ANIMAL IMAGES IN KUMYK CHILDREN'S POETRY

F. Mukhamedova; A. Bekeeva

Araştırma Makalesi

KUMUK ÇOCUK ŞİİRİNDE HAYVAN İMGELERİ

Yıl 2019, Sayı: 95, 59 - 69, 25.06.2019

F. Mukhamedova A. Bekeeva

Öz

Bu makale, 20. yüzyılın Kumuk çocuk şiirindeki hayvansal imgeleri ele almaya çalışır. Makalenin yazarları, çocuk edebiyatında hayvan imgesi yaratma ilkelerinin tanımlanmasına, sevilen aygıtların çalışmasına özel önem göstermiştir. Karakterlerin prototiplerini canlandırmak hem olumlu hem de olumsuz özelliklere sahiptir ve böyle bir yorumlama, çocukları kırılma algısına yakın bir şekilde sunulan iyi ve kötünün yaşam tezahürleriyle tanıştırır. İnsan eksikliklerini çözümleme kabiliyeti, hayvanlar üzerindeki çıkarımlardan kaynaklanmaktadır. Hayvanlar ile ilgili çalışmalarda, şairler, okurlarda onları çevreleyen doğanın sevgisi, çalışkan bir insan olma gibi özellikleri geliştiren eğitici amaçlar güderler. M.S. Atabaev’in «Kaptan Karınca» («Капитанхомурсгъа»), J. Zaurova’nın «Küçük Karınca» («Гиччихомурсгъа») ve A. A. Medzhidov’un «Karıncalar» («Къомурсгъалар») adlı şiirlerinde geleneksel işçi arı imgesi dikkate alınarak çalışkan olma temasına vurgu yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kumuk çocuk edebiyatı, Hayvansal imgeler, Kişileştirme, Yansımalı sözcükler, Bilişsel ve eğitsel işlevler

Kaynakça

1. Adzhiev A.A. Ya sam (Meneter). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1983. – 24 p.
2. Muhamedova F.H. Dagestanskaya detskaya literatura: Istoriko-literaturnyj ocherk. Mahachkala: IYALI DNC RAN, 2001. – 377 p.
3. Medzhidov A.A. Kolokol'chiki: stihi» (K’onguravlu chechekler: shi’rular, yomak’lar, chechegen yomak’lar). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1996. – 102 p.
4. Medzhidova I.A. Idejno-hudozhestvennye osobennosti liriki A.A. Medzhidova. Dissertaciya kandidata filologicheskih nauk. Mahachkala, 2004 .– 192 p.
5. Medzhidov A.A. Mama solnce prinesla (Anam gyunnyu gel’tirgen). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1983. – 28 p.
6. Astemirov B.A. Kto znaet? (Kim bile?). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1957. –16 p.
7. Medzhidov A.A. Zheltogrivyj moj (Sariyalym). Mahachkala: Dag'uchpedgiz, 1987. – 104 p.
8. Medzhidov A.A. Kizilovye seryozhki (Chum syrg’alar). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1992. – 104 p.
9. Adzhiev B.A. Ibrashkina rybka (Ibrashkany chabag’y). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1980. – 38 p.
10. Sultanov K.D. Deti i pticy (Yashlar va k’ushlar). Mahachkala: Dagestanskoe knizhnoe izdatel'stvo, 1956. – 46 p.
11. Zaurova Ya. Sorvancy (Yashlar – k’atarbashlar). Mahachkala: «Abusupiyan», 2013. – 104 p.
12. Atabaev M.S. Ryby v sadu (Bavdag’y balyk’lar). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1974. – 64 p.

