Investigation of the Relationship between Reading Habit and Creative Thinking Ability

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 2, 1403 - 1421, 28.08.2024

Murat Salur

https://doi.org/10.51460/baebd.1470905

Öz

The purpose of the current study is to determine the relationship between the reading habits and creative thinking skills of pre-service social studies teachers. The population of the study is comprised of 1st, 2nd, 3rd and 4th year students attending the Department of Social Studies Teaching at the Education Faculties of Muş Alparslan University and Elazığ Fırat University in the 2023-2024 academic year. Within this universe, 286 pre-service teacher were selected as the sample using the stratified sampling method. The correlational research model was employed in the current study. The “Scale of Attitude Regarding Reading Habits (SARH) developed by Gömleksiz (2004) and the “Creative Thinking Skills Scale (CTSS)” adapted into Turkish by Aksoy (2004) were used to determine the levels of reading habits and creative thinking skills of the pre-service social studies teachers. The data obtained in the study were collected in the fall term of the 2023-2024 academic year. The collected data were analyzed in the SPSS statistical program package and then interpreted. The findings of the current study revealed that the female pre-service teachers had a higher level of reading habits compared to the male pre-service teachers and that as the grade level of the pre-service teachers increased, their creative thinking skills also increased. Furthermore, it was found that individuals with high levels of reading habits also had high levels of creative thinking, indicating a positive relationship between these two variables. pre-service teachers.

Anahtar Kelimeler

Reading habit, creative thinking skills, pre-service teacher.

Kitap Okuma Alışkanlığı ile Yaratıcı Düşünme Becerisi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıkları ile yaratıcı düşünme becerileri arasındaki tutumları belirlemek ve bu iki durum arasında ilişkinin var olup olmadığını saptamaktır. Araştırmanın evrenini, 2023-2024 eğitim öğretim yılında Muş Alparslan Üniversitesi ve Elazığ Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Eğitimi dalında 1, 2, 3 ve 4. sınıflarında öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır. Bu evren içerisinde, tabakalı örnekleme yöntemi ile 286 öğretmen adayı örneklem olarak seçilmiştir. Araştırmada, nicel araştırma yönteminin de doğasına uygun olan korelasyonel araştırma modeli kullanılmıştır. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının, kitap okuma alışkanlıkları ile yaratıcı düşünme becerisi düzeylerini belirlemek için Gömleksiz (2004) tarafından geliştirilen “Kitap Okuma Alışkanlığına İlişkin Tutum Ölçeği (KOATÖ)” ve Aksoy (2004) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Yaratıcı Düşünme Becerisi Ölçeği (YDBÖ)” olmak üzere iki veri toplama aracı kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, 2023- 2024 eğitim ve öğretim yılının güz döneminde toplanmıştır. Bunun sonucunda elde edilen verilerin analizi ise SPSS istatistik programında gerçekleştirilerek yorumlanmıştır. Bu araştırma sonucunda; kadın öğretmen adaylarının, erkek öğretmen adaylarına göre kitap okuma alışkanlıkların daha fazla olduğu, öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri arttıkça yaratıcı düşünme becerisinin de arttığı ve kitap okuma alışkanlığı yüksek olan bireylerin yaratıcı düşünme düzeylerinin de yüksek olduğu dolayısıyla aralarında pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kitap okuma alışkanlığı, yaratıcı düşünme becerisi, öğretmen adayı.

