Kayak Merkezi için Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Destekli Yer Tespiti: Cilo ve Sat Dağları Millî Parkı Örneği

Yıl 2024, Cilt: 35 Sayı: 2, 7 - 18, 28.11.2024

Talha Aksoy

https://doi.org/10.17123/atad.1520727

Öz

Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi, dağlık yapısı ve yoğun kar yağışı ile kış turizmi için büyük bir potansiyele sahiptir. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) teknikleri, bu potansiyelin değerlendirilmesi ve en uygun kayak merkezi alanlarının belirlenmesi için kritik rol oynamaktadır. Bu çalışmada, doğal çevre ve kar güvenilirliği, erişilebilirlik, ekonomik uygulanabilirlik ve sürdürülebilirlik gibi faktörler ele alınmıştır. Hakkari ilindeki Cilo ve Sat Dağları, kış turizmi için önemli alanlar olarak belirlenmiştir. Araştırmada, sayısal yükseklik modelleri, yol ağları, nüfus verileri, su kaynakları ve iklim verileri gibi çeşitli veriler kullanılarak analizler gerçekleştirilmiştir. Uzman paneli ve literatür desteği ile belirlenen kriterler, kayak merkezi yer seçimi için ağırlıklandırılarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kış sporları, Turizm, CBS, Ağırlıklı çakıştırma, Peyzaj planlama

Geographic Information Systems (GIS) to Identify Suitable Central Locations For Skiing Resort Within The Cilo And Sat Mountains National Park

Öz

The Southeastern Anatolia Region of Turkey, with its mountainous terrain and heavy snowfall, holds significant potential for winter tourism. Geographic Information Systems (GIS) and Remote Sensing (RS) techniques play a crucial role in assessing this potential and determining the most suitable areas for ski resorts. This study addresses factors such as natural environment and snow reliability, accessibility, economic feasibility, and sustainability. The Cilo and Sat Mountains in Hakkâri province are identified as important areas for winter tourism. The research involves analyses using various data, including digital elevation models, road networks, population data, water resources, and climate data. Criteria for ski resort site selection, determined through expert panels and literature support, were evaluated and weighted accordingly.

