TÜRKİYE’DE ULUSLARASI DÜZENSİZ GÖÇ GERÇEĞİNDE REFAKATSİZ GÖÇMEN ÇOCUKLARIN DURUMU VE BAŞLICA RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Sayı: AGP Sempozyum Özel Sayısı1 - AGP Sempozyum Özel Sayısı, 258 - 274, 15.10.2018

Başak Düzel , Sıla Alış

https://doi.org/10.17067/asm.434569

Cited By: 7

Öz

Türkiye, coğrafi ve stratejik konumu nedeniyle tarih boyunca göç hareketlerine ev sahipliği yapmıştır. Türkiye’nin göç gerçeği son yıllarda özellikle ülkenin doğu ve güneyindeki komşu ülkelerde yaşanan savaş ve istikrarsızlık ortamıyla daha da karmaşık ve kitlesel bir boyut kazanmıştır. Suriye’de yaşanan siyasi iç karışıklığın savaşa dönüşmesiyle 2011 yılından itibaren Türkiye’ye başlayan göç bunun en yakın örneğidir. Bu uluslararası göç hareketliliğinin en kırılgan gruplarından biri de çocuklardır. Uluslararası göçe katılan çocuklar sürece bazen aileleri ve yakınlarıyla birlikte bazen de aile ve yakınlarının refakati olmaksızın katılmaktadırlar. Refakatsiz göçmen çocuk, ebeveynlerinden ayrı kalmış olan ve hukuken kendisinden birinci derecede sorumlu olacak birinin bulunmadığı kişidir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin uluslararası göç gerçeğinde refakatsiz çocukların durumunu ve karşı karşıya oldukları başlıca riskleri ortaya koymak ve refakatsiz çocuklara yönelik uygulamaları incelenmektir. Bu bağlamda Türkiye’nin düzensiz göç gerçeğinde refakatsiz çocukların durumunun ve çocukların göç sürecinin çeşitli aşamalarında karşı karşıya oldukları başlıca risklerin bir değerlendirilmesi yapılarak, çocuklara yönelik uygulamalar hakkında güncel bilgiler verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Göç, Refakatsiz Göçmen Çocuk, Risk Grupları

The Situation of Unaccompanied Child Migrants in International Irregular Migration and Evaluation of Main Risks in Turkey

Öz

Turkey has been home to immigration movements throughout history due to its geographical and strategic location. Turkey's immigration reality has gained a more complex and massive dimension in recent years, especially with the atmosphere of war and instability in the neighboring countries of the eastern and southern parts of the country. The migration began from Syria to Turkey in 2011 due to the transformation of the political internal confusion in Syria into war is the closest example of that. One of the most fragile groups in the international migration movement is children. Some children, who join the migration, migrate with their parents or relatives but some of them migrate alone.  A child who is separated from his / her parents and who does not have a person who will be responsible for him / herself according to law or tradition is called unaccompanied child migrant. The aim of the study is to reveal the situation of unaccompanied child migrants and the main risks they face and to determine the implementation for them in Turkey. In this context, the situation of unaccompanied child migrants and the main risks they may face at various stages of migration were assessed and current information on practices for children were provided.

