Mikorizanın su kültürü fesleğen yetiştiriciliğinde mineral gübreleri azaltma üzerine etkisi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 47 - 56, 31.07.2022

Hayriye Yıldız Daşgan , Elife Ceylan , Sultan Dere

https://doi.org/10.29278/azd.972661

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, su kültürü tekniği ile fesleğen yetiştiriciliğinde azaltılmış mineral gübrelerle beraber mikoriza kullanımı ile gübre tasarrufu sağlanması ve çevreyi korumanın yanı sıra; mikorizanın bitki gelişimi, verim ve ürün kalitesi üzerine etkilerinin araştırılmasıdır. Materyal ve Yöntem: Çalışma, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü’nde yapılmıştır. Cam bir serada su kültürü tekniği ile yapılan araştırmada kırmızı yapraklı Rosie fesleğen çeşidi kullanılmıştır. Uygulamalar; %100 mineral gübre, %100 mineral gübre+mikoriza, %80 mineral gübre, %80 mineral gübre+mikoriza, %60 mineral gübre, %60 mineral gübre+mikoriza, %40 mineral gübre, %40 mineral gübre+mikoriza, %20 mineral gübre ve %20 mineral gübre+mikoriza olarak belirlenmiştir. Dokuz farklı mikoriza türünün kokteyl bir karışımı kullanılmıştır. Mikoriza tohum ekimi sırasında 1000 spor/bitki olarak aşılanmıştır. Deneme 3 tekerrürlü ve her tekerrürde 15 bitki olacak şekilde tasarlanmıştır.
Araştırma Bulguları: Fesleğen yaprağı verimlilik değerlerine göre mineral gübreyi %100 oranında kullanmaya gerek olmadığı belirlenmiştir. %80 mineral gübre ve mikoriza uygulamasında, %100 mineral gübre uygulamasına kıyasla daha yüksek verim elde edilmiştir. İlginç bulgu ise, %20 mineral gübre mikoriza ile beraber kullanıldığında %60 mineral gübre verimi kadar verim oluşturabilmiştir. Toplam hasat verilerinde azaltılmış bütün mineral gübre dozlarında mikorizanın verimi artırıcı etkisi tespit edilmiştir. Fesleğen veriminde mikoriza uygulamasının %100, %80, %60, %40 ve %20 mineral gübre oranlarında kendi kontrollerine göre artış oranları sırasıyla %2, %18, %3, %36 ve %58 olmuştur. Mikorizanın %40 ve %20 gibi düşük mineral gübre dozlarında daha etkin olduğu açıkça görülmüştür. Azalan mineral gübre oranlarında mikoriza uygulamalarının kontrol bitkilerine göre yaprak pH, EC ve SÇKM değerlerinde istatistiksel olarak bir fark bulunmamıştır. Mikoriza uygulamasının %40 ve %20 mineral gübre oranlarında, fenol ve vitamin C içeriğini arttırdığı tespit edilmiştir. Bitki beslenmesi bakımından mikorizanın makro ve mikro besin elementleri alımında artırıcı olumlu etkileri olduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Su kültürü fesleğen yetiştiriciliğinde mikoriza kullanımının mineral gübreyi azaltmada etkili olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mikoriza, mineral gübre azaltma, Ocimum basilicum L., topraksız yetiştiricilik

Destekleyen Kurum

Çukurova Üniversitesi

Proje Numarası

FYL-2019-11684 nolu proje

Teşekkür

Yazarlar Çukurova Üniversitesi Rektörlüğü Bilimsel Araştırma projeleri Birimine finansal desteklerinden dolayı teşekkür ederler.

Effect of mycorrhiza on reducing mineral fertilizers in hydroponic growing basil

Öz

Objective: The aim of this study is to reveal the effect of mycorrhiza under less mineral nutrients on plant growth, yield and product quality in basil cultivation in hydroponic system. Materials and Methods: The study was carried out in the "Soilless Cultivation" glasshouse of Çukurova University, Faculty of Agriculture, Department of Horticulture. In the study, Rosie basil cultivar with red color leaf was used. The five mineral fertilization ratios with and without mycorrhiza were used. The treatments were; 1) 100% mineral nutrients, 2)100% mineral nutrients+mycorrhiza, 3) 80% mineral nutrients, 4) 80% mineral nutrients+mycorrhiza, 5) 60% mineral nutrients, 6) 60% mineral nutrients+mycorrhiza, 7) 40% mineral nutrients, 8) 40% mineral nutrients+mycorrhiza, 9) 20% mineral nutrients, 10) 20% mineral nutrients+mycorrhiza. The mycorrhiza bio-fertilizer was a cocktail which consisted of 9 different mycorrhiza species. Mycorrhiza was inoculated during sowing 1000 spores per plant. The experiment was designed with 3 replications and 15 plants in each replication. Results: As a result of the leaf yield data, there was no need to use 100% full mineral fertilizers. Application of 80% mineral fertilizers+mycorrhiza resulted in higher yields than 100% mineral fertilizers. The interesting finding is that when 20% mineral fertilizers used together with mycorrhiza, the basil plants produced a yield equal to 60% mineral fertilizers. The yield enhancing effect of mycorrhiza was observed at all mineral fertilizer ratios. The rates of yield increase compared to their own controls were 2%, 18%, 3%, 36% and 58% in the applications of 100%, 80%, 60%, 40% and 20% mineral fertilizers, respectively. It has been clearly seen that mycorrhiza wass more effective at low mineral fertilizer ratios such as 40% and 20%. There was no statistical difference in leaf pH, EC and total soluble solids (TSS) in the mycorrhiza applications. The mycorrhiza was effective at 40% and 20% mineral fertilizer doses in terms of increasing phenol and vitamin C content. The enhancing effects of mycorrhiza on uptake of macro and micro nutrients were determined. Conclusion: The use of mycorrhiza in hydroponic basil cultivation was effective in reducing mineral fertilizers.

