Spor Müsabakalarında Görev Yapan Hakemlerin Ceza Sorumluluğu

Yıl 2022, Cilt: 71 Sayı: 4, 1817 - 1849, 19.12.2022

Gürkan Özocak

https://doi.org/10.33629/auhfd.1167985

Öz

Spor faaliyetlerine katılan sporcu, antrenör, yönetici gibi spor süjelerinin fiilleri, ilgili federasyonun talimatlarına aykırı olabileceği gibi, bu fiiller bir ceza normunu ihlal ettiklerinde bu kişilerin ceza sorumlulukları da ortaya çıkabilmektedir. Bu spor süjelerinin en önemlilerinden birisi de hakemlerdir. Özellikle spor müsabakasını yönetme görevini üstlenen ve oyun üzerinde tam hâkimiyete sahip olan hakemlerin ceza sorumluluğunun ayrıca ele alınması son derece önemlidir. Hakemlerin spor müsabakaları esnasında veya spor faaliyetiyle ilgili işleyebilecekleri kasten veya taksirle yaralama, mala zarar verme, hakaret, tehdit, şike ve teşvik primi gibi birçok suçtan bahsedilebilir. Bununla beraber, hangi suç olursa olsun, Türk hukukundaki düzenlemeler uyarınca, hakemler işlemiş oldukları fiiller bakımından “kamu görevlisi” sayılmakta ve ceza sorumlulukları buna göre belirlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Spor hukuku, hakemin ceza sorumluluğu, kasten yaralama, taksirle yaralama, şike ve teşvik primi

Kaynakça

• Alşahin, Mehmet Emin. Yargıtay Kararları Işığında Mala Zarar Verme Suçları. Ankara: Turhan, 2010.
• Antoliesi, Francesco. Manuale di Diritto Penale, Parte Generale. Milano: Giuffré Editore, 2003.
• Aydın, Devrim. Türk Ceza Hukukunda Suça İştirak. Ankara: Yetkin, 2009.
• Demiral Bakırman, Büşra. Türk Ceza Hukukunda Şike ve Teşvik Primi Suçu. İstanbul: Oniki Levha, 2017.
• Demirbaş, Timur. Ceza Hukuku Genel Hükümler. 14. Baskı. Ankara: Seçkin, 2019.
• Dinç, Ahmet. “Futbol Hakemlerinin Klasmanlarına Göre Mesleki Yeterliliklerinin Belirlenmesi”. İçinde Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. No: 13. 125-150. Iğdır: Ekim 2017.
• Dönmezer, Sulhi. Kişilere ve Mala Karşı Cürümler. 15. Bası. İstanbul: Beta, 1998.
• Erem, Faruk. “Suça İştirak”, İçinde AÜHF Dergisi. C. 3, S. 1. 62-107. Ankara: 1946.
• Gülşen, Recep. Spor Hukuku, 2. Baskı. Ankara: Adalet, 2013.
• Güngör, Devrim. “Şike Suçu”, içinde Ankara Barosu Dergisi. S. 2011/4. 35-43. Ankara: 2011.
• Gürocak, İsmail. “Türk Ceza Kanunu’nda ‘Mala Zarar Verme’ ve ‘İbadethanelere ve Mezarlıklara Zarar Verme’ Suçları”, İçinde TBB Dergisi. S. 94. 149-186. Ankara: 2011.
• Hafızoğulları, Zeki ve Özen, Muharrem. Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: US-A, 2011.
• Hürmüz, Peyman. 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun, Yasak Fiiller ve Ceza Hükümleri – Yargıtay Yorumu. Ankara: Adalet, 2016.
• Kargün, Mehmet, Futbol Hakemlerinin İş Tatmini ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Çeşitli Faktörler Açısından İncelenmesi, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Malatya: 2011.
• Kayançiçek, Murat. Şerefe Karşı Suçlar. Ankara: Seçkin, 2008.
• Keskin Kiziroğlu, Serap. “Kasten Yaralama Suçu”. İçinde Prof. Dr. Nevzat Toroslu’ya Armağan C. I. 639-686.Ankara: AÜHF Yayınları, 2015.
• Memiş, Pınar. Spor Faaliyetlerinden Doğan Ceza Sorumluluğu, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: 2010.
• MHK-EPAK, Türkiye Futbol Federasyonu Merkez Hakem Kurulu Hakem ve Gözlemci Rehberi. Ankara: Türkiye Futbol Federasyonu Yayını, 1997.
• Moriconi, Marcelo. “The official football match-fixing prevention discourse as a cognitive limitation (the cases of Iberian countries)”, içinde Soccer and Society. Vol.19. 271-287. Londra: 2019.
• Okuyucu Ergün, Güneş. “Görevi Kötüye Kullanma Suçu”, içinde TBB Dergisi. S. 82. 139-169. Ankara: 2009.
• Özen, Muharrem ve Yılmaz, Sacit. “Şike ve Teşvik Primi Suçları”, içinde Ankara Barosu Dergisi. S. 2012/2. 17-41. Ankara: 2012.
• Özgenç, İzzet. “Değerlendirme ve Sonuç”, içinde Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesi Kanunu, ed. Prof. Dr. Cumhur ŞAHİN – Prof. Dr. İzzet ÖZGENÇ – Doç. Dr. İlhan ÜZÜLMEZ. 2. Bası. 95-126. Ankara: Seçkin, 2012.
• Özocak, Gürkan. “Spor Faaliyetleri Sırasında İşlenen Kasten Yaralama Suçu”, İçinde Suç ve Ceza – Ceza Hukuku Dergisi. 81-114. İstanbul: 2018.
• Sarıkol, Eyyüp. “Futbol Müsabakalarında Hakemlerin Görev Yetki ve Sorumlulukları”, içinde Iğdır Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. S.1, C. 1. 29-34. Iğdır: 2018.
• Schild, Wolfgang. “Antrenörün, Hakemin ve Seyircinin Ceza Sorumluluğu”, çev. Hakan Hakeri, içinde Spor ve Ceza Hukuku. ed. Yener Ünver. 41-50. Ankara: Seçkin, 2004.
• Taner, Tahir. Ceza Hukuki Umumî Kısım. 3. Basım. İstanbul: İÜHF Yayınları, 1953.
• Tezcan, Durmuş, Erdem, Mustafa Ruhan ve Önok, Murat. Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku. 18. Baskı. Ankara: Seçkin, 2020.
• Toroslu, Nevzat. Ceza Hukuku Özel Kısım. 6. Baskı. Ankara: Savaş, 2012.
• Toroslu, Nevzat ve Toroslu, Haluk. Ceza Hukuku Genel Kısım. 25. Baskı. Ankara: Savaş, 2019.
• Turabi, Selami. Mala Zarar Verme Suçları. Ankara: Seçkin, 2008.
• Yalçın Sancar, Türkan. Çok Failli Suçlar. Ankara: Seçkin, 1998.
• Yaşar, Yusuf. Karşılaştırmalı Hukukta ve Türk Hukukunda Şike ve Teşvik Primi Suçları. 2. Baskı. Ankara: Seçkin, 2019.
• Hamide Zafer, “Belirli Bir Spor Müsabakasının Sonucunu Etkilemek Amacıyla Kazanç veya Sair Menfaat Temin Etme Suçu (Şike veya Teşvik Primi Verme)”, içinde Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. S. 2012/1. 55-82. İstanbul: 2012.