BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN EPİSTEMOLOJİK İNANÇLARI İLE LİDERLİK ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 2, 39 - 55, 11.06.2017

Nuri Berk Güngör Fatih Yenel

Öz

Bu
araştırma, beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin
epistemolojik inançlarını ve liderlik özelliklerini belirleyerek aralarındaki
ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya; Gazi, Ankara ve Hacettepe
Üniversitelerinin Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümünde öğrenim görmekte
olan 254 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular
değerlendirilirken, istatistiksel analizler için SPSS (Statistical Package for
Social Sciences) 20.0 programı kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı
olarak; “Epistemolojik İnanç Ölçeği” ve “Liderlik Yönelimleri Ölçeği”
kullanılmıştır. Verilerin analizinde; t-testi, tek faktörlü varyans analizi
(One-Way ANOVA) kullanılmış ve Pearson korelasyon katsayısı hesaplanmıştır.
Analiz sonuçları, epistemolojik inançlar ile liderlik özellikleri arasında
pozitif bir ilişkinin bulunduğunu göstermiştir. Katılımcıların epistemolojik
inançlarının gelişmiş düzeyde, liderlik özelliklerinin ise ortalama düzeyde
olduğu belirlenmiştir. Fakat, beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü
öğrencilerinin epistemolojik inançları ve liderlik özellikleri ile araştırma
kapsamında incelenen değişkenler arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Epistemoloji, Epistemolojik İnanç, Liderlik Özellikleri

