Okul Müzesi: Eğitim ve Okul Tarihine Etkileşimli Öğrenme Temelli bir Yaklaşım

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 153 - 173, 25.12.2019

Ceren Karadeniz Pinar Baloş

Öz

Müzeler 19.yüzyıldan itibaren eğitim kurumu olma işlevi üstlenmişler,
okul dışı öğrenme ortamı olarak daha değerli hale gelmişlerdir. Okulların
öğrenim materyali olarak biriktirmeye başladığı nesnelerin koleksiyon haline
gelmesiyle ortaya çıkan okul müzeleri, zamanla okulun ve eğitim sisteminin
gelişiminin izlenebildiği kurumlara dönüşmüştür. Dersler için malzeme
biriktiren okulların yanı sıra özel bir alana yönelik koleksiyon yapan okullar
da olmuştur. Dolayısıyla okul müzeleri tanımlanırken koleksiyon içerikleri ve
kapsamları konusunda çok çeşitli okul müzelerinden bahsedilmektedir.
Tanımındaki çeşitliliğe rağmen okul müzeleri dünyada pek çok bölgede
öğrencilerin müze deneyimi yaşayabileceği yegâne ortamlardır. Kültür ve Turizm
Bakanlığı ile Millî Eğitim Bakanlığı arasında 2016’da imzalanan eğitim iş
birliği protokolleri ile hem eğitim ve okul müzelerinin yaygınlaşması yolunda,
hem de müze eğitimine olan ilgi ve yaklaşım konusunda adımlar atılmış,
Türkiye’de 19. yüzyılın ikinci yarısında kurulmaya başlayan ve Cumhuriyetin ilk
yıllarında hızla gelişen okul müzeciliği yeniden önem kazanmıştır. Okul ve
eğitim müzelerinde gerçekleştirilecek etkileşimli eğitimlerin, yaparak ve
yaşayarak öğrenmeye dayalı okul eğitimini destekleyeceği açıktır. Bu çalışmada,
kökleri Osmanlı İmparatorluğu’na dayanan okul müzeciliğinin gelişimi, dünya ve
Türkiye örnekleri bağlamında incelenmiş; bu müzeler çeşitlerine göre
sınıflandırılarak, çağdaş müzecilik uygulamalarını kullanacak okul müzelerinin
etkileşimli öğrenmeye katkıları tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

