Otel İşletmelerinde Rekabet Üstünlüğünü Etkileyen Faktörler:Yöneticiler Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2008, Cilt: 19 Sayı: 1, 45 - 56, 01.06.2008

Yeşim Coşar

Öz

Otel işletmelerinin ulusal ve uluslararası turizm piyasasında karşı karşıya kaldıkları rekabet koşulları küreselleşen dünya ile birlikte giderek ağırlaşmaktadır. Rekabet gücü faktörlerinin otel işletmeleri açısından incelenmesi bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada öncelikle rekabet gücü kavramı ve otel işletmelerinde rekabeti etkileyen faktörler açıklanmış, daha sonra da otel işletmeleri yöneticileri arasından seçilen örneklem grubu üzerinde gerçekleştirilen anket çalışmasının sonuçlarına dayanarak değişik faktörlerin rekabet gücü üzerindeki algılanan etkileri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar ışığında teorik ve uygulamaya dönük bazı önerilere de yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

otel yöneticileri, rekabet, rekabetçi üstünlük, konaklama işletmeleri, turizm pazarlaması, İzmir

Factors Influencing the Competitive Advantage of Hotel Businesses:A Study among Managers

Öz

The competitive conditions faced in the international tourism market have become fierce along with the globalization in the world. The present study aims at the investigation of the perceived factors influencing the competitive advantage of hotel businesses operating in İzmir. First, the study introduces the concept of competitive advantage and its specific dimensions. Then, the effects of different factors on competitive power are evaluated based on the results of a questionnaire survey carried out among a group of hotel managers. Through the analysis of these findings, the study concludes implications both for the theory and practice.

Anahtar Kelimeler

hotel managers, competition, competitive advantage, hospitality companies, tourism marketing, Izmir

