CUMHURİYET DÖNEMİ SERGİCİLİĞİNİN TEMELLERİ “İZMİR 9 EYLÜL SERGİLERİ 1927-1928”

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 33, 382 - 403, 24.12.2022

Cahide Sınmaz Sönmez

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1220419

Cited By: 1

Öz

İzmir, Milli Mücadele’nin sembol kenti olmasının yanında, Cumhuriyet dönemi iktisadının
gelişiminde de önemli bir ticaret merkezi olmuştur. Nitekim Türkiye İktisat Kongresi’nin İzmir’de
toplanmasında bu iki unsur ön plana çıkmaktadır. Kongrede milli iktisadın gerçekleştirilmesi ve
bu kapsamda yerli malı üretimine ve kullanımına öncelik verilmesi kararlaştırılmış ve bu kararlar
Cumhuriyet dönemi ekonomi politikasının temellerini oluşturmuştur. Bu amaca ulaşmak
doğrultusunda ürünlerin sergilenmesi anlayışı gelişerek “Numune Meşheri”ni doğurmuş ve
böylece Cumhuriyet dönemi sergiciliğinin gelişmesini sağlayacak ilk adım atılmıştır. Numune
Meşheri’nin ardından İzmir’in Akdeniz’e açılan bir liman şehri olması ticaretin gelişmesinde
önemli katkı sağlayan sergicilik hareketinin devamını beraberinde getirmiştir. Bu kapsamda
dönemin İzmir Valisi Kazım Dirik’in de desteğiyle 1927 yılında “9 Eylül Sergisi” adıyla ulusal bir
sergi açılması kararlaştırılmış ve bu ilk sergiden edinilen başarı ertesi yıl serginin
tekrarlanmasını sağlamıştır. İzmir’in düşman işgalinden kurtuluş günü olan 9 Eylül tarihine
ithafla bu isimle açılan yılları 9 Eylül Sergileri gerek İzmir ve gerekse Türkiye ekonomisi ve
sosyal hayatında önemli izler bırakmıştır. Her ne kadar ilk etapta yerel bir anlayışla ortaya
çıkılsa da yabancı katılımına da izin verilmesi, uluslararası sergiciliğin gelişmesinde itici rol
oynamıştır. Cumhuriyet dönemi sergicilik anlayışının temeli kabul edilen bu sergiler, bugün
halen devam eden Enternasyonal İzmir Fuarı’nın da çekirdeğini oluşturmaktadır. Bu çalışmanın
amacı da Birinci ve İkinci 9 Eylül sergilerinin Cumhuriyet dönemi sergicilik anlayışındaki
öncülüklerini tarihi bir süreç içerisinde inceleyerek sağladıkları katkıyı ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

İzmir, Sergi, 9 Eylül, Fuar, İktisat Kongresi