ARE TQM PRINCIPLES IMPLEMENTED BY LARGE COMPANIES AND SMES SIMILAR IN TURKEY?

Yıl 2010, Cilt: 11 Sayı: 2, 125 - 140, 27.12.2010

Nihal Erginel

Öz

ISO 9001: 2000 Quality Management Systems (QMS): Requirement standards are based on Total
Quality Management (TQM) approach. Moreover large companies can easily adopt to ISO 9001: 2000
certification due to their quality improvement efforts, Small and Middle Scale Enterprises (SMEs) can
meet with some difficulties. Due to the fact that ISO 9001: 2000 QMS standard has been certificated
since 2000, it is expected that the TQM principles which are customer focus, leadership, employee
involvement, process approach, system approach, continuous improvement, decisions based on facts,
relationships with supplier's mutual benefits, have been implemented both in large companies and
SMEs.
The purpose of this paper is to find out the differences of TQM implementation levels between
large companies, SMEs and to determine the principles in which SMEs need improvement on TQM in
Turkey.
Each principles of TQM were investigated with several questions in this questionnaire with 5-
Likert scale. The response rate is 11.5%. It is founded that four principles of TQM in Turkey are better
managed by large companies than SMEs: leadership, employee involvement, continuous improvement,
and decisions based on facts. Also, the results were compared with other countries.
In additionally, same questionnaire is applied in 2010 both SMEs and large companies in Turkey
and results are compared with 2005.

Anahtar Kelimeler

-

TKY PRENSİPLERİ TÜRKİYE’DE, BÜYÜK ÖLÇEKLİ FİRMALAR VE KOBİLER TARAFINDAN BENZER ŞEKİLDE Mİ UYGULANMAKTADIR?

Öz

ISO 9001: 2000 Kalite Yönetim Sistemi (KYS): Şartlar standardı, Toplam Kalite Yönetimi (TKY) yaklaşımına dayanmaktadır. Büyük ölçekli firmaların ISO 9001: 2000 standardına uyumu daha önceki kalite geliştirme çabalarının var olması sebebiyle daha kolay gerçekleşirken, küçük ve orta ölçekli firmalar (KOBİ) bu süreçte bazı zorluklarla karşılaşmaktadırlar. ISO 9001: 2000 KYS standardı 2000 yılından itibaren yürürlükte olmasına rağmen, TKY prensipleri; müşteri odaklılık, liderlik, çalışanları katılımı, süreç yaklaşımı, sistem yaklaşımı, sürekli iyileşme, gerçeklere dayalı karar verme ve tedarikçilerle karşılıklı çıkara dayalı ilişki, hem büyük ölçekli hem de KOBİ’ler tarafından halen yerleştirilmeye çalışılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye genelinde TKY prensiplerinin büyük ölçekli firmalar ve KOBİ’ler
tarafından yerleştirilme seviyeleri arasındaki farklılıklarını ortaya koymak, KOBİ’lerin geliştirilmesine
ihtiyaç duydukları TKY prensiplerini belirlemektir.
Her bir TKY prensibi, yapılan ankette değişik sorular ile araştırılmış ve 5’li Likert ölçeği kullanılmıştır.
Anket geri dönüşüm oranı %11,5. olmuştur. Araştırma sonucunda, dört prensibin
Türkiye’deki büyük ölçekli firmalar tarafından KOBİ’lere gore daha iyi yönetildiği ortaya çıkmıştır
Bu prensipler ise, liderlik, çalışanları katılımı, sürekli iyileşme ve gerçeklere dayalı karar verme prensipleri
olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, sonuçlar diğer ülke araştırma bulguları ile de karşılaştırılmıştır.
Ek olarak, aynı anket 2010 yılında Türkiye’deki hem KOBİ’lere hem de büyük ölçekli firmalara
uygulanmış ve sonuçlar 2005 yılı ile karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplam kalite yönetimi, TKY prensipleri, ISO 9001: 2000 Kalite yönetim sistemi, Şartlar standardı, KOBİ üzerine anket

Kaynakça

• Bayazıt, O. (2003). Total quality management practices in Turkish manufacturing organizations. The TQM Magazine 15(5), 345.
• Beskese, A. and Cebeci, U. (2001). Total quality management and ISO9000 applications in Turkey. The TQM Magazine 13(1), 69.
• Erginel, N. (2005). The view of the 8 quality principles of TQM on small and middle scale enterprises in Turkey. EOQ Congress, Antalya, Turkey.
• Evans, J.R. and Dean J.W. Jr. (2003). Total Quality Management, Organization and Strategy. Thomson.
• ISO 9000: Quality Management System- Fundamentals and Vocabulary standard (2000). ISO Publications.
• ISO 9001:2000 version: Quality Management System-Requirements standard (2001). ISO Publications.
• Mandal, P., Shah, K., Love, P.E.D. and Li, H. (1999). The diffusion of quality in Australian Manufacturing. The International Journal of Quality & Reliability Management, Bradford 16(6), 575.
• Öztaş, A., Özbay, E. and Yeğinobalı, A. (2004). Current Status of Total Quality Management Implementation in Turkish Cement Industry. Total Quality Management 15(7), 985-999.
• Quazi, H.A., Chang, W.H. and Chan, T.M. (2002). Impact of ISO9000 certification on quality management practice: A comparative study. Total Quality Management 13(1), 53-67.
• Quek, E.E., Sha’ri, M.Y. (2003). A survey of TQM practice in the Malaysian electrical and electronic industry. Total Quality Management 14(1), 3-67.
• Rao, S.S., Raghunathan, T.S. and Solis, L.E. (1997). Does ISO9000 have an effect on quality management practices?” An international Empirical Study. Total Quality Management 8(6), 335-346.
• Rao, S.S., Solis, L.E. and Raghunathan, T.S. (1999). A freamwork for international quality management research: development and validation of a measurement instrument. Total Quality Management 10(7), 1047-1075.
• Sturkenboom, J., Wiele, T.van Der, and Brown, A. (2001). An action-oriented approach to quality management self-assessment in small and medium-sized enterprises. Total Quality Management 12(2) 231-246.
• Wilkens, N. and Dale, B.G. (1998). Attitudes to self-assessment and quality awards: A study in small and medium sized companies. Total Quality Management 9(8), 731-739.
• Yusof, S.M. and Aspinwall, E.M. (2000). Critical success factors in small and medium enterprises: survey results. Total Quality Management 11(4/5&6), 448-462.