ҚҰМЫҚ БАЛАЛАР ӘДЕБИЕТІНДЕГІ АНИМАЛИСТІК БЕЙНЕЛЕР

Yıl 2019, Sayı: 95, 59 - 69, 25.06.2019

F. Mukhamedova A. Bekeeva

Öz

Мақалада XX ғасырдағы құмық балалар поэзиясындағы анималистік бейнелер қарастырылады. Мақала авторлары балалар әдебиетінде жануарлар бейнесін жасау принциптерін анықтауға, танымал тәсілдерді зерттеуге ерекше көңіл бөледі. Шығармалардағы кейіпкерлердің тірі прототиптері жағымды да, жағымсыз да қасиеттерге ие және осыны түсіндіру арқылы балаларды жақсылық пен зұлымдықтың өмірдегі көріністерімен таныстырады. Адам бойындағы кемшіліктерді талдау мүмкіндігі жануарларға проекциялау арқылы жүзеге асырылады. Құмық балалар поэзиясының авторлары дыбыстық имитацияларды жиі қолданады, бұл мәтінді эмоциялық және психологиялық жағынан тартымды етеді. Жануарлар дүниесі мен қоғам және адам тұтастығы әр түрлі тәсілдер арқылы бірін-бірі толықтырады. Ақындар осындай шығармалар арқылы балаларды жақсылық, қоршаған ортаға деген махаббат, еңбекқорлық сияқты қасиеттерді сіңіре отырып, тәрбиелеу мақсатын көздейді. М.С. Атабаевтың "Капитан-муравей" ("Капитан хомурсгъа"), Я. Заурованың "Маленький муравей" ("Гиччи хомурсгъа") және А.А. Меджидовтың "Муравьи" ("Къомурсгъалар") өлеңдерінде еңбекқор құмырсқаның дәстүрлі жағымды бейнесін көрсету арқылы еңбексүйгіштікке тәрбиелеу тақырыбы көтерілген.

Anahtar Kelimeler

Құмық балалар поэзиясы, Анималистік бейнелер, Бейнелеу, Дыбыс еліктеу, Танымдық және тәрбиелік функциялар

Kaynakça

1. Adzhiev A.A. Ya sam (Meneter). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1983. – 24 p.
2. Muhamedova F.H. Dagestanskaya detskaya literatura: Istoriko-literaturnyj ocherk. Mahachkala: IYALI DNC RAN, 2001. – 377 p.
3. Medzhidov A.A. Kolokol'chiki: stihi» (K’onguravlu chechekler: shi’rular, yomak’lar, chechegen yomak’lar). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1996. – 102 p.
4. Medzhidova I.A. Idejno-hudozhestvennye osobennosti liriki A.A. Medzhidova. Dissertaciya kandidata filologicheskih nauk. Mahachkala, 2004 .– 192 p.
5. Medzhidov A.A. Mama solnce prinesla (Anam gyunnyu gel’tirgen). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1983. – 28 p.
6. Astemirov B.A. Kto znaet? (Kim bile?). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1957. –16 p.
7. Medzhidov A.A. Zheltogrivyj moj (Sariyalym). Mahachkala: Dag'uchpedgiz, 1987. – 104 p.
8. Medzhidov A.A. Kizilovye seryozhki (Chum syrg’alar). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1992. – 104 p.
9. Adzhiev B.A. Ibrashkina rybka (Ibrashkany chabag’y). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1980. – 38 p.
10. Sultanov K.D. Deti i pticy (Yashlar va k’ushlar). Mahachkala: Dagestanskoe knizhnoe izdatel'stvo, 1956. – 46 p.
11. Zaurova Ya. Sorvancy (Yashlar – k’atarbashlar). Mahachkala: «Abusupiyan», 2013. – 104 p.
12. Atabaev M.S. Ryby v sadu (Bavdag’y balyk’lar). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1974. – 64 p.