Anahtar Kelimeler

International Migration, Unaccompanied Child Migrants, Risk Groups

Kaynakça

• Kitap
• Erbay, E. (2008). Çocuk İşçi Olmak: Çocuk İşçiliğine Retrospektif Bir Bakış. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayınları.
• Emin, M. N. (2016). Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi, Temel Eğitim Politikaları. Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Yayını.
• Makale
• Atasü Topçuoğlu, R. (2014). Hayatı değiştirmek için yola çıkanlar-yola çıkınca değişen hayatlar: Bir müracaatçı grubu olarak göçmen çocuklar. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Dergisi, 25(1), 89-108.
• Bean, T., Derluyn, I., Eurelings-Bontekoe, E., Broekaert, E. and Spinhoven, P. (2007). Comparing psychological distress, traumatic stress reactions and experiences of unaccompanied by parents. Journal of Nervous & Mental Disease, 195(4), 288-297.
• Bokhari, F. (2008). Falling Through The Gaps: Safeguarding Children Trafficked into theUK, Children and Society, 22(3), 201-211.
• Hicks, R., Lalonde, R. and Pepler, D. (1993). Psychosocial consideration in the mental health of immigrant and refugee children. Canadian Journal of Community Mental Health, 12(2), 71-87.
• Kirişçi, K. (2007). Turkey: A Country of Transition From Emigration to Immigration. Mediterranean Politics,12 (1). 91-97.
• Mercan Uzun, E. ve Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83.
• Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri: Bir bütünleştirme çalışması. Göç Dergisi, 3(1), 65-81.
• Rapor
• Altıntaş, S. (2014). İstanbul’un Mülteci Semtleri: Kumkapı ve Küçükpazar. İstanbul: İLEM.
• Atasü Topcuoğlu, R. (2012). Türkiye’de Göçmen Çocukların Profili, Sosyal Politika ve Sosyal Hizmet Önerileri. Ankara: Uluslararası Göç Örgütü Yayını.
• Çarmıklı, E. ve Kader, M. (Nisan 2016). Türkiye’de Göçmen Kaçakçılığı-Mülteci krizinin Öteki Yüzü. Ankara: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu Raporları.
• Çapar, N. (2015). Sığınmacı Çocuk Hakları. Ülkemize Sığınan Yabancıların Sağlık Hakları Paneli, İstanbul Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü.
• Demir, Ö., Atasü Topçuoğlu, R. ve Akgül, A., (2015). Küreselleşen Dünyada Satılık Göçmen Çocuklar. Ankara: Global Politika ve Strateji.
• İçduygu, A. (2005). Transit Migration in Turkey: Trends, Patternsand Issues. CARIM Research Report: European University Institute.
• İçduygu A. ve Biehl K. S. (2009). Göçmen Şehirler: İstanbul’daki Göçmenler: 2000’lerden Bir Görünüm. İstanbul: British Council Living Together.
• İçduygu, A. ve Aksel, D. B. (2012). Türkiye’de Düzensiz Göç. Ankara: Uluslararası Göç Örgütü Türkiye Yayını.
• İçduygu A. ve Sert, D. (2012). Step-by-step Migration through Turkey: From the Indian Subcontinentto Europe. CARIM-India Research Report: European University Institute.
• İçduygu, A., Erder, S. ve Gençkaya, Ö. F. (2014). Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikaları, 1923-2023. İstanbul: Koç Üniversitesi Göç Araştırmaları Merkezi.
• International Labour Office (ILO) (2012). Global estimate of forced labour, Executive summary, Geneva.Orhan, O. (2014). Suriye’ye Komşu Ülkelerde Suriyeli Mültecilerin Durumu: Bulgular, Sonuçlar Ve Öneriler. Ankara: ORSAM Yayını.
• Orhan, O. ve Gündoğar, S. S. (2015). Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri. Ankara: ORSAM Yayını.
• Taştan, C. ve Çelik, Z. (2017). Türkiye’de Suriyeli çocukların eğitimi: Güçlükler ve öneriler. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi.
• Toksöz, G., Erdoğdu, S. ve Kaşka, S. (2012). Türkiye’ye Düzensiz Emek Göçü ve Göçmenlerin İşgücü Piyasasındaki Durumları. Ankara: Uluslararası Göç Örgütü (IOM) Türkiye.
• UNHCR, (2008). Global Trends: Refugees, Asylum-seekers, Returnees, Internally Displaced and Stateless Persons.
• UNHCR, (2016). Global Trends, Mid-Year Trends Report, The UN Refugee Agency.
• UNICEF, (2017). Çocuklar için Ölümcül bir Yolculuk: Kuzey Afrika’dan Avrupa’ya Uzanan Göç Yolu.
• UNICEF, (2017). Çocuk Çocuktur: Yollardaki Çocukların Şiddet, İstismar ve Sömürüden Korunması.
• IOM, BM Göç Kuruluşu ve UNICEF (2017). Korkunç Yolculuklar Raporu.
• Sözleşme, Genelge ve Kanun
• Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi (1989).
• Çocuk Koruma Kanunu (2005). Madde 59, 66. Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Ülkemizde Geçici Koruma Altında Bulunan Suriye Vatandaşlarına Yönelik Eğitim Öğretim Hizmetleri Genelgesi.
• Türk Ceza Kanunu (2016). Madde 79, 80.
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (2013). Sayı: 6458.
• Elektronik Kaynak
• http://www.goc.gov.tr/icerik/duzensiz-goc_409_422 (Erişim Tarihi: 04.06.2018)
• http://www.unicef.org.tr/basinmerkezidetay.aspx?id=22602 (Erişim Tarihi: 30.05.2018)
• http://www.mfa.gov.tr/turkiye_de-duzensiz-goc.tr.mfa (Erişim Tarihi: 11.06.2018)
• http://www.goc.gov.tr/icerik3/turkiyenin-duzensiz-gocle-mucadelesi_409_422_424 (Erişim Tarihi: 18.06.2018)
• https://cocukhizmetleri.aile.gov.tr/data/5422b041369dc316585c0d87/Avrupa%20Konseyi%20Cocuk%20Haklari%20Strateji%20Belgesi.pdf (Erişim Tarihi: 18.06.2018)