Turizm Rehberliği Bölümü Öğrencilerinde Genel Öz Yeterlilik Algısı, Mesleki Kaygı ve Mesleği Yapma Niyeti İlişkisi

Yıl 2019, Cilt: 30 Sayı: 3, 153 - 162, 06.12.2019

Burhan Çınar Uysal Yenipınar

https://doi.org/10.17123/atad.656005

Cited By: 10

Öz

Bu çalışmada turist rehberi adaylarının algıladıkları genel öz-yeterlilik, mesleki kaygı ve mesleği yapma niyetleri arasındaki ilişki incelenmektedir. Veriler kolayda örnekleme tekniğine göre turizm rehberliği bölümlerinde öğrenim gören turist rehberi adaylarından anket aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde açıklayıcı faktör analizi ve korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Faktör analizi neticesinde turist rehberi adaylarının mesleki kaygılarının sekiz boyut altında, mesleği yapma niyetlerinin iki boyut altında toplandığı tespit edilmiştir. Korelasyon analizi sonuçları, öz-yeterlilik ile mesleki kaygı arasında ters yönlü ve orta düzeyde bir ilişki, öz-yeterlilik ile mesleği yapma niyeti arasında ise pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki ve mesleki kaygı ile mesleği yapma niyeti arasında ters yönlü ve zayıf bir ilişki olduğunu göstermektedir. Öz-yeterliliğin, mesleki kaygıdan daha yüksek düzeyde mesleği yapma niyeti ile olan ilişkisi göz önüne alındığında eğitim kurumlarının turist rehberi adaylarını meslek profesyonelleri ile daha fazla bir araya getirmesi onların mesleğe daha iyi hazırlanmasını sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Öz-yeterlilik, Mesleki kaygı, Mesleği yapma niyeti, Turist rehberliği

The Relationship Between General Self-Efficacy, Occupational Anxiety and Intention to Perform the Profession of Tourism Guiding Students

Öz

This paper examines the relationship between the general self-efficacy, occupational anxiety and the intention to perform the profession of the prospective tourist guides. The data are collected by convenience sampling technique from the prospective tourist guides who are studying in the tourism guiding departments. Descriptive factor analysis and correlation analysis are used in descriptive statistical techniques. Factor analysis shows that prospective tour guides’ occupational anxieties are grouped under eight dimensions and their intentions to perform the proffesion are grouped under two dimensions. Correlation analysis confirms a negative relationship between self-efficacy and occupational anxiety, a positive relationship between self-efficacy and intetion to perform the profession and a negative relationship between anxiety and intention to perform the profession. Considering the higher relationship of self-efficacy with the intention to perform the profession than ocupational anxiety, the fact that educational institutions bring together prospective tourist guides with the professional guides will enable them to prepare better for the profession.

Anahtar Kelimeler

Self-efficacy, Occupational anxiety, Intention to perform the profession, Tourist guiding

