Engelli Bireylerin Erişilebilir Turizm Beklentilerinin Değerlendirilmesine Yönelik Nitel Bir Araştırma

Yıl 2015, Cilt: 26 Sayı: 1, 97 - 113, 28.12.2015

Zeki Akıncı Nesrin Sönmez

https://doi.org/10.17123/atad.vol26iss195912

Cited By: 14

Öz

Engelli insanlar için hazırlanan bütün yapıların, süreçlerin ve sistemlerin başta erişebilirlik olmak üzere belirli özelliklere sahip olmaları ve bu özelliklerin zaman içerisinde geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, engellilerin turizm hizmetleri ile ilgili genel beklentilerinin derinlemesine değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Bu bağlamda, ilgili kamu ve sivil toplum kuruluşları yöneticileriyle engelliler ve engelli ailelerinin beklentilerine ilişkin görüşlere ulaşma konusunda çalışma yapılmıştır. Araştırma verilerinin toplanabilmesi için ilki görüşme yapılan kişilerin demografik bilgilerinin yer aldığı bilgi formu, diğeri ise yarı-yapılandırılmış görüşme sorularını içeren iki adet ölçü aracı geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Bu çalışmada, engelli insanların turizm faaliyetine katılmasında en önemli engellerin; ekonomik, fiziki ve ulaştırma ile ilgili koşulların olduğu belirlenmiştir. Belirtilen bu koşulların sağlanması durumunda erişilebilir turizm kapsamında her türlü turizm faaliyetinin engelli insanları mutlu edebileceği ortaya konulmuştur.

 

ABSTRACT
All structures, processes and systems for people with disabilities must have certain features, notably accessibility, and these features must be developed in the course of time. In this study, it is aimed to evaluate expectations of people with disabilities from tourism services thoroughly. In this context, it was tried to gather opinions related to expectations of administrators of concerned public bodies and non-governmental organisations, people with disabilities and their families. Two measurement tools were developed and used in order to gather research data, first of which is an information form with demographic information about interviewees on, and the other one contains semi-constructed interview questions. In this study, it was set that major barriers before people with disabilities for joining tourism mobility were; economical, physical and transportation related factors. It was manifested that, if the above mentioned conditions were provided, all kinds of touristic activities in the scope of accessible tourism would gratify disabled people.

