Theoretical Approaches Applied to Elderly Abuse and Neglect

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 154 - 160, 30.05.2024

Mehtap Aktaş

https://doi.org/10.53493/avrasyasbd.1409341

Öz

The purpose of this study is to raise awareness about theoretical approaches to elderly abuse and neglect. Elderly can be expressed as a period of loss that brings with it many problems in which people cannot fully achieve their biopsychosocial well-being and experience some inadequacies in their duties and powers in the existing order. The onset of elderly is reported as 65 years of age and above. Elderly is increasing rapidly day by day. As a result of this rapid increase, elderly people face some problems and difficulties in the world and in our country, and changes occur in their daily lives. In parallel with this rapid increase in the proportion of the elderly population in social terms, elderly neglect and abuse are among the main problems experienced by the elderly. Elderly neglect and abuse, which is an important public health problem, causes many physical, psychological and social problems in the elderly. WHO reports that as a result of elderly neglect and abuse, some important problems such as injury, disease, lack of productive power, loneliness and pessimism develop in individuals. These problems resulting from elderly neglect and abuse are human rights violations against the elderly. Countering this human rights violation or minimizing the problem is of great importance for the social work profession. Social workers working with abused and neglected elderly individuals must be equipped with sufficient scientific knowledge and skills. Because social workers' knowledge of the risks, signs and symptoms, evaluation of elderly abuse and neglect, and intervention methods against elderly neglect and abuse will be effective in preventing the problem, developing solutions, and intervening. In conclusion; it is important to empower older people. Along with empowerment activities for elderly individuals, activities to improve their self-confidence, discover their skills and abilities, and maximize their motivation should also be carried out. In addition, macro-level studies on elderly abuse and neglect should be continued and educational activities to inform the society should be accelerated. Public spots on television channels, newspapers, magazines, congresses and panels that draw attention to elderly neglect and abuse will also be beneficial in combating the problem.

Anahtar Kelimeler

Elderly, Abuse, Neglect, Theoretical approach, Social work

Yaşlı İstismar ve İhmaline İlişkin Uygulanan Kuramsal Yaklaşımlar

Öz

Bu çalışmada, yaşlı istismar ve ihmaline ilişkin kuramsal yaklaşımlara yönelik farkındalık sağlamak amaçlanmıştır. Yaşlılık, kişilerin biyopsikososyal açıdan iyi olma durumlarını tam anlamıyla sağlayamadıkları, var olan düzende görev ve güçlerinde birtakım yetersizlikler yaşadıkları pek çok problemi beraberinde getiren kayıplar dönemi olarak ifade edilebilmektedir. Yaşlılığın başlangıç dönemi 65 yaş ve üzeri olarak bildirilmektedir. Yaşlılık her geçen gün hızla artış göstermektedir. Bu hızlı artış sonucunda yaşlılar dünyada ve ülkemizde birtakım sorunlar ve güçlüklerle karşı karşıya kalmaktadır ve günlük yaşamlarında değişimler meydana gelmektedir. Toplumsal açıdan yaşlı nüfus oranında meydana gelen bu hızlı artışa paralel olarak, yaşlıların yaşamış oldukları sorunların başında yaşlı ihmali ve istismarı gelmektedir. Önemli bir halk sağlığı sorunu olan yaşlı ihmal ve istismarı yaşlılarda pek çok fiziksel, psikolojik ve sosyal sorunlara yol açmaktadır. DSÖ, yaşlı ihmal ve istismarı sonucunda bireylerde yaralanma, hastalık, üretim gücünde yetersizlik, yalnızlık ve karamsarlık gibi bazı önemli sorunlar geliştiğini bildirmektedir. Yaşlı ihmali ve istismarına bağlı gelişen bu sorunlar yaşlı bireye karşı yapılmış bir insan hakkı ihlalidir. Bu insan hakkı ihlaline karşı koymak ya da sorunu en aza indirmek sosyal hizmet mesleği açısından büyük önem taşımaktadır. İstismar ve ihmale uğrayan yaşlı bireylerle çalışan sosyal hizmet uzmanlarının yeterli bilimsel bilgi ve beceriyle donanımlı olması gerekmektedir. Çünkü, sosyal hizmet uzmanının yaşlı ihmali ve istismarına karşı gelişebilecek riskleri, belirti, bulguları, yaşlı istismar ve ihmal değerlendirilmesini, müdahale yöntemlerini bilmeleri sorunun önlenmesinde, çözüm yollarının geliştirilmesinde ve müdahale edilmesinde etkili olacaktır. Sonuç olarak; yaşlıların güçlendirilmesi önemlidir. Yaşlı bireylere yönelik güçlendirme çalışmalarıyla birlikte özgüvenlerini geliştirme, beceri ve yeteneklerini keşfetme, motivasyonlarını en üst düzeye çıkarma faaliyetleri de yapılmalıdır. Bununla birlikte, yaşlı istismar ve ihmaline yönelik makro düzeyde çalışmaların sürdürülmesi, toplumu bilgilendirici eğitim faaliyetlerinin de yapılması hız kazanmalıdır. Televizyon kanallarında, gazete, dergi, kongre ve panellerde kamu spotlarının yaşlı ihmali ve istismarına dikkat çekici nitelikte olması da sorunla mücadelede fayda sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı, İstismar, İhmal, Kuramsal yaklaşım, Sosyal hizmet

