2006 ve 2013 Yılı Medya Okuryazarlığı Öğretim Programlarının Öğretmen Görüşleri Çerçevesinde Karşılaştırılması

Yıl 2018, Cilt: 51 Sayı: 2, 143 - 170, 01.08.2018

Pınar Tağrikulu Alper Kesten

https://doi.org/10.30964/auebfd.441423

Öz

Medya Okuryazarlığı dersi, öğrencilerin medya karşısında belli bir
bilince erişebilmelerini sağlamayı amaçlamaktadır. Bu dersin öğretim programına
konulması için yapılan çalışmalar sonrasında bir program hazırlanmış ardından
bu programda bir değişikliğe gidilmesi ile 2013 yılında yeni program
oluşturulmuştur. Bu çalışmada öğretmenlerden her iki öğretim programını
kazanım, beceri, değer, etkinlikler ve ölçme ve değerlendirme boyutlarında
değerlendirmeleri istenmiştir. Veri toplama aracı olarak nitel araştırma
yöntemlerinden görüşme yöntemi kullanılmış, elde edilen veriler betimsel analiz
tekniği ile değerlendirilmiştir. Genel anlamda öğretmenlerin 2013 programını
2006 programından daha kapsamlı ve işlevsel buldukları saptanmıştır. Bu noktada
2013 programını olumlu değerlendiren öğretmenlerin, programın içeriğinin
hafifletilmiş olmasını ve ölçme ve değerlendirmeye olanak tanıyan bir yapıya
kavuşmuş olmasını işaret ettikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Medya okuryazarlığı, ortaokul, öğretim programı, kitle iletişimi