Anahtar Kelimeler

Engelli, Kamu ve sivil toplum örgütleri, Erişilebilir turizm

Kaynakça

• Abeyraine, R.I.R. (1995). Proposals and Guidelines for the Carriage of Elderly and Disabled Persons by Air, Journal of
• Travel Research, 33 (3): 52-59.
• AIHW (The Australian Institute of Health and Welfare - Avustralya Sağlık ve Sosyal Yardımlaşma Enstitüsü), Demand
• for Disability Support Services in Australia: Size, Cost and Growth 1997, http://www.aihw.gov.au/WorkArea/DownloadAsset.aspx?id=6442455501, Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013.
• Akıncı, Z. (2013). Management of Accessible Tourism and Its Market in Turkey, International Journal of Business and Management Studies, 2 (2): 413-426.
• Artar, Y. ve Karabacakoğlu, Ç. (2003). Türkiye’de Özürlüler Turizminin Geliştirilmesine Yönelik Olarak Konaklama Tesislerindeki Altyapı Olanaklarının Araştırılması, Özürlülerin Toplumsal Gelişimine Yönelik Proje. Milli Prodüktivite Merkezi, Ankara.
• Ataseven, B. (2012). Nitel Bilimsel Araştırmalarda Veri Kalitesinin Önemi, Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 33 (2): 543-564.
• Brown, T. J., Kaplan, R. ve Quaderer, G. (1999). Beyond Accessibility Preference for Natural Areas, Therapeutic Recreation Journal, 33 (3): 209–221.
• Buhalis, D., Michopoulou, E., Eichhorn, V. ve Miller, G. ( 2005). Accessibility Market and Stakeholder Analysis – One-Stop-
• Shop for Accessible Tourism in Europe (OSSATE). Surrey Üniversitesi, Birleşik Krallık.
• Burnett, J. J. ve Baker, H. B. (2001). Assessing the Travel-related Behaviors of the Mobility-Disabled Consumer, Journal of Travel Research, 40 (1): 4-11.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Cavinato, J. L. ve Cuckovich, M. L. (1992). Transportation and Tourism for the Disabled: An Assessment, Transportation
• Journal, 31 (3): 46–53.
• Chou, S. H. ve Chao, W. C. (2007). Seeing Voices: Travel Experience and Individual Risk of the Hearing Impaired, In Proceedings of the 2007 Advanced in Tourism Marketing Conference, Eylül 2007, Valencia, İspanya: 1-10.
• Coles, T ve Shaw, G. (2003). Disability, Holiday Making and The Tourism Industry in The UK: A Preliminary Survey, Tourism Management, 25 (3): 397-403.
• Daniels, M. J., Rodgers, E. B. D. ve Wiggins, B. P. (2005). “Travel Tales”: An Interpretive Analysis of Constraints and Negotiations to Pleasure Travel as Experienced by Persons with Physical Disabilities, Tourism Management, 26 (6):
• –930.
• Darcy, S. (1998). Anxiety to Access: Tourism Patterns and Experiences of Disabled New South Wales People with a Physical Disability Tourism. Sydney: South Wales.
• Darcy, S. (2002). Marginalised Participation: Physical Disability, High Support Needs and Tourism, Journal of Hospitality
• and Tourism Management, 9 (1): 61–72.
• Darcy, S. ve Dickson, T. (2009). A Whole-of-Life Approach to Tourism: The Case for Accessible Tourism Experiences, Journal of Hospitality and Tourism Management, 16 (1): 32-44.
• Dwyer, L. ve Darcy, S. (2008). Economic Contribution of Disability to Tourism in Australia. Sustainable Tourism Cooperative Research Centre, Gold Coast: 15–21.
• Eichhorn, V., Miller, G., Michopoulou, E. ve Buhalis, D. (2008). Enabling Access to Tourism through Information Schemes?, Annals of Tourism Research, 35 (1): 189-210.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• ENAT (European Network for Accessible Tourism - Avrupa Erişilebilir Turizm Ağı) What is Accessible Tourism?, www.accessibletourism.org/ ?i=enat.en.faq.744, Erişim tarihi: 2 Ağustos 2013.
• Freeman, M., deMarrais, K., Preissle, J., Roulston, K. ve St. Pierre, E. A. (2007). Standards of Evidence in Qualitative Research: An Incitement to Discourse, Educational Researcher, 36: 25-32.
• Germ, P. ve Schleien, S. (1997). Inclusive Community Leisure Services: Responsibilities of Key Players, Therapeutic Recreation Journal, 31: 22-37.
• Glesne, C. ve Peshkin, A. (1992). Becoming Qualitative Researchers an Introduction. Londra: Longman Group Ltd. Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş. 2. Baskı (A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu, Çev.), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gröschl, S. (2007). An Exploration of HR Policies and Practices Affecting the Integration of Persons with Disabilities in the Hotel Industry in Major Canadian Tourism Destinations, Hospitality Management, 26: 666-86.
• Hammerssley, M. (1998). Partisanship and Credibility: The Case of Anti-Racist Educational Research. İçinde: Connolly, P.
• ve Troyna, B. Eds. Researching “Race” içinde Educational Setting, Buckingham: Open University Press.
• Huh, C. ve Singh, A. J. (2007). Families Traveling with a Disabled Member: Analyzing the Potential of an Emerging Niche
• Market, Tourism and Hospitality Research, 7 (3/4): 212-29.
• Israeli, A. A. (2002). A Preliminary Investigation of the Importance of Site Accessibility Factors For Disabled Tourists, Journal of Travel Research, 41 (1): 101-104.