Kaynakça

• Aguas, P., Rita, P. ve Costa, J. (2004). Market Share Analysis: Tourist Destination Competitiveness. Paper Presented at the 33rd EMAC Conference, Murcia, İspanya. 18-21 Mayıs
• Aktan, C. C. (2003). Türkiye'de Üretim ve İstihdama Yönelik Ulusal Rekabet Gücü Politikası. http://www.tisk.org.tr (Erişim: 09.07.2006)
• Altınay, M. (1995). Seyahat ve Turizm Endüstrisinde Rekabet Gücü Stratejileri, Magosa: Doğu Akdeniz Üniversitesi Basımevi
• Archer, B.H. ve Cooper, C. (1998). The Positive and Negative Impacts of Tourism. İçinde W. Theobald (editör), Global Tourism: The Next Decade (ss.73-91). 2. Baskı. Oxford: Butterworth-Heinemann. Bahar, O. ve Kozak, M. (2005). Küreselleşme Sürecinde Uluslararası Turizm ve Rekabet Edilebilirlik. Ankara: Detay Yayıncılık
• Bahar, O. ve Kozak, M. (2005). Türkiye Turizminin Akdeniz Ülkeleri ile Rekabet Gücü Açısından Karşılaştırılması, Anatolia Turizm Araştırma Dergisi, 16(2):139–152
• Bell, D. (1973). The Coming of Post-Industrial Society. New York: Basic Books
• Bolton, R. N. ve Drew, J. H. (1991). A Multistage Model of Customers’ Assessments of Service Quality and Value, Journal of Consumer Research, 17(1): 375–384
• Bothe C., Crompton, J. L. ve Kim, S. (1999). Developing a Revised Competitive Position for Sun/Lost City, South Africa, Journal of Travel Research, 37(3): 341-352
• Bull, A. (1995). The Economics of Travel and Tourism. 2. Baskı, Sydney: Longman
• Cadotte, R. R. ve Turgeon, N. 81988). Key Factors in Guest Satisfaction, Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 28(4): 45-51
• Crouch, G. I. ve Ritchie, J. R. B. (1999). Tourism, Competitiveness and Societal Prosperity, Journal of Business Research, 44(3): 137-152
• Dale, B. G. ve Plunket, J. J. (1995). Quality Costing. Londra: Chapman & Hall
• De Wit, B. ve Meyer, R. (1998). Strategy: Process, Content, Context: An International Perspective. 2. Baskı, Londra: Thomson Business Press
• Deming, W. E. (1982). Quality, Productivity and Competitive Position. Cambridge: Massachusetts Institute of Technology, Center for Advanced Engineering Study
• Doğan, Ö. İ. (2000). Kalite Uygulamalarının İşletmelerin Rekabet Gücü Üzerine Etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1): 5–27
• Doğan, Ö. İ., Marangoz, M. ve Topoyan, M. (2003). İşletmelerin İç ve Dış Pazarda Rekabet Gücünü Etkileyen Faktörler ve Bir Uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2): 117–121
• Drucker, P. F. (1998). Gelecek İçin Yönetim. 5. Baskı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Dwyer, L., Forsyth, P. ve Rao, P. (2002). Destination Price Competitiveness: Exchange Rate Changes versus Domestic Inflation, Journal of Travel Research, 40(3): 328–336
• Enright, M. J. ve Newton, J. (2004). Tourism Destination Competitiveness: A Quantitative Approach, Tourism Management, 25(6): 777–778
• Erdem, B. (2003). Otel İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetiminin Yeri ve Önemi, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 5(2): http://www.ısguc.org (Erişim: 09.07.2006)
• Eren, E. (2000). Yönetim ve Organizasyon. 5. Baskı, İstanbul: Beta
• Erkan, C. (1993). Küreselleşme ve Avrupa Topluluğu Karşısında Türkiye’nin Rekabet Yeteneği. İzmir: Takav Matbaacılık. Ersöz, S. ve Kahvecioğlu, R. (2005). Rekabet Gücü Oluşturmada; İhmal Edilen Değer Pazarlama Bilgi Sistemleri, Pazarlama Dünyası Dergisi, 19(6): 43–51
• Ertürk, M. (2000). İşletme Biliminin Temel İlkeleri. İstanbul: Beta
• Goodrich, J. N. (1977). Differences in Perceived Similarity of Tourism Regions: A Spatial Analysis, Journal of Travel Research, 16(Summer): 10–13
• Göymen, K. (2000). Tourism and governance in Turkey, Annals of Tourism Research, 27(4): 1025–1048
• Heath, E. ve Wall, G. (1992). Marketing Tourism Destinations: A Strategic Planning Approach. Kanada: Wiley
• Heung, C. S. ve Lam, T. (2003). Customer Complaint Behavior Towards Restaurant Services, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 15(4/5): 283–289
• Hitt, A. M., Keats, B. W. ve DeMarie, S. M. (1998). Navigating in the New Competitive Landscape: Building Strategic Flexibility and Competitive Advantage in the 21th Century, Academy of Management Executive, 12(4):22-42
• Holloway, J. C. (1994). The Business of Tourism. 4. Baskı, Londra: Pitman
• İçöz, O. (2001). Turizm İşletmelerinde Pazarlama İlkeler ve Uygulamalar. 2. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi
• Kotler, P. (1994). Marketing Management: Analysis, Planning, Implementation and Control. 8. Baskı, New Jersey: Prenctice-Hall
• Kotler, P., Armstrong, G., Saunders, J. ve Wong, V. (1999). Principles of Marketing. New Jersey: Prentice Hall
• Kozak, M. ve Güçlü A. H. (2003). Turizm İşletmelerinde Değişim Yönetimi Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 5(1): http://www.ısguc.org (Erişim: 09.07.2006)
• Kozak, M. ve Rimmington, M. (1999). Measuring Destination Competitiveness: Conceptual Considerations and Empirical Findings, International Journal of Hospitality Management, 18(3): 273–283
• Kozak, N. (2006). Turizm Pazarlaması. Ankara: Detay
• Kutlan, S. (1998). Maliyet Kontrolü (Cost Controlling) ve Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Uygulama. İstanbul: Alfa Yayınları
• Moutinho, L. (1987). Consumer Behavior in Tourism, European Journal of Marketing, 21(1): 5–44
• Nunnaly, J. C. (1978). Psyhcometric Theory. 2. Baskı, New York: McGraw-Hill
• Oliver, R. L. (1980). A Cognitive Model of the Antedecents and Consequences of Satisfaction Decisions, Journal of Marketing Research, 20(4): 393–404
• Parasuraman, A., Zeithaml, V. A. ve Berry, L. L. (1985). A Conceptual Model of Service Quality and Its Implications for Future Research, Journal of Marketing, 49(4): 41-50
• Porter, M. (1998). Competitive Advantage. New York: The Free Press
• Porter, M. E. (1990). The Competitive Advantage of Nations. New York: The Free Press. Powers, T. (1995). Introduction to Management in the Hospitality Industry. 5. Baskı, New York: John Wiley
• Ritchie, J. R. B. ve Crouch, G. I. (2003). The Competitive Destination: A Sustainable Tourism Perspective. Wallingford: CAB International
• Saleh, F. ve Ryan, C. (1992). Client Perceptions of Hotels, Tourism Management, 13(June): 163–168
• Singh, S. (1997). Developing Human Resources for the Tourism Industry with Referance to India, Tourism Management, 18(5): 299-306
• Sing, J. ve Widing, R. E. (1991). What Occurs Once Consumers Complain, European Journal of Marketing, 25(5): 309–566
• Szivas, E., Riley, M. ve Airey, D. (2003). Labor Mobility into Tourism, Annals of Tourism Research, 30(1):64-76
• Tansu, Ö. (2003). Türkiye’nin Rekabet Gücünü Artırmada Teşvik Politikaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi S. B. E., İzmir
• Tek, Ö. B. (1999). Pazarlama İlkeleri. İstanbul: Beta. Thompson, J. L. (1995). Strategy in Action. Londra: Chapman & Hall
• Tuman, J. (1994). Cultural Strategies for Global Project Management. İçinde D. I. Cleland ve R. Gareis (Editörler), Global Project Management Handbook (s.11). New York: McGraw-Hill
• Usal, A. ve Oral, S. (2001). Turizm Pazarlaması. Ankara: Detay Yayıncılık
• Yazcan, M. (1999). Türkiye’de Tekelleşmeyi Önleyici Düzenlemeler ve Rekabet Hukuku. (Bilim Raporu), İzmir, http://www.rekabet.gov.tr (Erişim: 09.07.2006) Yoon, Y. (2002). Development of a Structural Model for Tourism Destination Competitiveness from Stakeholders’ Perspectives. Yayınlanmamış Doktora Tezi. The Virginia Polytechnic Institute and State University, Virginia
• Zeithaml, V. A., Berry, L.L. ve Parasuraman, A. (1993). The Nature and Determinants of Customer Expectations of Service, Journal of the Academy of Marketing Science, 21(1):1–12.