Kaynakça

• Alemdağ; C. (2015). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının epistemolojik inançları, akademik öz-yeterlilikleri ve öğrenme yaklaşımları. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Arslan, H., & Uslu, B. (2014). Öğretmen adaylarının liderlik yönelimlerinin incelenmesi. E- Journal of Educational Research. 5(1), 42-60.
• Bayrak, E., Çınar, V., Çoban, B., & Çoşkuner, Z. (2013). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğretmen adayları ile eğitim fakültesi öğretmen adaylarının bilimsel epistemolojik inançlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Social Science, 6(2), 1817-1828.
• Biçer, B., Er, H., & Özel, A. (2013). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ve benimsedikleri eğitim felsefeleri arasındaki ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 229-242.
• Bilet, Ş. D., & Güven, M. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının epistemolojik inançlarının ve bilişüstü stratejilerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 31-57.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pagem.
• Cevizci, A. (2012). Bilgi felsefesi. İstanbul: Say.
• Chemers, M. M. (1997). An integrative theory of leadership. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Çar, B. (2013). Spor eğitimi alan üniversite öğrencilerinin liderlik özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çelik, C., & Sünbül, Ö. (2008). Liderlik algılamalarında eğitim ve cinsiyet faktörü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 44-66.
• Çoban, G. Ü., Ateş, Ö., & Şengören, S.K. (2011). Epistemological views of prospective physics teachers, International Online Journal of Educational Sciences. 3(3), 1224-1258.
• Demir, M. K. (2012). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 343-358.
• Demir, Ö., & Doğanay, A. (2009). Sosyal bilgiler dersinde bilişsel koçluk yoluyla öğretilen bilişsel farkındalık stratejilerinin epistemolojik inançlara ve kalıcılığa etkisi, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 54-68.
• Demirel, A. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının cinsiyete, akademik başarıya ve sınıf düzeyine göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Dereli, M. (2003). A survey research of leadership styles of elementary school principals. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Deryakulu, D., & Büyüköztürk, Ş. (2002). Epistemolojik inanç ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması, Eğitim Araştırmaları, 8, 111-125.
• Deryakulu, D., & Büyüköztürk, Ş. (2005). Epistemolojik inanç ölçeğinin faktör yapısının yeniden incelenmesi: cinsiyet ve öğrenim görülen program türüne epistemolojik inançların karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları, 18, 57-70.
• Durmuş, Ö. (2011). İlköğretim ve lise öğrencilerinde görülen liderlik davranışlarının araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Efekan, H. (2007). Kara Harp Okulu olimpik spor branşlarında yapılan bireysel sporlar ile takım sporlarının Harbiyeli’lerin liderlik özelliklerine sağladığı etkilerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erdem, M. (2008). Karma öğretmenlik uygulaması süreçlerinin öğretmen adaylarının öğretmenlik öz yeterlilik ve epistemolojik inançlara etkisi. Eurasion Journal of Educational Research, 30, 81-98.
• Eren, A. (2007). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançları arasındaki farklılıkların incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 32(145), 71-84.
• Eroğlu, S. E., & Güven, K. (2006). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 295-312.
• Gürol, A., Altunbaş, S., & Karaaslan, N. (2010). Öğretmen adaylarının özyeterlilik inançları ve epistemolojik inançları üzerine bir çalışma. E-Journal of New World Sciences Academy ,5(3), 1395-1404.
• Hofer, B. K., & Pintrich, P. R. (1997). The development of epistemological theories: Beliefs about knowledge and knowing and their relation to learning. Review of Educational Research, 67(1), 88- 140.
• Hofer, B. K., & Pintrich, P (Eds). (2002). Personal epistemology: The psychology of beliefs about knowledge and knowing. New Jersey: Erlbaum.
• Izgar, H., & Dilmaç, B. (2008). Yönetici adayı öğretmenlerin özyeterlilik algıları ve epistemolojik inançlarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 437- 446.
• İçen, M., İlgan, A., & Göker, H. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının analizi. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 1(2), 2-11.
• Kaleci, F. (2013). Matematik öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile öğrenme ve öğretim stilleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 23-32.
• Karabulut, E. O., & Ulucan, H. (2012). Beden eğitimi öğretmenliği adaylarının bilimsel epistemolojik inançlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 3(2), 39-44.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Karhan, İ. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin epistemolojik inançlarının demografik özelliklerine ve bilgi teknolojilerini kullanma durumlarına göre incelenmesi. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kazu, İ. Y., & Erten, P. (2015). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 57-75.
• Kesken, J., Nazlı, A., & Ünnü, A. (2011). Öteki liderlik. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Köleşoğlu, G. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin liderlik özellikleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişki (İstanbul ili Beyoğlu ilköğretim okullarında bir uygulama). Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kurtipek, S., Özer, U., & Yenel, F. (2014). Gençlik liderlerinin liderlik yönelimlerinin belirlenmesi. 13. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Mehdiyev, N. (2011). Çağdaş epistemolojiye giriş, İstanbul: İnsan.
• Meral, M., & Çolak, E. (2009). Öğretmen adaylarının bilimsel epistemolojik inançlarının incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 129-146.
• Oğuz, A. (2008). Investigation of Turkish trainee teachers’ epistemological beliefs. Social Behavior and Personality, 36(3), 709-720.
• Özemre, A. Y. (2007). Epistemolojinin tanımı ve işlevi, Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi. 11, 247-251.
• Özkan, N. (2012). Hemşirelik öğrencilerinin liderlik yönelimleri ve motivasyon düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özmutlu, İ. (2008). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında öğrenim gören öğrencilerin liderlik ve yaratıcılık özelliklerinin karşılaştırılması (Gazi Üniversitesi örneği). Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özsalmanlı, A. Y. (2005). Türkiye’de kamu yönetiminde liderlik ve lider yöneticilik. Maraş Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 137-146.
• Özşaker, M., Canpolat, M., & Yıldız, L. (2011). Beden eğitimi öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ve benlik saygıları arasındaki ilişki. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 155-164.
• Sapancı, A. (2012). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile bilişüstü düzeylerinin akademik başarıyla ilişkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 311-331.
• Semiz, H. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinde sporun liderlik üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Schommer, M. (1990). Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of Educational Psychology, 82(3), 498-504.
• Tümkaya, S. (2012). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançlarının cinsiyet, sınıf, eğitim alanı, akademik başarı ve öğrenme stillerine göre incelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 75-95.
• Yılmaz, Y. (2014). İlk ve ortaokul öğretmen ve yöneticilerinin epistemolojik inançları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.