ЛАТЫН ГРАФИКАСЫНА ӨТУ – ХХІ ҒАСЫРДЫҢ МАҢЫЗДЫ ОҚИҒАСЫ

Yıl 2017, Sayı: 85, 155 - 162, 24.10.2017

Serdar Dağistan Zhupar Tanauova

Öz

Қазақстан Республикасының президенті Н. Ә. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» Жолдауы – Қазақстанның бүгінгі өмірінде ұлттың ұстанымын айқындайтын және қоғамдық сананы өзгерту жолдарының жалпы бағыттарын белгілейтін дүниетанымдық-идеологиялық еңбек. Жолдауда айтылған қазақ жазуын латын әліпбиіне кезең-кезеңмен көшіру мәселесі қоғамда қызу пікірталас тудырды. Латын тіліне көшу – әлемдік өркениетке қол жеткізудің басты жолы және бұл ұлт санасын оятып, қайта жаңғыруына жол ашады. Яғни Қазақ елі қабылдап отырған латын әліпбиінің жаңа нұсқасы – рухани жаңғырудың темірқазығы. Мақалада қоғамда қызу пікірталас тудырған латын әліпбиіне өту мәселесіне шолу жасалады. Сондай-ақ Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінде Қазақстан Республикасы президенті Н.Ә.Назарбаевтың мақаласында айтылған идеялар насихатталып, айтылған бағыттарды жүйелі түрде жүзеге асыруда атқарылып жатқан жоспарлы, жүйелі жұмыстар жайынан хабардар еткен.

Anahtar Kelimeler

Жолдау, Әліпби, Рухани жаңғыру, Н.Ә.Назарбаев, Латын әліпбиі

TRANSITION TO LATIN ALPHABET IS THE IMPORTANT EVENT OF THE XXI CENTURY

Öz

In the address of the President of the Republic of Kazakhstan N.Nazarbayev "Striving for the future: spiritual renewal" - cognitive and ideological work that determines the position of the nation in the modern world and determines the general directions of ways to change public consciousness. The issue of phased translation of the Kazakh alphabet into the Latin alphabet was a hot topic in the society. The transition to Latin is the main way to achieve world civilization. The transition to the Latin alphabet allows us to wake up and revive the consciousness of our nation. That is, a new version of the Latin alphabet, adopted by the Kazakh people, is a symbol of spiritual revival. In the article, the main attention will be paid to the transition to the Latin alphabet, which has serious disputes in the society. Also in the International Kazakh-Turkish University, Khoja Akhmet Yassawi, the ideas voiced in the article of the President of the Republic of Kazakhstan Nursultan Nazarbayev were informed and informed of the planned, systematic work on the systematic implementation of these areas.

Anahtar Kelimeler

Message, Alphabet, Spiritual revival, N.A.Nazarbayev, Latin alphabet

Kaynakça

• 1. Назарбаев Н. Ә. Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру//Егемен Қазақстан №70 (29051) 12 сәуір, сәрсенбі 2017 жыл.
• 2. Ұлт ұстанымының ұйытқысы (С.Дағыстан, Ж.Танауова) // Егемен Қазақстан. 3 тамыз 2017 ж.
• 3. Әбдіуақап Қара. Түркі дүниесінің ортақ әліпби жүйесі бола ма? Абай-Ақпарат. 16 қаңтар 2013 ж.
• 4. www. Altyn-orda.kz/kz/kazaksha-abdiuakap-kara-turki-duniesinin-ortak-alipbi-zhujesi-bola ma?/
• 5. Тілешов Е. Е. Әліпби таңдау: тіл табиғатын сақтау, түркілік тұтастық және әлемдік ақпараттық кеңістік//Тамыры терең әліпби: Жалпы түркілік бірегейліктің мызғымас негізі» халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары, Алматы, 2017. 320 б.
• 6. Назарбаев Н. Ә. «Қазақстан - 2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты// «Егемен Қазақстан» газеті № 828-831 (27902) 15 желтоқсан 2012 жыл.
• 7. Мырзахметұлы М. Қазақ қалай орыстандырылды. – Алматы, 2011. – 44 б.; М.Мырзахметұлы. Ономастика және ұлттық дәстүр // Түркология журналы. № 4 (шілде-тамыз), 2016 ж. 125-133-бб.
• 8. Малбақов М. Түркі жазуы – ерекше маңызды тарихи-мәдени құндылық// Тамыры терең әліпби: Жалпы түркілік бірегейліктің мызғымас негізі» халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары, Алматы, 2017. 320 б.
• 9. Латын әліпбиіндегі қолғанат қондырғы (оргтехника) құрастырудың фонетикалық негіздемесі // Бүгінгі түркологияның өзекті мәселелері мен келешегі (ортақ тіл, тарих және әліпби). ІІІ Халықаралық түркология конгресі. Түркістан, 2009. 734 б.
• 10. Дағыстан С. Ортақ мәдениет, ортақ мүдде жолында қолға алынған игі бастамалар // Тамыры терең әліпби: Жалпы түркілік бірегейліктің мызғымас негізі» халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары, Алматы, 2017. 320 б.
• 11. Қайдаров Ә. Латын әліпбиінің болашағы зор // Ана тілі, 1991. № 43, 45, 46.