• KTB. Kültür ve Turizm Bakanlığı Avrupalı Seçkin Destinasyonlar Projesi, http://disiliskiler.kulturturizm.gov.tr/TR,22229/
• eden-european-destination-of-excellence--avrupali-secki-.html, Erişim tarihi: 20 Eylül 2013.
• KTB (Kültür ve Turizm Bakanlığı). 2012 Yılı Konaklama İstatistikleri Raporu, Kültür ve Turizm Bakanlığı, http://sgb.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/5913,isletme-ve-yatirim-belgeli-tesisistatistikleri.pdf?0, Erişim tarihi: 2 Eylül 2013.
• Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Kvale, S. (1996). Interviews: An Introduction to Qualitative Research Interviewing. Kaliforniya: Sage Yayınları.
• Lincoln, Y. S. ve Guba, E. (1985). Naturalistic Inquiry. Newbury Park, CA: Sage Yayınları.
• Mayring, P. (2011). Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş. (A. Gümüş, & M. Durgun, Çev.), Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Miller, G. A. ve Kirk, E. (2002). The Disability Discrimination Act: Time for the Stick?, Journal of Sustanable Tourism, 10
• (1): 82-88.
• Neumann, P. ve Reuber, P. (2004). Economic Impulses of Accessible Tourism for All. Belge No 526, Ekonomi ve Çalışma Bakanlığı, Berlin.
• Nicolle, C. ve Peters, B. (1999). Elderly and Disabled Travelers: Intelligent Transport Systems Designed for the 3rd Millennium, Transportation Human Factors, 1 (2): 121-34.
• Özdamar, K., Odabaşı, Y., Hoşcan, Y., Bir, A.A., Kırcaali, G., Özmen, A. ve Uzuner, Y. (1999). Sosyal Bilimlerde Araştırma
• Yöntemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No:1081.
• ÖZİDA (Özürlüler İdaresi Başkanlığı) (2010). Ulaşılabilirlik Stratejisi ve Ulusal Eylem Planı (2010-2011) Raporu, Özürlü ve
• Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• ÖZİDA (Özürlüler İdaresi Başkanlığı) Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi, http://www.ozida.gov.tr/ulasilabilirlik/
• Belgeler/2_MEVZUATSTANDART/ULUSLARARASI_SOZLESME/BM_ENGELLIHAKLARISOZLESMESI.pdf, Erişim tarihi: 1 Eylül 2013.
• Öztürk, Y., Yaylı, Y. ve Yeşiltaş, M. (2008). Is the Turkish Tourism Industry Ready for Disabled Customer’s Market? The Views of Hotel and Travel Agency Managers, Tourism Management, 29: 382-389.
• Poria, Y., Reichel, A. ve Brandt, Y. (2011). Dimensions of Hotel Experience of People with Disabilities: An Exploratory Study, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 23 (5): 571-591.
• Ray, N. M. ve Ryder, M. E. (2003). Ebilities” Tourism: An Exploratory Discussion of the Travel Needs and Motivations of the Mobility-disabled, Tourism Management, (24): 57-72.
• Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2006). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Small, J., Darcy, S. ve Packer, T. (2012). The Embodied Tourist Experiences of People with Vision Impairment: Management Implications beyond the Visual Gaze, Tourism Management, 33: 941-950.
• Smith, R.W. (1987). Leisure of Disable Tourists: Barriers to Participation, Annals of Tourism Research, 14 (3): 376–389.
• Tellan, D. ve Yılmaz, A. (2007). Turizm Sektöründe Sayısal Ortamların Kullanımını Değerlendirmek: Türkiye Örneği, Çeşme Ulusal Turizm Sempozyumu, 21-23 Kasım, İzmir.
• TUİK (Türkiye İstatistik Kurumu). Türkiye Özürlüler Araştırması 2002, http://kutuphane.tuik.gov.tr/pdf/0014899.pdf, Erişim tarihi: 8 Mayıs 2013.
• Turco, D. M., Stumbo, N. ve Garncarz, J. (1998). Tourism Constraints – People with Disabilities, Parks and Recreation Journal, 33 (9): 78–84.
• TÜRSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği). Dünyada ve Türkiye’de Engelsiz Turizm Pazarı 2008 Raporu, http://www.tursab.org.tr/tr/engelsiz-turizm/dunyada-ve-turkiyedeengelsiz-turizm-pazari_487.html, Erişim tarihi: 18 Ocak 2013.
• Tütüncü, Ö. ve Aydın, İ. (2013). Ulaşılabilir Turizm, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24 (2): 261-263.
• Van Horn, L. (2007). Disability Travel in the United States: Recent Research and Findings, 11th International Conference on Mobility and Transport for Elderly and Disabled Persons, the Palais des congrès de Montréal.
• WHO (World Health Organization- Dünya Sağlık Örgütü). Summary World Report On Disability 2011, http://www.who.int/disabilities/ world_report /2011/ accessible_en.pdf, Erişim tarihi: 5 Temmuz 2013.
• WHO (World Health Organization- Dünya Sağlık Örgütü) Turizmde Global Etik İlkeler 1999, http://ethics.unwto.org/sites/all/files/docpdf/turkey.pdf, Erişim tarihi: 6 Temmuz 2013.
• Yates, K. (2007). Understanding the Experience of Mobility-Disabled Tourists, International Journal of Tourism Policy, 1
• (2): 153-66.
• Yau, M. K., McKercher, B. ve Packer, T. L. (2004). Traveling with a Disability: More Than An Access Issue, Annals of Tourism Research, 31 (4): 946-960.
• Yaylı, A. ve Özürk, Y. (2006). Konaklama İşletmeleri Yöneticilerinin Bedensel Engelliler Pazarına Bakış Açıları Üzerine Bir Araştırma, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17 (1): 87-97.