Afyon (Karahisâr-ı Sâhip) Türk Ocağı’nın Kapatılması, Alacak ve Borçları, Emlâkının Tasfiyesi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 4, 177 - 189, 14.07.2021

Aslıhan Kılınç

Öz

XIX. yüzyılın bitmesinden sonra Osmanlı İmparatorluğunda Türkçülük kavramına hizmet amacıyla kurulan Türk Ocağı, aslında Osmanlı’da var olan bazı yapılara bir tepki olarak doğmuştur. Yeni Türk devletinin kuruluş aşamasında oldukça etkili ocak II. Meşrutiyet devrinde Türk milliyetçiliğinin teşkilatlanmasıyla varlığını daha da hissettirmiştir. Nitekim milliyetçilik fikrini telkin yoluyla uyandırmak için kurulmuş olan Türk Ocakları çok partili sisteme geçiş denemesinden sonra olumsuz siyasî şartlar oluşması nedeniyle kapatılmıştır. Tüm malları Cumhuriyet Halk Partisi’ne devredilen Türk Ocaklarının tasfiyesi ise on yıldan fazla sürede tamamlanmıştır. Mallarının bir kısmı daha sonra Halkevleri ’ne devredilen ocakların diğer mallarının satışıyla elde edilen para ile kalan borçları kapatılmıştır. Kapatılan ocaklar arasında Afyon Şubesi de bulunmaktadır. Bu çalışmada Arşiv belgeleri ışığında Afyon Türk Ocağı’nın kapatılma süreci ve borçlarının tasnifi kon usu ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Ocakları, Türkçülük, Cumhuriyet Halk Partisi, Serbest Cumhuriyet Fırkası

Kaynakça

• ATASE Arşivi İstiklal Harbi Kataloğu, K:332, G:52, B:52. BCA, CHP, Nu: 30.18/30.57.11.1.
• BCA, CHP, Nu: 490. 01/2.7.6.1. BCA, CHP, Nu: 490. 01/78.290.3.1
• BCA, CHP, Nu: 490. 01/80.298.2.11 BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.102.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.99. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.81.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.56. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.87.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.88. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.89.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.78. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.79.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.26. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.27.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.80. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.82.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.35. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.33.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.34. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.37.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.36. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.93.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.91. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.92. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.90.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.74. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.17.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.68. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.69.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.5. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.83.
• BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.84. BCA, CHP, Nu: 490.01/71.270.3.85. Yenigün, 22 Teşrinievvel 1335.
• Arıkan, M. Deniz A. (2004). Türk Ocaklarının Kapatılışı, Borçları ve Emlâkinin Tasfiyesi, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S.15, s.401-432.
• Bolat Bozaslan, N. (2002). Türk Ocakları’nın kapatılması ve mallarının tasfiyesi Gaziantep Türk Ocağı örneği. Turkish Studies- History, 15(2), s.407-419
• Deniz, A. (2002). Kapanış Sürecinde Türk Ocakları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kodal, T. (2014). “Mustafa Kemal Atatürk ve Türk Ocakları”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (TAED) (2014). 52.
• Kurnaz Ş. F. (2004). Afyon Halkevi ve Faaliyetleri, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Ölçekçi, H. (2020). Cumhuriyetin İlk Yıllarında Türk Ocağı’nın Ankara’daki Faaliyetleri ve Kapatılması Meselesi, (USBA) Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, Yıl 2, Sayı 4, s.665-690.
• Sarınay, Y. (2012) Türk Ocağı, TDVİA, C.41, s.545-546. Tunaya, Tarık Zafer, (2015). Türkiye’de Siyasî Partiler ve II. Meşrutiyet Dönemi, C.I, İletişim Yayınları.
• Üstel, F. (2020). İmparatorluktan Ulus-Devlete Türk Milliyetçiliği: Türk Ocakları 1912-1931, İletişim Yayınları.