Anahtar Kelimeler

Mycorrhiza, mineral fertilizer reducing, Ocimum basilicum L., soilless culture

Proje Numarası

FYL-2019-11684 nolu proje

Kaynakça

• Akgül, A. (1989). Volatile oil composition of sweet basil (Ocimum basilicum L.) cultivating in Turkey. Food/Nahrung, 33, 87-88.
• Aldiyab, A. (2020). Su Kültürü fesleğen yetiştiriciliğinde mikoriza mikroalg ve bakteri ile mineral gübrelerin azaltılması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilimi Dal Yüksek Lisans Tezi, 100s.
• Daşgan, H. Y., Kuşvuran, S., & Abak, K. (2009). The relationship between citrulline accumulation and salt tolerance during the vegetative growth of melon (Cucumis melo L.). Plant, Soil and Environment, 55 (2), 51-57. Daşgan, H.Y., 2020. Topraksız Bitki Yetiştirme Teknikleri, Yüksek Lisans Ders Sunumları, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü.
• Daşgan, H.Y., & Karacaoğlu, V. (2020). Su Kültürü fesleğen yetiştiriciliğinde mikoriza mikroalg ve bakteri ile mineral gübrelerin azaltılması. Çukurova Üniversitesi Bahçe Bitkileri Anabilimi Lisans Tezi.
• Dere, S. (2019). Domateste besin özellikleri ve kalitenin kuraklığa dayanıklılıkla arttırılması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 344s.
• Dere, S., Coban, A., Akhoundnejad, Y., Ozsoy, S., & Dasgan, Y.D. (2019). Use of mycorrhiza to reduce mineral fertilizers in soilless melon (Cucumis melo L.) cultivation. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici, 47 (4), 1331-1336.
• Ergün, O., Daşgan, H.Y., & Işık, O. (2020). Effects of microalgae Chlorella vulgaris on hydroponically grown lettuce. Acta Horticulturae, 1273, 169-176. XXX IHC – Proc. II International Symposium on Soilless Culture.
• Gül, A. (2012). Topraksız Tarım. SBN NO: 9789758377831 Hasat Yayıncılık. İstanbul.
• Jones, J.B. (2001). Laboratory guide for conducting soil tests and plant analysis. CRC Press, 384s.
• Jones Junior, J. B. (1972). Plant tissue analysis for micronutrients. Editors: Kirmızitvedt, J.J., Giordano, P.M., Lindsay, W.L. Micronutrients in agriculture. Madison: Soil Science Society of America, 319-346s.
• Kıran, S., Kuşvuran, Ş., Ateş, Ç., & Ellialtıoğlu, Ş.Ş. (2018). Tuzluluk ve su noksanlığı stresi altında yetiştirilen farklı patlıcan anaç/kalem kombinasyonlarında bazı meyve kalite özelliklerine ait değişimler. Derim, 35 (2), 111-120.
• Liu, N., Chen, X., Song, F., Liu, F., Liu, S., & Zhu, X. (2016). Effects of arbuscular mycorrhiza on growth and nutrition of maize plants under low temperature stress. Philippine Agricultural Scientist, 99 (3), 246-252. ‏ Nacar, Ş., 1997. Farklı yörelerden sağlanan fesleğen (Ocimum basilicum L.) bitkilerinde değişik dikim sıklıklarının verim ve kaliteye etkisi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 159 s.
• Ortaş, İ., Ergün, B., Ortakçı, D., Ercan, S., & Köse, Ö. (1999). Mikoriza sporlarının üretilmesi ve tarımda kullanım olanakları. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23 (4), 959-968.
• Özdemir, E., & Dündar, Ö. (1998). Effect of Different Postharvest Application on Storage of Kozan and Valencia Late Oranges. XXV. International Horticultural Technologies, 2-7 August 1998, Brussels. Sayfa: 378.
• Quettier-Deleu, C., Gressier, B., Vasseur, J., Dine, T., Brunet, J., Luyck, M., Cazin, M., Cazin, J. C., Bailleul, F., & Trotin, F. (2000). Phenolic compounds and antioxidant activities of buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) hulls and flour. Journal of Ethnopharmacology, 72, 35-40.
• Spanos, G. A., & Wrolstad, R. E. (1990). Influence of processing and storage on the phenolic composition of Thompson seedless grape juice. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 38, 1565-1571.
• Tekeli, E., & Daşgan, H.Y. (2013). Sera biber yetiştiriciliğinde organik azot beslemesinin optimizasyonu. Çukurova Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 29 (2), 49-57.
• TÜİK. (2019). Türkiye İstatistik Kurumu. www.tuik.gov.tr
• Yıldız, A. (2009). Mikoriza ve arbusküler mikoriza bitki sağlığı ilişkileri. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (1), 91-101.
• Yılmaz, D. (2020). Su Kültürü marul yetiştiriciliğinde mikoriza, mikroalg bakteri ve mikroalg ile mineral gübrelerin azaltılması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilimi Dal Yüksek Lisans Tezi, 85 s.