ANIMAL IMAGES IN KUMYK CHILDREN'S POETRY

Yıl 2019, Sayı: 95, 59 - 69, 25.06.2019

F. Mukhamedova A. Bekeeva

Öz

The article attempts to consider the animalistic images in the Kumyk children's poetry of the XX century. The authors of the article pay special attention to the identification of the principles of creating animal images in children's literature, to the study of popular devices. Animate prototypes of the characters have both positive and negative features, and such an interpretation introduces children to the life manifestations of good and evil, presented in a kind, close to the child's perception of refraction. The ability to analyze human shortcomings is due to their projection on animals. In works about animals, poets pursue the educational purpose, developing in readers such traits as love to the surrounding nature, being a hardworking person. The theme of hard work is emphasized in the consideration of the traditionally positive image of the worker-ant in the poems «The Captain-ant» («Капитан хомурсгъа») written by M. S. Atabaev, «The Little Ant» («Гиччи хомурсгъа») of J. Zaurova and «Ants» («Къомурсгъалар») of A. A., Medzhidov.

Anahtar Kelimeler

Kumyk children, Animalistic images, Personification, Onomatopoeia, Cognitive and educational functions

Kaynakça

1. Adzhiev A.A. Ya sam (Meneter). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1983. – 24 p.
2. Muhamedova F.H. Dagestanskaya detskaya literatura: Istoriko-literaturnyj ocherk. Mahachkala: IYALI DNC RAN, 2001. – 377 p.
3. Medzhidov A.A. Kolokol'chiki: stihi» (K’onguravlu chechekler: shi’rular, yomak’lar, chechegen yomak’lar). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1996. – 102 p.
4. Medzhidova I.A. Idejno-hudozhestvennye osobennosti liriki A.A. Medzhidova. Dissertaciya kandidata filologicheskih nauk. Mahachkala, 2004 .– 192 p.
5. Medzhidov A.A. Mama solnce prinesla (Anam gyunnyu gel’tirgen). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1983. – 28 p.
6. Astemirov B.A. Kto znaet? (Kim bile?). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1957. –16 p.
7. Medzhidov A.A. Zheltogrivyj moj (Sariyalym). Mahachkala: Dag'uchpedgiz, 1987. – 104 p.
8. Medzhidov A.A. Kizilovye seryozhki (Chum syrg’alar). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1992. – 104 p.
9. Adzhiev B.A. Ibrashkina rybka (Ibrashkany chabag’y). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1980. – 38 p.
10. Sultanov K.D. Deti i pticy (Yashlar va k’ushlar). Mahachkala: Dagestanskoe knizhnoe izdatel'stvo, 1956. – 46 p.
11. Zaurova Ya. Sorvancy (Yashlar – k’atarbashlar). Mahachkala: «Abusupiyan», 2013. – 104 p.
12. Atabaev M.S. Ryby v sadu (Bavdag’y balyk’lar). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1974. – 64 p.

АНИМАЛИСТИЧЕСКИЕ ОБРАЗЫ В КУМЫКСКОЙ ДЕТСКОЙ ПОЭЗИИ

Yıl 2019, Sayı: 95, 59 - 69, 25.06.2019

F. Mukhamedova A. Bekeeva

Öz

В статье осуществлена попытка изучения анималистических образов в кумыкской детской поэзии XX века. Особое внимание авторы статьи уделяют выявлению принципов создания образов животных в детской литературе, изучению популярных приемов. Одушевленные прообразы героев имеют как положительные, так и отрицательные черты, и подобная трактовка знакомит детей с жизненными проявлениями добра и зла, представленными в своеобразном, близком для детского восприятия преломлении. Возможность анализа человеческих недостатков происходит благодаря их проецированию на животных. Авторами кумыкской детской поэзии часто используются звукоподражания, что делает текст экспрессивно-эмоциональным и психологически привлекательным. В произведениях о животных поэты преследуют воспитательную цель, воспитывая в читателях такие качества, как добро, любовь к окружающей природе, трудолюбие. Тема трудолюбия акцентируется в рассмотрении традиционно положительного образа труженика-муравья в стихотворениях «Капитан-муравей» («Капитан хомурсгъа») М. С. Атабаева, «Маленький муравей» («Гиччи хомурсгъа») Я. Зауровой и «Муравьи» («Къомурсгъалар») А. А. Меджидова.