Kaynakça

• Akdemir, N., Görgülü, Ü., Çınar, İ. F. (2008). Yaşlı istismarı ve ihmali. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 15(1): 68-75.
• Altun, Ş. Ö. (2012). Yaşlı istismarı ve ihmali. II. Uluslararası ve VI. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi; 4-7 Ekim 2012; Erzurum, s.27-30.
• Bergeron, L. R. (2001). An elder abuse case study: caregiver stress or domestic violence? you decide. Journal of Gerontological Social Wor, 34(4): 47-63.
• Browne, C. V. (1995). Empowerment in social work practice with older women. Social Work, 40(3): 358-364. Donovan, K., Regehr, C. (2010). Elder abuse: clinical, ethical, and legal considerations in social work practice. Clin Soc Work J, 38(2): 174–182.
• Gülen, M., Aktürk, A., Acehan, S., Seğmen, M. S., Açıkalın, A. ve Bilen, A. (2013). Yaşlı istismarı ve ihmali. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 22(3): 393-407.
• Hage, A. M., Lorensen, M. (2005). A Philosophical analysis of the concept empowerment; the fundament of an education-programme to the frail elderly. Nursing Philosophy, 6(4): 235-246.
• Hutchison, E. D. (2015). A life course perspective. Perigo,J. (Der.), Dimensions of human behavior: the changing life course (ss. 1-34). İndia: SAGE.
• Jackson, S. L., Hafemeister, T. L. (2013). Understanding elder abuse: new directions for developing theories of elder abuse occurring in domestic settings. U.S. Department of Justice Office of Justice Programs National Institute of Justice, 1-34
• John, A. (2015). Elder justice curriculum modules for MSW programs. Council on Social Work Education. American. 1-64.
• Kalınkara, V. (2014). Temel gerontoloji yaşlılık bilimi. (2. bs.). Ankara: Nobel Yayınları.
• Karadakovan A. (2014). Yaşlı Sağlığı ve Bakım. (1.bs.). Akademisyen Tıp Kitapevi, Ankara.
• Kıssal, A. (2008). İzmir’de bir sağlık ocağı bölgesindeki yaşlıların istismar ve ihmalle karşılaşma durumları ve etkili olan etmenlerin incelenmesi. (Yüksek Lisans), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Kirst-Ashman, K., Hull, G. H. (2009). Understanding generalist practice (5. bs.). Belmont, CA: Brooks/Cole
• Lord, J., Hutchison, P. (2009). The Process of empowerment: ımplications for theory and practice. Canadian Journal of Community Mental Health, 12(1): 5-22.
• Momtaz, Y. A., Hamid, T. A., İbrahım, R. (2013). Theories and measures of elder abuse. Psychogerıatrıcs, 13(3): 182–188.
• National Center on Elder Abuse. (1998). The national elder abuse ıncidence study: final report. Washington: National Aging Information Center.
• Öztunç, G. (2016). Yaşlı istismarı ve ihmali. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(2):128-134.
• Shearer, N. B. C., Reed, P. G. (2004). Empowerment: reformulation of a non-rogerian concept. Nursing Science Quarterly, 17(3): 253-259.
• Smith, R. (2008). Social work and power. Palgrave. Sociological Research Online, 15(1): 4
• The Irish Association of Social Workers. (IASW). (2011). The role of the social worker with older persons. Special Interest Group on Ageing (SIGA).
• Thompson, N. (2016). Güç ve Güçlendirme. Nika Yayınevi. Ankara.
• Turla, A., Yılmaz, E.M. (2007). Yaşlılıkta istismar ve ihmal. Adli Psikiyatri Dergisi, 4(4): 27-35.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2022). İstatistiklerle yaşlılar, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/ Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2021-45636 (Erişim tarihi: 10 Ocak 2023).
• World Health Organization. (2002). Toronto declaration on the global prevention of elder abuse.https://www.who. int/ageing/projects/elder_abuse/alc_toronto_declaration_ en.pdf?u a=1. (Erişim tarihi: 10 Ocak 2023).
• World Health Organization. (1999). Man ageing and health achieving health across the life Spain. Geneva.1-57.
• World Health Organization. (2017). Elder abuse. http://www. who.int (Erişim Tarihi: 10 Ocak 2023).
• Yılmaz, M., Şara, E. (2014). Yaşlılık ve evde sağlık hizmetinde finansman. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 1(2): 122-123.