Kaynakça

• Abele, A. ve Spurk, D. (2009). The Longitudinal Impact of Self-Efficacy and Career Goals on Objective and Subjective Career Success, Journal of Vocational Behavior, 74(1): 53-62.
• Ahipaşaoğlu, S. (2006). Turizmde Rehberlik. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Aşkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim Matematik Öğretmenliği Öğrencilerinin Bilgisayarla İlgili Öz Yeterlilik Algısı, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21: 1-8.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (SPSS uygulamalı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Bandura, A. (1982). Self-Efficacy Mechanism in Human Agency, Amercian Psycholgist, 37(2): 122-147.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. İçinde V. S. Ramachaudran (Editör), Encyclopedia of Human Behavior (ss. 71-81). New York: Academic Press.
• Betz, N. ve Hackett, G. (1981). The Relationship of Career-Related Self-Efficacy Expectations to Perceived Career Options in College Women and Men, Journal of Counseling Psychology, 28(5): 399-410.
• Cabi, E. ve Yalçınalp, S. (2013). Öğretmen Adaylarına Yönelik Mesleki Kaygı Ölçeği (MKÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(2013): 85-96.
• Chesnut, S. R. ve Burley, H. (2015). Self-efficacy as a Predictor of Commitment to The Teaching Profession: A meta-analysis, Educational Research Review, 15: 1-16.
• Çakmak, Ö. ve Hevedanlı, M. (2005). Eğitim ve Fen-Edebiyat Fakülteleri Biyoloji Bölümü Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(14): 115-127.
• Deer, L. B., Gohn, K., Kanaya, T. (2018). Anxiety and Self-efficacy as Sequential Mediators in US College Students’ Career Preparation, Education + Training, 60(2): 185-197.
• Değirmencioğlu, A. Ö. (2001). Türkiye'de Turizm Rehberliği Üzerine Bir Araştırma, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 12(2): 189-196.
• Doğan, H., Üngüren, E., Dönmez Kesgin, D. (2010). Meslek ve Aile Yaşamı İlişkisi: Profesyonel Turist Rehberlerine Yönelik Bir Araştırma, Journal of Yasar University, 20(5): 3430-3442.
• Duman, T., Tepeci, M., Unur, K. (2006). Mersin’de Lisans, Ön Lisans ve Lise Düzeyinde Turizm Eğitimi Almakta Olan Öğrencilerin Sektörün Çalışma Koşullarını Algılamaları ve Sektörde Çalışma İsteklerinin Karşılaştırmalı Analizi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(1): 51-69.
• Ergin, A., Uzun, S. U., Topaloğlu, S. (2016). Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi 5. ve 6. Sınıf Öğrencilerinin Sürekli Kaygı ve Mesleki Kaygı Düzeyleri ve Bunları Etkileyen Etkenler, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Dergisi, 3(3): 16-21.
• Everhart, C. ve Chelladurai, P. (1998). Gender Differences in Preferences for Coaching as an Occupation: The Role of Self-Efficacy, Valence, and Perceived Barriers, Research Quarterly for Exercise and Sport, 69(2): 188-200.
• Güzel, F. Ö., Türker, A., Şahin, İ. (2014). Profesyonel Turist Rehberlerinin Algıladıkları Mesleki Engelleri Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2: 173-190.
• Halitoğulları, H. ve Tetik Dinç, N. (2018). Turizm Rehberliği Öğrencilerinin Sürekli Kaygı Düzeylerinin Belirlenmesi. İçinde N. Hacıoğlu, C. Avcıkurt, A. Kılıç ve H. Ulusoy Yıldırım (Editörler), Turist Rehberliği Üzerine Güncel Araştırmalar (ss. 523-534). Ankara: Detay Yanyıncılık.
• İrigüler, F. ve Güler, M. E. (2016). Emotional Labor Of Tourist Guides: How Does It Affect Their Job Satisfaction And Burnout Levels, Journal of Yasar University, 11 (42): 113-123.
• Kafkas, M., Açak, M., Çoban, B., Karademir, T. (2010). Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik Algıları ile Mesleki Kaygıları Arasındaki İlişki, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2): 93-111.
• Kalaycı, Ş. (2016). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayıncılık.
• Kimes, H. G. ve Troth, W. A. (1974). Relationship of Traıt Anxiety to Career Decisiveness, Journal of Counseling Psychology, 21(4): 277-28.
• Köroğlu, Ö. (2014), Meslek Seçimi ile Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Turizm Rehberliği Öğrencileri Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2): 137-157.
• Kuşluvan, S. ve Kuşluvan, Z. (2003). Perceptions and Attitudes of Undergraduate Tourism Students Towards Working in the Tourism and Hospitality Industry in a Developing Economy. İçinde S. Kuşluvan (Editör), Managing Employee Attitudes and Behaviors in the Tourism and Hospitality Industry. (ss. 77-98), New York: Nova Science Publishers Inc.
• May, R. (1950). The Meaning of Anxıiety. New York: Ronald Press.
• Nevill, D. ve Schlecker, D. (1988). The Relation of Self-Effıcacy and Assertiveness to Willingness to Engage in Traditional/Nontraditional Career Activitıes, Psychology of Women Quarterly, 12(1): 91-98.
• Pajares, F. ve Miller, D. M. (1994). Role of Self-Efficacy and Self-Concept Beliefs in Mathematics Problem Solving: A Path Analysis, Journal of Educational Psychology, 86(2): 193-203.
• Riegel, C. ve Dallas, M. (1998). Hospitality and Tourism Careers: A Blue Print For Success. New Jersey: Prentice Hall Inc.
• Scovel, T. (1978). The Effect of Affect on Foreign Language Learning: A Revıew of The Anxıety Research, Lenguage Learning, 28(1): 129-142.
• Serin, M. K., Güneş, A. M., Değirmenci, H. (2015). Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları ile Mesleğe Yönelik Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki, Cumhuriyet International Journal of Education, 4(1): 21-34.
• Sherer, M., Maddux, J. E., Mercandante, B., Prentice-Dunn, S., Jacobs, B. ve Rogers, R. W. (1982). The Self- Efficacy Scale: Construction and Validation, Psychological Reports, 51(2): 663-671.
• Spielberger, C. D. (1966). Theory and Research on Anxiety and Behavior. New York: Academic Press.
• Tetik, N. (2006). Türkiye’de Profesyonel Turist Rehberliği ve Müşterilerin Turist Rehberlerinden Beklentilerinin Analizi (Kuşadası örneği). (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı.
• Tolga. Ö., Korkmaz, H., Atay, L. (2015). Lisans Düzeyindeki Turist Rehberliği Öğrencilerinin Mesleki Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 12(2): 26-41.
• Weiler, B. ve Black, R. (2015). Tour Guiding Research: Insights, Issues and Implications. Bristol: Channel View Publications.
• Yazıcıoğlu, İ., Tokmak, C. ve Uzun, S. (2008). Turist Rehberlerinin Rehberlik Mesleğine Bakışı, Üniversite ve Toplum, 8(2): 1-19.
• Yetgin, D. (2017). Turist Rehberlerinin Tükenmişlik ve Ekonomik Kaygı Düzeylerinin Mesleki Bağlılık Düzeyleri Üzerindeki Etkisi. (Basılmamış Doktora Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı.
• Yetgin, D., Yılmaz A. ve Çiftçi, G. (2018). Krizlerin Turist Rehberliği Öğrencilerinin Kariyer Planlamasındaki Etkisi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3): 195-214.
• Yıldırım, F. ve İlhan, İ. Ö. (2010). Genel Özyeterlilik Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4): 301-308.
• Yıldız, R., Kuşluvan, S., Şenyurt, Y. (1997). Türkiye’de turizmin gelişmesinde turist rehberlerinin rolü (Turist rehberliği öğretiminde yeni bir model: Nevşehir turist rehberliği bölümü programı ve değerlendirmesi), Hafta Sonu Semineri IV. (ss. 7-36). Nevşehir: Nevşehir Üniversitesi Yayınları.