Anahtar Kelimeler

Кумыкская детская поэзия, Анималистические образы, Олицетворение, Звукоподражание, Познавательная и воспитательная функции

Kaynakça

1. Adzhiev A.A. Ya sam (Meneter). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1983. – 24 p.
2. Muhamedova F.H. Dagestanskaya detskaya literatura: Istoriko-literaturnyj ocherk. Mahachkala: IYALI DNC RAN, 2001. – 377 p.
3. Medzhidov A.A. Kolokol'chiki: stihi» (K’onguravlu chechekler: shi’rular, yomak’lar, chechegen yomak’lar). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1996. – 102 p.
4. Medzhidova I.A. Idejno-hudozhestvennye osobennosti liriki A.A. Medzhidova. Dissertaciya kandidata filologicheskih nauk. Mahachkala, 2004 .– 192 p.
5. Medzhidov A.A. Mama solnce prinesla (Anam gyunnyu gel’tirgen). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1983. – 28 p.
6. Astemirov B.A. Kto znaet? (Kim bile?). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1957. –16 p.
7. Medzhidov A.A. Zheltogrivyj moj (Sariyalym). Mahachkala: Dag'uchpedgiz, 1987. – 104 p.
8. Medzhidov A.A. Kizilovye seryozhki (Chum syrg’alar). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1992. – 104 p.
9. Adzhiev B.A. Ibrashkina rybka (Ibrashkany chabag’y). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1980. – 38 p.
10. Sultanov K.D. Deti i pticy (Yashlar va k’ushlar). Mahachkala: Dagestanskoe knizhnoe izdatel'stvo, 1956. – 46 p.
11. Zaurova Ya. Sorvancy (Yashlar – k’atarbashlar). Mahachkala: «Abusupiyan», 2013. – 104 p.
12. Atabaev M.S. Ryby v sadu (Bavdag’y balyk’lar). Mahachkala: Daguchpedgiz, 1974. – 64 p.

Toplam 12 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	İngilizce
Konular	Sanat ve Edebiyat
Bölüm	Araştırma Makaleleri
Yazarlar	F. Mukhamedova Bu kişi benim A. Bekeeva Bu kişi benim
Yayımlanma Tarihi	25 Haziran 2019
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2019 Sayı: 95

Kaynak Göster

APA	Mukhamedova, F., & Bekeeva, A. (2019). ANIMAL IMAGES IN KUMYK CHILDREN’S POETRY. Türkoloji(95), 59-69.
AMA	Mukhamedova F, Bekeeva A. ANIMAL IMAGES IN KUMYK CHILDREN’S POETRY. Türkoloji. Haziran 2019;(95):59-69.
Chicago	Mukhamedova, F., ve A. Bekeeva. “ANIMAL IMAGES IN KUMYK CHILDREN’S POETRY”. Türkoloji, sy. 95 (Haziran 2019): 59-69.
EndNote	Mukhamedova F, Bekeeva A (01 Haziran 2019) ANIMAL IMAGES IN KUMYK CHILDREN’S POETRY. Türkoloji 95 59–69.
IEEE	F. Mukhamedova ve A. Bekeeva, “ANIMAL IMAGES IN KUMYK CHILDREN’S POETRY”, Türkoloji, sy. 95, ss. 59–69, Haziran 2019.
ISNAD	Mukhamedova, F. - Bekeeva, A. “ANIMAL IMAGES IN KUMYK CHILDREN’S POETRY”. Türkoloji 95 (Haziran 2019), 59-69.
JAMA	Mukhamedova F, Bekeeva A. ANIMAL IMAGES IN KUMYK CHILDREN’S POETRY. Türkoloji. 2019;:59–69.
MLA	Mukhamedova, F. ve A. Bekeeva. “ANIMAL IMAGES IN KUMYK CHILDREN’S POETRY”. Türkoloji, sy. 95, 2019, ss. 59-69.
Vancouver	Mukhamedova F, Bekeeva A. ANIMAL IMAGES IN KUMYK CHILDREN’S POETRY. Türkoloji. 2019(95):59-6.

Kapak Resmi İndir

Makale Dosyaları

Tam Metin