Tasavvufî Dil ve İmkânsız Dil

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 21 - 41, 08.04.2025

Eyass Alrashed

Öz

Bu araştırma, tasavvuf edebiyatının dilini incelemekte ve sanatsal ifadenin oturmuş dil ile ikinci bir dil arasındaki mesafeye, lafız ve gramer açısından değil, anlam yönüyle odaklanmaktadır. Tasavvufi olarak adlandırılan bu dil, tasavvufçuların ifade ettiği ve yalnızca keşif, zevk ve irfan sahibi olanların görebileceği anlamları içeren bir dildir. Bu algı ile tasavvufçular düşünce ve üslup araçlarının olgunlaştığına inanılır ve evreni açıklama yeteneklerine sahip olduklarını gözlemlemişlerdir. Ayrıca, tasavvuf şairleri, şiire veya Arap kültürüne eşlik eden estetizmden uzaklaşan, şiiri konu edinen sanatsal bir estetik kurmaya çalışmışlardır. Bu durum, yeni bir kasidenin ortaya çıkmasını sağlayacak düşünsel bir yetkinlik kurmayı, ardından da söz konusu yeni metni estetik olarak karşılamak için eğittikleri ve mürit olarak isimlendirdikleri alıcıları seçmeyi gerektiriyordu.
Bu araştırma, tasavvuf edebiyatındaki şair ve okuyucu arasındaki çatışmanın temellerini anlamaya çalışmaktadır. Gerçekten de sıradan bir okuyucunun ulaşamadığı tasavvuf deneyiminin gölgesinde gizlenmiş bir anlam var mıdır? Tasavvuf yazarları bu sorunu çözüp eşsiz deneyimlerini aktaran bir dile ulaşabildiler mi, yoksa hala sıfır noktasında mıdırlar; yani herkesin ifade etmeye çalıştığı ve fakat başarıya ulaşamadıkları dilde mi kaldılar? Çalışma, bu dildeki yazma noktasının hala ulaşılamayan bir hedef (imkânsız dil) olup olmadığını anlamaya yönelik çabalara odaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili , Tasavvuf Edebiyatı , İmkânsız Dil , Telakki , Edebiyat

Kaynakça

• - البغدادي، إبراهيم، مناقب ابن عربي، تحقيق: صلاح الدين المنجد، مؤسسة التراث العربي، بيروت، ط 1 ، 1959 .
• - البقاعي، برهان الدين، مصرع التصوف أو تنبيه الغبي إلى تكفير ابن عربي، تحقيق: عبد الرجمن الوكيل، دار الكتب العلمية، بيروت، ط 1 ، 1980 .
• - الحكيم، سعاد، ابن عربي ومولد لغة جديدة، دندرة للطباعة والنشر، ط 1 ، 1991 .
• - شودكيفيتش، ميشيل، بحر بلا ساحل؛ ابن عربي، الكتاب والشريعة، ترجمة: أحمد الصادقي، مراجعة: سعاد الحكيم، دار المدار الإسلامي، بيروت، لبنان، ط 1 ، 2018 .
• - عبد القادر محمود، الفلسفة الصوفية في الإسلام مصادرها ونظرياتها ومكامنها من الدين والحياة، دار الفكر العربي، القاهرة، ط 1 ، 1967 .
• - ابن عربي، الشيخ محيي الدين، فصوص الحكم، تعليق: أبو العُلا عفيفي، دار انتشارات الزهراء، إيران، ط 1 ، 1987 .
• - ابن عربي، الشيخ محيي الدين، الفتوحات المكية، دار الكتب العربية الكبرى، القاهرة ، ط 1 ، 1854 م .