Ev Kavramının Çağdaş Sanatta Kullanımı

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 597 - 610, 30.07.2024

Fide Lale Durak

https://doi.org/10.58608/augsfd.1483578

Öz

İnsan, müşterek alanlardan kendine özel alanları ayırarak yerleşim yerlerini oluşturur. Ev, insanın oluşturduğu kişisel bir mekân olarak aynı zamanda kendini özdeşleştirdiği alandır. Evin çağdaş sanatta yer bulan imgesi, onun bir nesne olarak özne ile kurduğu ilişki bağlamında üretilmesidir. Bu bağlamda, ev kavramının kullanımı kişisel tarih yazımı ya da toplumsal sorunlara dikkat çekme amacıyla iç içe geçer. Bu araştırmada ev-mekân ilişkisi üzerinden yapıt üreten sanatçıların, öznellikleri ile mekânı kişiselleştirmeleri ve evi bir metafor olarak kullanımları incelenmiştir. Ev kavramının çağdaş sanattaki yansımalarına, felsefi anlamda mekâna getirilen varoluş tanımlamaları ve fenomenolojinin yaklaşımı araştırılarak yer verilmiştir. Çağdaş sanatta kavramsal olarak ev ve bir metafor olarak evin kullanımı, altı farklı sanatçının eserlerinden yola çıkılarak tartışılmıştır. Evin çağdaş sanatta kullanımı sanatçıların kendi hayat deneyimlerinden ve toplumsal sorunlardan beslenmektedir. Bireysel hayatların ve toplumsal sorunların çakıştığı örneklerde ev imgesi kişisel deneyimlere yaslanan otobiyografik izler taşımakta; kavramsal çerçevenin sadece kişisel deneyimden oluştuğu örneklerde ise ev kişinin kendisi ile özdeşleşmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde, söylenebilir ki, evin sınırları içerisinde tarif edilen güvenli, huzurlu yaşam algısı en azından 21. yüzyıl için geçerli değildir. Ev, dünyadaki krizlerden, çalkantılardan yalıtık bir mekân sunmaz, tam tersine bu etkilerle ev metalaştıkça dışarıda olanı içeri daha kolay geçiren bir yapıya dönüşür. Tüm bu dışsal gibi görünen toplumsal sorunlar evin içinde farklı boyutlarda yeniden üretilir.

Anahtar Kelimeler

Ev, Mekân, Hafıza, Çağdaş Sanat, Metafor

Kaynakça

• Bachelard, Gaston. (1996). Mekânın Poetikası. (A. Derman, Çev.) İstanbul: Kesit.
• Barlas, Mert. (2019). Çağdaş Sanatta Nesne-Mekan Olarak Ev İmgesi. Sanat ve Tasarım Dergisi (STD), 95-109.
• Bourriaud, Nicolas. (2009). The Radicant. New York: Lukas&Sternberg.
• Heidegger, Martin. (2008). Varlık ve Zaman. (K. H. Ökten, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Lefebvre, Henri. (2014). Mekânın Üretimi. İstanbul: Sel Yayınları.
• Lippard, Lucy. R. (1997). The Lure of the Local Senses of Place in a Multicentered Society. New York: The New Press.
• Rogoff, Irit. (2000). Terra Infirma. London and New York: Routledge.
• Yüksel, H. N., Keser S. C. (2022). Çağdaş Sanatta Mekan Olarak Evin Katmanları. SDÜ ART-E Güzel Sanatlar
• Fakültesi Sanat Dergisi, 15/29, 468-487.
• Art Space. (2017). Erişim: 29.10.2023 How to Make Useful Art as a “Proposal for Alternative Living”:
• Nicolas Bourriard Interviews Lucy Orta.
• https://www.artspace.com/magazine/interviews_
• features/book_report/lucy_orta_and_nicolas_bourriard-54946.
• Bachelard, Gaston. (1999). Mekânın Poetikası (A. Derman, Çev.). Kesit Yayıncılık.
• Fairley, Gina. (2022). When Trendy Immersion is second to genuine connection: Do Ho Suh. Erişim: 2.10.2023.
• https://www.artshub.com.au/news/reviews/when-
• trendy-immersion-is-second-to-genuine-connection-do-ho-suh-2592386/.
• Grundy, Theo. (tarih yok). Lucy Orta: An Artist Mixing Fashion, Art & Sustainability. Erişim: 25.10.2023.
• https://blog.archiveddreams.com/lucy-orta-an-artist-mixing-fashion-art-sustainability.
• Haliljah, Petrit. (tarih yok). Portfolio. Erişim: 4.10.2023. https://chertluedde.com/nuovo/wp-
• content/uploads/2018/10/Petrit-Halilaj-Artist-Portfolio.pdf.
• Johung, Jennifer. (2012). Writing, Performing, Curating, Replacing Home. Replacing Home. Erişim: 22.10.2023
• http://johung.com/backend/wp-content/uploads/2011/12/jj_replacing_home_final_web.pdf.
• National Gallery of Art. (tarih yok). Rachel Whitehead – Ghost, 1990. Erişim: 4.10.2023.
• https://www.nga.gov/collection/art-object-page.131285.html.
• Ruby City. (tarih yok). Ruby City Acquires Major Work By Internationally-Renowed Artist, Mona Hatoum. Erişim:
• 28.10.2023 https://www.rubycity.org/mona-hatoum-acquisition.
• Studio Orta. (tarih yok). Refuge Wear – Habitent. Erişim: 29.10.2023. https://www.studio-
• orta.com/en/artwork/3/refuge-wear-habitent.
• Suh, Do Ho. (2012). Statement. Replacing Home. Erişim: 4.10.2023. https://johung.com/backend/wp-
• content/uploads/2011/12/jj_replacing_home_final_web.pdf.
• Taktakoğlu, Özgün. (2019). ‘Tekinsiz’ ve Psikanaliz Üzerine. ONTO Online Psikoloji Dergisi, 16. 7-10. Erişim:
• 4.10.2023. https://www.ontodergisi.com/media/2021/05//Sayı-16.pdf.
• Turner, Christopher. (2016). For Do Ho Suh, there's no place like home. Erişim: 4.10.2023. https://www.apollo-
• magazine.com/ho-suh-theres-no-place-like-home/.