gelişim için çok önemli olan şiir eğitimin önemli bir
materyalidir.

Anahtar Kelimeler

yaratıcılık, hayal gücü, şiir, eğitim, sanat

Kaynakça

• Akyol, H. (2003). Metinlerden Anlam Kurma. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13(13), 49.
• Aydın, İ. Tosundağ, G. (2014) Türkçe Öğretimi Çerçevesinde Yazınsal Bir Metin Çözümleme Örneği Olarak Refik Halit Koray’ın Garip Bir Hediye’si. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(4), 109-134.
• Bahar, M. A. (2010). Türkçe Öğretiminde Şiir. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Çanakkale.
• Behramoğlu, A. (2006). Yaşadıklarımdan Öğrendiğim Bir Şey Var. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• Çekici, Y. E. ve Mehmet, K.. (2017). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarında Metinler Arası Aşamalılık: Yedi İklim Türkçe ve İzmir Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 411-426.
• Çınaroğlu, A. (2015). Şiir Gemisi. İzmir: Uçanbalık Yayınları.
• Dıranas, A. M. (2016). Ahmet Muhip Dıranas Şiirler. İstanbul: Everest Yayınları.
• Doğan, E. (2016). Türkiye’de Altmış Sekiz Kuşağı Dünya Algısının Popüler Müziğe Yansıması. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2(1), 45-75.
• Göçer, A. (2007). Bir Öğrenme Alanı Olarak Anlama Eğitimi ve Türkçe Öğretimindeki Yeri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(23) 17-40.
• Güneş, F. (2009). Türkçe Öğretiminde Günümüz Gelişmeleri ve Yapılandırıcı Yaklaşım. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 1-21.
• Güney, S. ve Çetin, A. (2003). Kültürün Girişimciliğe Etkisi ve Türkiye’de Girişimcilik Kültürü. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 189-210.
• Kanık, O. V. (2013). Bütün Şiirleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kanık, O. V. (2014). Garip Şiir Hakkında Düşünceler ve Melih Cevdet, Oktay Rıfat, Orhan Veli’den Seçilmiş Şiirler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Köksal, K. ve Ünal, E. (2008). Metinler Arası Okumanın Okuduğunu Anlamaya Etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(26), 154-168.
• Külebi, C. (2006). Bütün Şiirleri. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Ömeroğlu, E. ve Turla, A. (2001). Okulöncesi Dönemde Yaratıcılık Eğitimi ve Desteklenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 151, 49-53.
• Özerbaş, M.A. (2011). Yaratıcı Düşünme Öğrenme Ortamının Akademik Başarı ve Bilgilerin Kalıcılığa Etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 675-705.
• Öztürk, E. (2001). Yaratıcılık ve Eğitim. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 1, 158-164.
• Pala, İ. (2004). İki Dirhem Bir Çekirdek. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Tacettin, Ş. (2016). Kuramdan Uygulamaya Çocuk Edebiyatı. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Tecer, A. K. (2016). Ahmet Kutsi Tecer Bütün Şiirleri. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Temizyürek, F. ve Bulut, K. (2016). Çocuğun Dil Gelişiminde Yaratıcı Yazmanın Önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 13(1), 146-163.
• Tok, M. Ve Tüzel, S. (2013). Türkçe Öğretiminde Metin Antolojisi. Ana Dili Eğitim Dergisi, 1(2), 89-96.
• Uzun, L.(2009). Yaratıcı Bir Süreç Olarak Okuma. Dil Dergisi, 143, 7-9.
• Yiğit, N. Ş. (2010). Tezer Özlü’nün Yaşamı, Yazınsal Kişiliği, Yapıtları ve Kurmaca Metinlerinde Cesare Pavese Etkisi. Selçuk üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.
• Yılmaz, S.S. (2016). Aşık Veysel’in Çarık-Mes Konuşması Adlı Şiirinin Ontolojik Tahlili. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 40(1), 389-404.
• https://www.masaloku.org/ay-dede-ay-nene Erişim Tarihi: 09.09.2018.
• https://www.masaloku.org/ay-dede-ay-nene Erişim Tarihi: 09.09.2018
• http://www.siirleri.org/siir/6023/Ate%FE+Vapurunu+%DDcat+Edenler.html Erişim Tarihi: 09.09.2018.