...

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 2, 69 - 96, 30.12.2012

Fatih Fuat Tuncer

Öz

This work offers a study of the
Ottoman/Turkish image in history textbooks in Kosovo. The unit of research is
the compulsory textbooks prepared for the Albanian students in primary and
middle-degree schools in Kosovo in the year 2010-2011.

Textbooks, which usually are the first
meeting of the individual with history, are a main subject in educational
sciences due to the fact that they are the compulsory study units which  are designed by the states, reflection the
“official” national histories. However, sufficient research has not been
carried on the history textbooks in Kosovo. This study, which aims to shed
light on the negative imageries in these books is inspired by the speeches made
by the Turkish Education Minister Ömer Dinçer and Foreign Minister Ahmet
Davutoğlu and following reflections and discussion in Kosovo in the year 2011.

The
history textbooks have been studied under the light of these discussions. The
positive and negative images about the Ottoman/Turkish image are addressed in
this study.The negative descriptions on the Ottoman administrative system
were  one of the issues which required
more attention. The descriptive words for the Ottoman rule were in example:
occupier, terror, that which captures children and despotic. Especially, the
emphasize on the concepts of the occupation and the occupier are very
frequently used for the historical Ottoman era. On the contrary, he images related
to the modern Turkey and Ataturk are very positive. Turkey is pictured as a
friendly state while Atatürk is defined as a democrat patriot soldier who
fights against the Ottoman Sultan. Consequently, this situation shows the
difference between the points of view on the Ottoman Empire and Turkey and
points that the images of the Ottoman Empire and Turkey are constructed due to
the contemporary political situation.

Anahtar Kelimeler

Kosovo, Ottoman/Turkish image

KOSOVA’DA TARİH YAZIMI TARTIŞMALARI: OSMANLI VE TÜRK İMAJI

Öz

Bu çalışmada Kosova’da orta öğretimde
okutulan tarih ders kitaplarındaki Osmanlı/Türk imajı irdelenmektedir. Şüphesiz
daha önce de ülkenin “resmi” tarihini içeren tarih ders kitapları pek çok araştırmaya
konu olmuştur. Fakat Türkiye Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer ve Dışişleri
Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun 2011 yılında Kosova’da, tarih eğitimi ve Osmanlı
algısı üzerine yaptıkları konuşmalarla birlikte konu bir kez daha gündeme
gelmiş ve böyle bir çalışmanın gerekliliği ortaya çıkmıştır. İşte bu nedenle,
bu çalışmada Kosova’da okutulan tarih ders kitaplarına yansıyan Osmanlı imajı
ele alınacaktır.

Ders kitapları incelendiğinde, tespit
edilmesi gereken ilk husus Osmanlı toplumu ve yönetimiyle ilgili olumsuz
nitelemelerdir. Nitekim ders kitaplarına göre Osmanlı, “işgalci”, “çocukları
rehin alan”, “despot”, “ortaçağ anlayışına sahip” bir devlettir. Bununla
birlikte Türkiye ve Atatürk söz konusu olduğunda Osmanlı imajının tam tersi
söylenmektedir.

Türkiye, diğer devletlerle “iyi geçinen”
bir devlet olarak resmedilirken Atatürk de “vatansever”, “sultana karşı
savaşan”, “iyi bir asker” ve “demokrat” olarak tanımlanmaktadır. Görüldüğü
üzere,  Türkiye ve Osmanlı’ya farklı
bakılmaktadır. Kanaatimizce bunun nedeni politik temaslardan kaynaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kosova, Osmanlı-Türk İmajı, Tarih Yazımı

