Karşılaştırmalı Edebiyat Okumalarının Eğitim Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 57 Sayı: 1, 165 - 205, 23.03.2024

Sevim Işıksalan

Öz

Bu çalışma, 2022-2023 öğretim yılı Güz döneminde, Orta Anadolu’da bir üniversitede “Karşılaştırmalı Edebiyat İncelemeleri” dersi alan Türkçe öğretmen adaylarının, ders hakkındaki görüşlerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Eğitim Fakültesi son sınıfta okuyan 18 öğrenciye uygulanan yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen verilerle gerçekleştirilmiştir. Görüş yazma öncesinde, öğrencilere, “karşılaştırmalı edebiyat” kavramının tanımı, yüklenen anlamları, tarihçesi ve incelenme yöntemleri hakkında tarafımızdan bilgi verilmiş, çalışma alanıyla ilgili temel kaynaklar ve alan uzmanları tanıtılmıştır. Dünya Edebiyatı dersi de alan öğrencilerin en tanıdık olduğu Fransız edebiyatından François Coppée’nin Noel Sadakası ile Tevfik Fikret’in Ramazan Sadakası adlı şiirleri karşılaştırmalı örnekler olarak sınıf ortamında çözümlenmiş, metinler arasındaki benzerlikler, farklılıklar ve ortak noktalar belirlenip çıkarımlarda bulunulmuştur. 14 haftalık eğitim sürecinin sonunda ise, adaylara destan, şiir ve roman olmak üzere üç farklı türde metin verilmiş; metinlerin, kendilerine sağladığı katkıları, okuma sürecinde yaşadıkları sorunları görüşme formuna yazmaları istenmiştir. Araştırma sonucunda, adaylar, farklı edebiyatları tanıyıp geniş bakış açısı kazandıklarını, yazınsal etkileşimleri anlama bilinci edindiklerini, metinlerdeki estetik yapıyı fark ettiklerini belirtmişlerdir. Eğitim açısından ise karşılaştırmalı okumaların kendilerinin üst düzey düşünme becerilerini geliştirdiği görüşünde birleşmişlerdir. Buna karşın, metinlerin üretilme sürecindeki tarihsel, toplumsal, psikoloji, antropoloji vb. alanlarda bilgi eksiklikleri ile metinlerdeki imge, simge ve motifleri anlamlandırmada zorlandıklarını bildirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

karşılaştırmalı edebiyat, farkındalık bilinci, eğitim kazanımları, ötekini tanıma, kültürlerarası etkileşim

Educational Evaluation of Comparative Literature Readings

Öz

This study aims to evaluate the opinions of prospective Turkish teachers who
took Comparative Literature Studies course at a university in Central
Anatolia in the Fall semester of the 2022-2023 academic year. It was carried
out with the data obtained from the semi-structured interview form applied
to 18 students studying in the last year of the Faculty of Education. Before
writing the opinion, the students were informed about the definition of the
concept of "comparative literature", its attributed meanings, its history and
methods of analysis, and the main sources and field experts related to the
field of study were introduced. François Coppée's Sadaka and Tevfik Fikret's
Ramadan Charity poems from French literature, which are most familiar to
students who also take World Literature course, were analyzed in the
classroom environment as comparative examples, similarities, differences
and common points between the texts were determined and inferences were
made. At the end of the 14-week training period, the candidates were given
three different types of texts as epic, poetry and novel, and they were asked
to write the contributions of the texts to them and the problems they
experienced during the reading process in the interview form. As a result of
the research, the candidates stated that they got to know different literatures
and gained a broad perspective, gained awareness of understanding literary
interactions, and noticed the aesthetic structure in the texts. In terms of
education, they are united in the opinion that comparative reading improves
their higher-order thinking skills. On the other hand, they reported that they
had difficulty in making sense of the images, symbols and motifs in the texts
due to the lack of information in the production process of the texts.

Anahtar Kelimeler

Comparative literature, individual awareness, educational achievements, knowing the other, intercultural interaction.

Kaynakça

• .....................................