Lise ve Üniversite Öğrencilerinin Taraftarı Oldukları Takımla Özdeşleşme Düzeylerinin Sporda Karşıt Görüşe Saygı Durumuna Olan Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 3, 1 - 14, 30.09.2021

Abdurrahman Topal Ozer Yıldız Abdullah Semerci Mehtap Yıldız

Öz

Bu çalışmanın amacı, lise ve üniversite öğrencilerinin takımları ile özdeşleşme ve sporda karşıt görüşe saygı düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırma grubunu 2020-2021 Eğitim Öğretim Yılı içerisinde lise ve üniversite bünyesinde öğrenim gören 388 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada, araştırmacılar tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu, Wann ve Branscombe (1993) tarafından geliştirilen Günay ve Tiryaki (2003)’nin Türkçe’ye uyarlayarak geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yaptığı “Spor Taraftarı Özdeşleşme Ölçeği” ile Gülle (2018) tarafından geliştirilen “Sporda Karşıt Görüşe Saygı ve Öz Denetim Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin normallik testinde “Spor Taraftarı Özdeşleşme Ölçeği”nin normal dağılım gösterdiği belirlenmiş ve t Testi uygulanmıştır. Fakat “Sporda Karşıt Görüşe Saygı ve Öz Denetim Ölçeği” nefret ve saygı alt boyutlarında normal dağılım göstermediği saptanmış ve non parametrik testlerden olan Mann Whitney U Testi uygulanmıştır. Bu çalışmada anlamlılık düzeyi (p) <0,05 olarak kabul edilmiştir. Sonuç olarak; “Spor Taraftarı Özdeşleşme Ölçeği” ile cinsiyet ve düzenli olarak spor yapma değişkenleri arasında anlamlı farklılık saptanırken, “Spor Taraftarı Özdeşleşme Ölçeği” ile öğrenim düzeyi değişkeni arasında anlamlı farklılık tespit edilememiştir. “Sporda Karşıt Görüşe Saygı ve Öz Denetim Ölçeği”nin saygı alt boyutunda cinsiyet ve aktif spor yapma durumu değişkenleri arasında anlamlı farklılık belirlenirken, öğrenim düzeyi değişkeni açısından anlamlı farklılık tespit edilmemiştir. “Sporda Karşıt Görüşe Saygı ve Öz Denetim Ölçeği”nin nefret alt boyutunda cinsiyet ve öğrenim düzeyi değişkenleri arasında anlamlı farklılık belirlenememiştir.

Anahtar Kelimeler

Karşıt görüşe saygı, takımla özdeşleşme, lise, üniversite, öğrenci

Kaynakça

• 1. Altınok, B., Ekinci, N.E., Çimen, K., Özdilek, Ç., Kaya, İ. (2017). Lise öğrencilerinin taraftarı oldukları takım ile özdeşleşme düzeylerinin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi,1(1), 59-68.
• 2. Aycan, A., Polat, E., Uçan, Y. (2009). Takım özdeşleşme düzeyi ile profesyonel futbol müsabakalarına seyirci olarak katılım kararını etkileyen değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,7(4), 169-174.
• 3. Aytan, M., Soyal, M., Atilla, A. (2019). Takım sporu ve bireysel spor yapan spor yöneticiliği bölümü öğrencilerinin şiddet eğilimlerinin incelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 20-29.
• 4. Baumeister, R.F., Vohs, K.D. (2007). Self-regulation, ego depletion, and motivation. Social and Personality Psychology Compass, 1, 1-14.
• 5. Beşkat, M. (2016). Futbol seyircilerinin empatik eğilimleri ile sporda saldırganlık ve şiddet düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Şanlıurfa ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• 6. Dere, G., Türen, U. (2020). Sporda taraftar şiddeti ve saldırganlığı açıklayan kuramlara bütüncül bir bakış. Yönetim ve Çalışma Dergisi, 4(1), 113-136.
• 7. Dilbaz, E., Karagün, E. (2014). Müsabakalarda seyirci olmayı etkileyen faktörler ile takımla özdeşleşme düzeyi: Kocaeli üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. NWSA-Sport Sciences, 9(2), 22-31.
• 8. Ekinci, N.E. (2018). Üniversite öğrencilerinin taraftarı oldukları takım ile özdeşleşme düzeylerinin incelenmesi. Social Sciences Studies Journal. 4(22), 4050-4054.
• 9. Funk, D.C., James, J. (2001). The psychological continuum model: A conceptual frame work for understanding an individual's psychological connection to sport. Sport Management Review,4 (2), 119-150.
• 10. Gençay, S., Karaküçük S. (2006). Üniversite öğrencilerinin spor taraftarlığıyla ilgili davranışları üzerine bir araştırma. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11 (4), 11-22.
• 11. Gülle, M. (2018). Sporda karşıt görüşe saygı ve öz denetim ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,10 (29), 262-279.
• 12. Gülle, M., Aktaş, Ö., Büyüktaş, B. (2020). Üniversite öğrencilerinin farklı değişkenler açısından takım özdeşleşme ve karşıt görüşe saygı düzeylerinin incelenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi,3(2), 53-60.
• 13. Karagün, E., Çağlayan, Ç. (2014). Sporcuların şiddete maruz kalma durumları ile öfke düzeylerinin değerlendirilmesi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 113 -127.
• 14. Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• 15. Karatopak, T. (2019). Spor yapan futbol taraftarlarının takımlarıyla özdeşleşme düzeyleriyle spor organizasyonları tüketimi arasındaki ilişki (Ordu ili örneği).Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
• 16. Özen, H., Eygü, H., Kabakuş, A.K. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Sporda Şiddet ve Saldırganlık Algıları. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 7, 324-342.
• 17. Özgül, O. (2017). Lise öğrencilerinde öz denetim ve anne-baba tutumu arasındaki ilişkinin bazı sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi (Elazığ ili örneği), Yüksek Lisans Tezi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• 18. Peker, N. (2012). Özdenetimin sporcuların performans ve kaygı düzeylerindeki rolü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (21), 39-48.
• 19. Polat, E., Yoka, K., Can, B., Yılmaz, K. (2019). Taraftar özdeşleşme düzeyi, yaşam tatmini ve serbest zaman tatmini arasındaki ilişkilerin karşılaştırılması. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,13 (2), 116-127.
• 20. Ridder, D. T. D.,Lensvelt-Mulders, G., Finkenauer, C., Stok, F. M., Baumeister, R. F. (2012). Takingstock of self-control: a meta-analysis of how trait self-controlrelatesto a widerange of behaviors. Personality and Social Psychology Review,16(1), 76-99.
• 21. Tabachnick, B.G.,Fidell, L.S.,Ullman, J.B. (2007). Using Multivariate Statistics. Boston MA: Pearson Publishing.
• 22. Wann, D.L.,Branscombe, N.R. (1993). Sports fans: measuring degree of identification with their team. International Journal of Sport Psychology, 24 (1), 1-17.
• 23. Wann, D.L.,Wiggins, M.S. (1999). Preliminary investigation of theconfidence of sportspectators: Importanceof time, difficulty of the game, and team identification. Perceptual and Motor Skills, 89 (1), 305-310.
• 24. Yönet, E., Çalık, F., Yaşartürk, F., Çimen, K. (2016). Lise öğrencilerinin rekreatif etkinliklere katılımları ile saldırganlık-şiddet eğilimlerinin incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport,4(1), 368-382.
• 25. Yücel, A. S. (2014). Sporda kriz yönetimi: 3 Temmuz örneği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi,40, 1-26.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/382699.