Food as a Sociological Phenomenon; Food and Social Meaning

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 107 - 115, 19.01.2023

Ayşen Utanır Karaduman

https://doi.org/10.17067/asm.1215302

Öz

Food has always been an important necessity, regardless of the society or time of individuals. Today, it is known that food has a meaning beyond physiological needs for individuals and societies. Considering the nutritional processes in societies is important not only in terms of the primary function of filling the stomach but also in terms of many sociological issues such as social transformation, social organization, class, gender, and inequality. In this study, how the sociology of food emerged, how food became a sociological research object, and the social meaning of food are included. Many studies can be done on food and its social meaning in sociology. Many categories, such as culture, identity, gender, and class, can be examined to analyze the social meaning of food. In this study, the social meaning of food will be exemplified through two selected categories. The first of these is the class, and the other is the identity category

Anahtar Kelimeler

Food, Food Sociology, Class, Identity

Sosyolojik Br Olgu Olarak Yemek: Yemek ve Toplumsal Anlamı

Öz

Yemek, bireylerin içinde bulundukları topluma ya da zamana bağlı olmaksızın her zaman önemli bir gereklilik olmuştur. Günümüzde artık biliniyor ki, bireyler ve toplumlar için yemeğin, fizyolojik ihtiyaçların ötesinde bir anlamı vardır. Toplumlardaki beslenme süreçlerinin dikkate alınması, sadece birincil olan karın doyurma işlevi açısından değil; sosyal dönüşüm, toplumsal örgütlenme, sınıf, cinsiyet, eşitsizlik gibi birçok sosyolojik konuyla temas etmesi açısından da önemlidir. Bu çalışmada yemek sosyolojisinin nasıl ortaya çıktığına ve yemeğin nasıl sosyolojik bir araştırma nesnesi haline geldiğine ve yemeğin toplumsal anlamına yer verilmektedir. Sosyolojide yemek ve toplumsal anlamına yönelik pek çok çalışma yapılabilir. Kültür, kimlik, toplumsal cinsiyet, sınıf gibi pek çok kategori yemeğin toplumsal anlamını çözümlemek üzere incelenebilir. Bu çalışmada yemeğin toplumsal anlamı seçilen iki kategori aracılığıyla örneklendirilecektir. Bunlardan ilki sınıf diğeri ise kimlik kategorisidir.

Anahtar Kelimeler

Yemek, Yemek sosyolojisi, Sınıf, Kimlik, these is the class, and the other is the identity category. Keywords: Food, Food Sociology, Class, Identity, Food

Kaynakça

• Akarçay, E. (2016). Beslencenin sosyolojisi. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Bearsworth, A. ve Keil, T. (2011). Yemek sosyolojisi. (Abdulbaki Dede, Çev.) Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Beşirli, H. (2012). Yemek sosyolojisi yiyeceklere ve mutfağa sosyolojik bakış. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Bhabha, H. K. (2014), “Kültürün iki aradalığı”, Çev. Fatma Büşra Helvacıoğlu, Kimlik Politikaları içinde Der. Fırat Mollaer, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Brillant-Savarin, J. A. (2016), Lezzetin fizyolojisi ya da yüce mutfak üzerine düşünceler, Çev. Heval Bucak, İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Bourdieu, P. (2015), Ayrım, Çev. Derya Fırat Şannan ve Ayşe Günce Berkkurt, Ankara: Heretik Yayıncılık.
• Douglas, M. (1972). Deciphering meal. Daedalus, 101(1), 61-81.
• Douglas, M. (2007). Saflık ve tehlike. (E. Ayhan, Çev.) (Birinci Basım.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Goody, J. (2013). Yemek, mutfak, sınıf. (Müge Günay Güran, Çev.) (Birinci Basım.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Işın, P.M. (2018). Yemeğin kültürel tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kanık, İ. (2016). Gastro gösteri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Lake, E.S., Oh, M. The sociology of food and eating”, 21st Century Sociology: A Reference Handbook Vol.2 Speciality Fields, Ed. by Clifton D. Bryant, Dennis L. Peck, California, SAGE Publications, 2007, pp.186-196.
• Lévi-Strauss, C. (2013). The culinary triangle. food and culture (ss. 40-47). New York: Routledge.
• McIntosh, Wm. A. (1996). Sociologies of food and nutrition. New York: Springer US. doi:10.1007/978-1-4899-1385- 2.
• Mennell, S., Murcott A., Van Otterloo A. (1992). The sociology of food: Eating, diet and culture”, Current Sociology (Special Issue), No.40, 1992.
• Mennell, S. (1985). All Manners of Food: Eating and Taste in England and France from the Middle Ages to the Present, USA, Basil Blackwell.
• Murcott, A. (1983). The Sociology of Food and Eating: Essays on the Sociological Significance of Food, England, Gower Publishing.
• Outram, A. K. (2008), “Avcı toplayıcı insanlar ve ilk çiftçiler”, Çev. Nurettin Elhüseyni, Yemek Damak Tadının Tarihi içinde Der. Paul Freedman, İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Symons, M. (1994). Simmel’s Gastronomic Sociology: An Overlooked Essay. Food and Foodways, 4(5), 333-351.
• Uhri, A. (2011), Boğaz derdi, İstanbul: Ege Yayınları.
• Utanır, A. (2016), “Gaziantep’te yemek ve mutfağın toplumsal üretimi: et ve mutluluk”, Yerli ve Milli Gündelik Hayat Der. Mesut Yücebaş, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Veblen, T. B. (2015), Aylak Sınıfın Teorisi, Çev. Eren Kırmızıaltın ve Hüsnü Bilir, Ankara: Heretik Yayıncılık.
• Yenal, Z. (1996) “Bir araştırma alanı olarak yeme-içme tarihi ve sosyolojisi”, Toplum ve Bilim, Sayı 71: 195-227.
• Warde Alan. (2016). The Practice of Eating. Polity Press.
• Williams, R. (1993), Kültür, Çev. Suavi Aydın, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.