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Ders Kitapları:
• Rexhepi F. ve Demaj F., Historia 5: Botim i Trete, , Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2009.
• Rexhebi F. ve Demaj F., Historia 6: Botim i Peste, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2009.
• Bicaj İ. ve Salihu A., Historia 7: Botim i Peste, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2009.
• Rexhepi F. ve Demaj F., Historia 8: Shkolla e Mesme e Ulet, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2009.
• Rexhepi F., Historia 9: Botim i Katert, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2009.
• Bisaj İ. ve Ahmeti İ, Historia 10:Gjimnazi Shoqeror Botim e Dyte, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2006.
• Bajraktari J. ve Bicaj İ., Historia 11:Gjimnazi Pergjitshem Botim i Dyte, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2006.
• Bicaj İ. ve Ahmeti İ., Historia 12::Gjimnazi Shoqeror Botim e Dyte, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2006.
• Bicaj İ. ve Demaj F., Historia 13: Gjimnazi Pergjitshem Botim e Dyte, Shepia Botuese Libri Shkollor, Prishtine, 2006.
• Derviş, Fetnan, Tarih 5, Shtepia Botuese Libri Shkollor, Priştine, 2010.
• Diğer Kaynaklar:
• Bozbora N., Osmanlı Yönetiminde Arnavutluk ve Arnavut Ulusçu-luğunun Gelişimi, Boyut Kitabevi, İstanbul, 1997.
• Elsie, Robert, Historical Dictionary of Albania, Scarecrowpress, Playmouth, 2010.
• Frasheri, Sami, Shqiperia, ç’ka çene, ç’ka eshte e ç’do te behete?, Dituria, Bucharest, 1899, (Prishtine, 1999).
• Kadare, İsmail, Kuşatma, Profil Yayıncılık, İstanbul, 2011.
• Bayraktar, Uğur Bahadır, " Mythifying te Albanians: A Historical Discussion on Vasa Efendi’s “Albania and the Albanians” ”, Bal-kanologie, vol.XIII, no:1-2, Decembre 2011.
• Jazexhi, Olsi, “Düşmani Tasvir: Arnavutluk Lise Ders Kitaplarındaki Türk ve Osmanlı İmajı”, Balkan Araştırmaları Dergisi, sayı:2, 2011.
• Jazexhi, Olsi, “Komünizm sonrası Arnavutlukta İslamafobinin Politik İstismarı”, Uluslararası İslamofobi Konferansı, İstanbul, Aralık, 2007.
• Tuncer F. F., “Osmanlı’dan Bağımsızlığa Giden Süreçte Arnavut Milliyetçiliği”, Ege Üniversitesi ULİT Uluslararası İlişkiler Öğ-rencileri Konferansı,(Yayımlanmamış Bildiri), (Mayıs 2012).
• Zengin M., Topsakal C., “Kosova Eğitim Sistemi ve Türkiye Eğitim Sistemi ile Karşılaştırılması”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, Sayı:18, 2008.
• Hobsbawn Eric, “Etnicity and Nationalism in Europe Today”, Ant-ropology Today, Vol. 8., March-April 1992,
• http://faculty.washington.edu/charles/562_f2011/Week%209/Hobsbawm%201992.pdf., [18.04.2012].
• Mayfield, James, Enver Hoxha’s Project for a post modern Communist Albania: Libertaion, Proletarian Rule, Atheism, and Extreme Isolatio-nism, http://euroheritage.net/hoxhaimperialism.shtml, [10.07.2012].
• Türbedar E., “Balkanlarda Osmanlı İmgesi: Kosova Örneği”,
• http://www.avim.org.tr/degerlendirmetekli.php?makaleid=4994 [21.03.2012].
• “Turqia Poshteron Turpshem Shqiptaret”, http://ina-online.net/opinione/8063.html, [16.07.2012].
• Kosova Cumhuriyeti Resmi Gazetesi, Eğitim Yasası, http://www.gazetazyrtare.com/e-gov/index.php?option=com_content&task=view&id=21&Itemid=28&lang=tr [17.04.2012].
• Meeting of Experts on The Development of History Curricula, http://www.coe.int/t/dg4/education/historyteaching/Source/Cooperation/SEE/KosovoOct2004_en.pdf, [ 03.02.2012]. “Bakan Dinçer ve Türkiye’ye Tepkiler Büyüyor”,
• http://kosovaport.com/21082011t11496/ [12.11.2011].
• “Ömer Dinçer’in Kosova’dan İsteğine Tepkiler”, http://www.karsihaber.com/omer-dincerin-istegine-kosovadan-tepkiler-151989h.htm [12.11.2011].
• http://www.islamidusunce.net/forum/index.php?topic=1106.0;wap2, [13.07.2012].