müze eğitimi, müze, okul müzesi, eğitim müzesi, müze okul

Kaynakça

• Adıgüzel, Ö.; Öztürk, F. (1999). Türk Eğitim Düşüncesinde Okul Müzesinden Müze Pedagojisine Değişim, Eğitim ve Bilim/Edııcation and Science, 14 (114): 73-81.
• Akmehmet, T. K. (1998). Kabataş Erkek Lisesi’nin Türkiye’de Ortaöğretim Bağlamında Okul-Müze Olarak Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Allen, L.A. (2001). A Bluestocking in Charleston: The Life and Career of Laura Bragg. Columbia: University of South Carolina Press.
• Ambrose, T. & Paine, C. (2006). Museum basics. UK: Routledge.
• Atagök, T., (1994), “Kültür ve Toplum” 1. Müzecilik Sempozyumu Bildiri Kitabı. İstanbul: Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Yayınları.
• Ayas, N., (1948). Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitimi; Kuruluşlar ve Tarihçeler. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Başaran, İ.E., (1994). Eğitim Yönetimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Boş Alanlar. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2016, http://saltonline.org/tr/1364/bos-alanlar
• Demir, R. (2005). Sanat Eğitiminde Bir Program Önerisi: Galeri Eğitimi Programı. http://tebd.gazi.edu.tr/arsiv/2005_cilt3/sayi_1/95-104.pdf
• Dierking, L. D., Cohen J., M., Wadman, M., Falk, J. H., Storksdieck, M., & Ellenbogen, K. (2002). Broadening our notions of theimpact of free-choice learning experiences. Informal Learning Review, 55(1), 4-7.
• Falk, J.,H., Theano M., & Douglas, C. (1998). The effect of visitors ‘agendas on museum learning. Curator: The Museum Journal, 41 (2), 107-120.
• Hein, G. (2006, Fall). Progressive Education and Museum Education: Anna Billings Gallup and Louise Connolly. The Journal of Museum Education, 31 (3): 161-174.
• Hooper-Greenhill, E., (1999). Müze ve Galeri Eğitimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• İl Eğitim Tarihi Müzeleri Albümü (2018). T.C. Millî Eğitim Bakanlığı İl Eğitim Tarihi Müzeleri Albümü, Yay. Haz. Gülderen Gültekin, Abdullah Yurdabakan, Ümit Karakaya, Nihal Bıyıklı, Ahmet Çelik, Fahriye Oktay ve Hatice Ayan. Ankara: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, no: 662.
• Kadıoğlu Ateş, H.,(2015). İsmail Hakkı Baltacıoğlu: Talim ve Terbiyede İnkılap. Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 10/11 Summer. s. 1671-1690.
• Karadeniz, C.; Çıldır Z. (2014). Müzede Okul Kültürü: İngiltere Örneği. Okul Kültürü ve Çocuk: 7. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi Bildirileri içinde, s:413-430, (Yay. Haz.: Yrd. Doç. Dr. Tülin Şener). Ankara: Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Kaschak, J.C. (2014). Museum visits in social studies: The role of a methods course. Social Studies Research and Practice, 9(1), 107-118.
• Matsutyan, N., (2013). Amerikan Kaynaklarında Merzifon Anadolu Koleji’nin Kısa Tarihçesi. KEBİKEÇ İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, sayı: 36 s: 131-154.
• Merzifon Anadolu Koleji Müzesi'nden Arta Kalan “Boş Alanlar”. Erişim Tarihi: 09.10.2016 http://www.mimarizm.com/etkinlikler/sergiler/merzifon-anadolu-koleji-muzesi-nden-arta-kalan-bos-alanlar_124925
• Onur, B. (2000). İletişim ve Eğitim Ortamı Olarak Müzeler. 1999 yılı Anadolu Medeniyetleri Müzesi Konferansları Bildiri Kitabı, s:47-57. Ankara: Anadolu Medeniyetleri Müzesi.
• Onur, B. (2012). Çağdaş Müze: Müze Psikolojisine Giriş. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.Öğretmen Ansiklopedisi ve Pedagoji Sözlüğü (1952). R. G. Arkın (Yay. Haz.). İstanbul: Bir Yayınevi.
• Özsarı, M. (2015). Halkevlerinin kuruluşu ve çalışmaları. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2016 http://w3.balikesir.edu.tr/~mozsari/ index.html
• Özdemir, Y.; Aktaş, E. (2011). Halkevleri (1932’den 1951’e). A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED]. 45: 235-262.
• Packer, J. (2008). Beyond learning: exploring visitor’s perceptions of the value and benefits of museum experiences. Curator: The Museum Journal. 51(1): 33-54.
• Pearson, C., (2017). Museums in the Second World War. New York: Routledge.
• Şanal, M. (2002). Mustafa Sâtı Bey (Sâtı-El-Husri) (1880-1968), Hayatı ve Türk Eğitim Tarihi İçerisindeki Yeri, Milli Eğitim Dergisi, 153-154.
• Tonguç, H. İ. (1931). Mektep Müzeleri, Terbiye Dergisi. Cilt: VII. Sayı :32 Sayfa: 38, Şubat.
• Türkoğlu, P. (2004). Tonguç ve Enstitüleri. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ulusoy, S. (2005). Robert Koleji ve Yabancı Okullara Yönelik Atatürk Döneminde Yapılan Düzenlemeler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ülman, Y., (2006). Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane’de (Galatasaray Tıbbiye’sinde) Eğitim, Türk Tıp Eğitiminin Önemli Adımları. İstanbul: Global Yayıncılık, s:71-76.
• Yücel, H.A., (1950). Kansu Ardından Hakkında Yazılanlar Erişim tarihi: 16 Mart 2017 http://www.nafiatufkansu.org/uumllkuuml-derg304s304nden-350ubat-1950.html