Kaynakça

• Altun, A. (2008). Türkiye’de Medya Okuryazarlığı. İlköğretmen Eğitimci Dergisi, 16, 30-34.
• Altun, A. (2009). Eğitim Bilim Açısından Seçmeli Medya Okuryazarlığı Dersi Programına Eleştirel Bir Yaklaşım. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 97-109.
• Apak, Ö. (2008). “Türkiye, Finlandiya ve İrlanda İlköğretim Programlarının Medya Okuryazarlığı Eğitimi.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Ardıç, E. (2016). “Medya Okuryazarlığı ile İlgili Lisansüstü Çalışmaların Karşılaştırmalı İncelemesi: Türkiye, ABD ve Kanada Örneği.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Asrak Hasdemir, T. (2012). Gelenekselden Yeni Medya Okuryazarlığına: Türkiye Örneğinde Bir Değerlendirme. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 23-40.
• Aufderheide, P. (1993). Media Literacy. A Report of the National Leadership Conference on Media Literacy. http://eric.ed.gov/?id=ED365294 adresinden erişilmiştir.
• Avşar, Z. (2014). Medya Okuryazarlığı. İletişim ve Diplomasi Dergisi, 2.
• Bacaksız, T. (2010). “Medya Okuryazarlığı Dersinde Gazete ve Dergi Kullanımı İzmir’de Medya Okuryazarlığı Dersinin Öğrencilerin Gazete ve Dergi Okuma Alışkanlıklarına Olan Etkisi.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Buckingham, D. (2009). The Future of Media Literacy in The Digital Age: Some Challenges for Policy and Practice. medienimpulse-online. http://www.medienimpulse.at/pdf/Medienimpulse_THE_FUTURE_OF_MEDIA_LITERACY_IN_THE_DIGITAL_AGE___SOME_CHALLENGES_FOR_POLICY_AND_PRACTICE__Buckingham_20091207.pdf adresinden erişilmiştir.
• Bulunmaz, B. (2014). Yeni Medya Eski Medyaya Karşı: Savaşı Kim Kazandı ya da Kim Kazanacak. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 4(7), 22-29.
• Bütün, E. (2010). “Türkiye’de Medya Okuryazarlığı Dersine İlişkin Öğretmen, Öğrenci ve Veli Görüşleri: Samsun İli Örneği.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Çakmak, E. (2010). “İngiltere ve Türkiye’deki İlköğretim Medya Okuryazarlığı Eğitimi Program ve Uygulamalarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi.” Yayımlanmamış doktora tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Çepni̇, O., Palaz, T. ve Ablak, S. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medya ve televizyon okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Turkish Studies, 10(11), 431-446.
• Çinelioğlu, G. (2013). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlığı Dersine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Deveci, H. ve Çengelci, T. (2008). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarından Medya Okuryazarlığına Bir Bakış. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(2), 25-43.
• Elma, C., Kesten, A., Dicle, A, N., Mercan, E., Çınkır, Ş. ve Palavan, Ö. (2009). İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Medya ve Medya Okuryazarlığı Dersine İlişkin Tutumları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 27, 93-113.
• Elma, C., Kesten, A., Dicle, A. N. ve Uzun, E. M. (2010). Türkiye’de Medya Okuryazarlığı Eğitimi: Medyanın İşleyişi ve Etik İlkeler Açısından Bir Değerlendirme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1409-1458.
• İlhan, E. ve Aydoğdu, E. (2015). Medya Okuryazarlığı Dersi ve Yeni Medya Algısına Etkisi. Erciyes İletişim Dergisi, 4(1), 52-68.
• Jolls, T. ve Thoman, E. (2008). 21. Yüzyıl Okuryazarlığı: Medya Okuryazarlığına Genel Bir Bakış ve Sınıf İçi Etkinlikler. (Çev: C. Elma ve A. Kesten). Ankara: Ekinoks Yayınevi.
• Karaman, M. K. (2010). Öğretmen Adaylarının TV ve İnternet Teknolojilerini Kullanma Amaç ve Beklentilerinin Medya Okuryazarlığı Bağlamında Değerlendirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 51-62.
• Karaman, M. K. ve Karataş, A (2009). Media Literacy Levels of the Candidate Teachers. Elementary Education Online, 8(3), 798-808.
• Kurt, A. A. ve Kürüm, D. (2010). Medya Okuryazarlığı ve Eleştirel Düşünme Arasındaki İlişki: Kavramsal Bir Bakış. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 20-34.
• Medya Okuryazarlığı Çalıştayı Sonuç Bildirisi, (2012). http://www.medyaokuryazarligi.org.tr/cal9.html adresinden erişilmiştir.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (1. Baskı). (Çev: S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık. (Özgün kitap 1988’de yayımlandı.)
• Oflaz, T. (2016). “Medya Okuryazarlığı Dersi Kapsamında Öğrencilerin, Medyaya Bakış Açılarının Değerlendirilmesi: Denizli İl Örneği.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (2016). Medya Okuryazarlığı Araştırması, T.C. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Kamuoyu, Yayın Araştırmaları Ve Ölçme Dairesi Başkanlığı, Ankara. https://www.medyaokuryazarligi.gov.tr/userfiles/files/Medya%20Okuryazarligi%20Arastirmasi%202015(1).pdf adresinden erişilmiştir.
• Scharrer, E. (2005). Sixth Graders Take on Television: Media Literacy and Critical Attitudes of Television Violence. Communication Research Reports, 22(4), 325-333.
• Seven, M. A. ve Engin, A. O. (2008). Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2). 189-212.
• Sevim, F. (2013). “Medya Okuryazarlığı, Toplumsal Cinsiyet ve Kadının Medyada Temsili.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Som, S. ve Kurt, A. A (2012). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Medya Okuryazarlık Düzeyleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(1), 104-119.
• Söylemez, Y. S. (2012). “Asya ve Okyanusya Ülkelerinde Medya Okuryazarlığı Eğitimi: Türkiye ve Yeni Zelanda Karşılaştırması.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Söylemez, Y. S. (2014). Malezya’da Medya Tüketimi ve Medya Okuryazarlığı Uygulamaları. Erciyes İletişim Dergisi, 3(3), 98-118.
• Sur, E. (2012). “İlköğretim İkinci Kademe Öğretmen ve Öğrencilerinin Medya Okuryazarlığına İlişkin Görüşleri.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Şahin, M. (2012). “Medya Okuryazarlığı Dersi Alan ve Almayan İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Medya Tüketim Alışkanlıkları Farklılaşması.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şeylan, S. (2008). “Medya Okuryazarlığı Ders Uygulamalarında Dünya Üzerinde Görülen Aksaklıklar.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tatar, İ. (2016). “Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlığı ile Çevrimiçi Bilgi Arama Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2013). 239 No’lu Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Kararı. https://ttkb.meb.gov.tr/www/gecmisten-gunumuze-kurul-kararlari/icerik/152 adresinden erişilmiştir.
• Türk, G. D. (9-11 Aralık 2013). Demokrasinin Dördüncü Kuvveti Yeni Medya Teknolojileri. XVIII. Türkiye’de İnternet Konferansı’nda sunulmuş bildiri, İstanbul.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Genişletilmiş Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.