Anahtar Kelimeler

Winter sports and tourism, GIS, Weighted overlay, Landscape planning

Kaynakça

• Akar, I. (2009). How geographical information systems and remote sensing are used to determine morphometrical features of the drainage network of Kastro (Kasatura) Bay hydrological basin, International Journal of Remote Sensing, 30(7): 1737-1748.
• Albayrak, A. Y. (2018). Gümüşhane ilinde spor turizminin değerlendirilmesi ve spor turizmi ürünleri, International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(23) :1152-1162.
• Albut, S. (2020). Estimation of slope length (L) and slope steepness factor (S) of RUSLE equation by QGIS, International Journal of Research in Engineering, Science and Management, 8: 43-48.
• Aydın, A., Bühler, Y., Christen, M., ve Gürer, I. (2014). Avalanche situation in Turkey and back calculation of selected events, Natural Hazards and Earth System Sciences, 14(5): 1145-1154.
• Basharat, M., Shah, H. R., ve Hameed, N. (2016). Landslide susceptibility mapping using GIS and weighted overlay method: a case study from NW Himalayas, Pakistan, Arabian Journal of Geosciences, 9: 1-19. Clydesdale, G. (2007). Ski development and strategy, Tourism and Hospitality Planning & Development, 4(1): 1-23.
• Demiroğlu, O. C., Turp, M. T., Kurnaz, M. L., ve Abegg, B. (2021). The Ski Climate Index (SCI): fuzzification and a regional climate modeling application for Turkey, International Journal of Biometeorology, 65: 763-777.
• Deng, J., Che, T., Xiao, C., Wang, S., Dai, L., ve Meerzhan, A. (2019). Suitability analysis of ski areas in China: an integrated study based on natural and socioeconomic conditions, The Cryosphere, 13(8): 2149-2167.
• Evren, S., Zeybek, H. İ., ve Sedat, T. A. Ş. (2020). Küçük Ölçekli Kayak Merkezlerinde Destinasyon Rekabetçiliği: Zigana Kış Turizmi Merkezi Örneği (Destination Competitiveness in Small-Scale Ski Centers: The Case of Zigana Winter Tourism Center), Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(2): 1269-1290.
• Gabdrakhmanov, N., ve Hosseini, S. (2019, June). Site Location and Construction of Ski Resorts Using Geographical Information System (GIS) in Isfahan Province, IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 272, No. 2, ss.: 022013).
• Guan, Z. M., ve Qiao, W. F. (2013). The Research on the Site Selection of Tourist Resort Based on GIS, Applied Mechanics and Materials, 357: 1674-1678.
• Hall, D. K., Riggs, G. A., ve Salomonson, V. V. (2016). MODIS/terra snow cover daily L3 global 500m grid, version 6. Boulder, CO: NASA National Snow and Ice Data Center Distributed Active Archive Center. Holland, I. A., ve Harvey, J. E. (2015). Optimal Areas for Backcountry Skiing in Maine, Atlas of Maine, 2015(2): 3. Ilie, L. A., Comănescu, L., Dobre, R., Nedelea, A., Săvulescu, I., Bradea, I. A., ve Boloș, M. I. (2020). Fuzzy techniques for artificial snow cover optimization in the ski areas. case study: Obârșia Lotrului (Southern Carpathians, Romania), Sustainability, 12(2): 632.
• Kendir, H., Arslan, E., ve Haydar, A. (2019). Determination of Winter Trekking Routes Within The Scope Of Winter Tourism Potential in Sivas Province, Journal of Recreation and Tourism Research, 6(3): 294-305.
• Kültürportalı (2024). Hakkâri Kayak Merkezi https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/Hakkari/TurizmAktiviteleri/mergabut-kayak-merkezi, Erişim Tarihi: 11.07.2024.
• Openstreetmap (2024). Yol verisi cetveli. https://wiki.openstreetmap.org/wiki/Key:highway, Erişim Tarihi: 09.07.2024.
• Özdemir, A. S., Güçer, E. ve Karaküçük, S. (2016). Rekreasyon ve Turizm. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Peter, A., ve Burrough, M. (1998). Principles of Geographical Information Systems. Oxford University Press.
• Polderman, A., Haller, A., Viesi, D., Tabin, X., Sala, S., Giorgi, A., ... ve Bidault, Y. (2020). How can ski resorts get smart? Transdisciplinary approaches to sustainable winter tourism in the European Alps, Sustainability, 12(14): 5593.
• Satir, O., Tosun, B., Coskun Ozyol, F., Ozdemir, O. F., ve Berberoglu, S. (2024). An integrated spatial planning of the mountainous landscapes for ski sports in a case area at the eastern Türkiye, Journal of Mountain Science, 21(3): 754-767.
• Silberman, J. A., ve Rees, P. W. (2010). Reinventing mountain settlements: A GIS model for identifying possible ski towns in the US Rocky Mountains, Applied Geography, 30(1): 36-49.
• Tervo, K. (2008). The operational and regional vulnerability of winter tourism to climate variability and change: The case of the Finnish nature‐based tourism entrepreneurs, Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 8(4): 317-332.
• Teodor, M., ve Dobre, R. (2015). Relief suitability for developing a macro ski area between Predeal and Azuga resorts, Revista de Geomorfologie, 17: 95-106.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2023). Hakkâri il-ilçe nüfus verileri. https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=n%C3%BCfus&dil=1, Erişim Tarihi: 11.07.2024.
• Yeler, O. (2021). Seyhan Havzası Örneğinde Kış Rekreasyon Alanı Belirlemede Uzaktan algılama ve CBS Tabanlı Model Geliştirme (Basılmış Doktora Tezi), Adana: Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı.