ORTA ÇAĞ AVRUPA HARİTALARINDA EZOTERİK SEMBOLİZM

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 33, 198 - 220, 24.12.2022

Murat Tanrıkulu

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1221063

Cited By: 1

Öz

Orta Çağın ne zaman başladığı ve bittiği, bir çağı kapatıp yeni bir çağı başlatacak
önemdeki bir olay üzerinde ortak bir karara ulaşılamaması nedeniyle Batı’da ve Doğu’da
tartışmalıdır. Orta Çağın başlangıcını Kavimler Göçü (375) kabul edenler bulunduğu gibi, Roma
İmparatorluğu’nun ikiye ayrılması (395) ya da Batı Roma’nın yıkılışı (476) olarak kabul edenler
de vardır. Hangisi kabul edilirse edilsin bu çağ Avrupa için karanlık bir çağdır. Bunun temel
nedeni, III. yüzyıldan neredeyse Orta Çağın sonlarına kadar süren Roma-Katolik Kilisesi'nin
dogmatik uygulamalarıdır. Bu dönemde dini mistisizm, İncil ve kilise merkezli yaklaşım yaşamın
her alanına baskın bir biçimde egemen oldu. Roma-Katolik kilisesine bağlı din adamları, olay ve
olgulara bu bakış açısının dışında bir bakışı kabul etmediler. Böyle bir ortamda dünya imajı ve
çizilen haritalar da bu bakış açısına uygun olarak çizilmek zorundaydı. Orta Çağ Avrupa
haritalarında ökümeni tasvir etmek için ya antik dönem iklim tasnifinden kalma ya dinsel ya da
seyyahların söylencelerine uygun olarak abartılı piktogramlar eklendi. Bu piktogramların,
bazıları çizenin ve çizdirenin kültürel arka planı ve bakış açısıyla açık, gizli, dünyevi ya da uhrevi
ezoterik kodlamalar içeriyordu. Çalışma, Orta Çağ Avrupa haritalardaki seçilmiş ezoterik sırların
neler olduğu, bu sırların sonraki yüzyıllarda nasıl anlaşıldığı ve hangi sonuçlara yol açtığı
üzerinde kurgulanmıştır. Çalışmada yöntem olarak doküman analizinden ve hermeneutikten
yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Orta Çağ, Hristiyanlık, Ezoterizm, Sembolizm, Harita