Kaynakça

• Aksaçlıoğlu, A. G., & Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3-28.
• Aksoy, B. (2004). Coğrafya öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımı. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Arı, E., & Demir, M. K. (2013). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 116-128.
• Arslan, Y., Çelik, Z., & Çelik. E. (2009). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 113-124.
• Aslan, E. (2001). Torrance yaratıcı düşünce testi'nin Türkçe versiyonu. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(14), 19-40.
• Aslantürk, E. (2008). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının okuma ilgi ve alışkanlıklarının karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Awang, H., & Ramly, I. (2008). Creative thinking skill approach through problem-based learning: Pedagogy and practice in the engineering classroom. International Journal of Educational and Pedagogical Sciences, 2(4), 334-339.
• Aydın, B. (1997). Çocuk ve ergen psikolojisi. İstanbul: Marmara Üniveristesi Vakfı Yayınları.
• Başaran, M., & Ateş, S. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 73-92.
• Batur, Z., & Bek, H. G. H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 32-49.
• Bayram, O. (1990). İlkokul çağı çocuklarının okuma alışkanlığı ve Yenimahalle ilçe halk kütüphanesi gezici kütüphane hizmeti. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Birgili, B. (2015). Creative and critical thinking skills in problem-based learning environments. Journal of Gifted education and creativity, 2(2), 71-80.
• Bozpolat, E. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Journal of World of Turks, 2(1), 411-428.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (25. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Çelik, Y., & Karakullukcu, N. (2020). İlkokul öğrencilerine kitap okuma alışkanlığı kazandırmada sınıf öğretmenlerinin rolü. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2), 1-14.
• Çiftçi, Ö., & Temizyürek, F. (2008). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin ölçülmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Dergisi, 5(9), 109-129.
• Deniz, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 3(2), 46-64.
• Durualp, E., Çiçekoğlu, P., & Durualp, E. (2013). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kitap okumaya yönelik tutumlarının internet ve kitap okuma alışkanlıkları açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 2(1), 115-132.
• Eragamreddy, N. (2013). Teaching creative thinking skills. International Journal of english language & translation studies, 1(2), 124-145.
• Erdem, İ., & Altunkaya, H. (2013). Silivri ceza infaz kurumları yerleşkesinde bulunan açık öğretim ortaokulu öğrencisi hükümlü ve tutukluların okuma alışkanlıkları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 453-489. https://doi.org/10.14520/adyusbd.442
• Gafour, O. W., & Gafour, W. A. (2021). Creative thinking skills–A review article. Journal of Education and e-Learning, 4, 44-58.
• Gökkuş, İ., & Delican, B. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ve okuma alışkanlığına ilişkin tutumlar. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 5(1), 10-28.
• Gömleksiz, M. N. (2004). Kitap okuma alışkanlığına ilişkin bir tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (2), 185-195.
• Gönen, M., Çelebi, Ö. E., & Işıtan S. (2004). İlköğretim 5., 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 32 (164), 7-34.
• Grabe, W., & Stoller, F. L. (2002). Teaching and researching reading. New York: Pearson Education.
• Green, S. B., & Salkind, N. J. (2005). Using spss for windows and macintosh: analyzing and understanding data (4th edition). New Jersey: Pearson Prentice Hall Press.
• Güneş, F. (2000). Okuma yazma öğretimi ve beyin teknolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
• Gürgen, E. T., & Bilen, S. (2005). Müzik alan derslerinin müzik öğretmeni adaylarının yaratıcı düşünme becerileri üzerindeki etkileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 325-338.
• Hanesová, D. (2014). Development of critical and creative thinking skills in CLIL. Journal of language and cultural education, 2(2), 33-51.
• Im, H., Hokanson, B., & Johnson, K. K. (2015). Teaching creative thinking skills: A longitudinal study. Clothing and Textiles Research Journal, 33(2), 129-142.
• Işık, A. (2012). Sunular yardımıyla öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerini geliştirme. Bartın University Journal of Faculty of Education, 1(1), 89-96.
• İşeri, K. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuma tutumlarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 469-487.
• Kalyocu, R. (2013). Görsel sanatlar öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Electronic Journal of Social Sciences, 12(45), 281-289.
• Khoiriyah, A. J., & Husamah, H. (2018). Problem-based learning: Creative thinking skills, problem-solving skills, and learning outcome of seventh grade students. JPBI (Jurnal Pendidikan Biologi Indonesia), 4(2), 151-160. https://doi.org/10.22219/jpbi.v4i2.5804
• Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-6.
• Koçak, B., Çermik, F., Polat, S., & Şahin, N. (2016). Öğretmen adaylarının kitap okuma tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(1), 395-411.
• Konan, N. (2013). İlköğretim okulu yöneticilerinin okuma alışkanlıkları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 31-59.
• Koray, Ö. (2004). Fen eğitiminde yaratıcı düşünmeye dayalı öğretmen adaylarının yaratıcılık düzeylerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 40(40), 580-599.
• Mete, G. (2012). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir araştırma (Malatya İli örneği), Dil ve Edebiyat Eğitim Dergisi, 1(1), 43-66.
• Odabaş, H., Odabaş, Y., & Polat, B. (2008). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı: Ankara Üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası Dergisi, 9(2), 431-465. https://doi.org/10.15612/BD.2008.313
• Özbay, M. (2014). Türkçe özel öğretim yöntemleri II. Ankara: Öncü Kitap.
• Özbay, M., Bağcı, H., & Uyar, Y. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (15), 117–136.
• Özdemir, O., Özdemir, M., & Kaya, B. (2015). Öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 219-233.
• Özerbaş, M. A. (2011). Yaratıcı düşünme öğrenme ortamının akademik başarı ve bilgilerin kalıcılığa etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 675-705.
• Saracaloğlu, A. S., Bozkurt, N., & Serin, O. (2003). Üniversite öğrencilerinin okuma ilgileri ve okuma alışkanlıklarını etkileyen faktörler. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(12), 149–157.
• Saracaloğlu, A. S., Gündoğdu, K., Altın, M., Aksu, N., Kozağaç, Z. B., & Koç, B. (2014). Yaratıcı düşünme becerisi konusunda 2000 yılı ve sonrasında yayımlanmış makalelerin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 62-74.
• Saracaloğlu, A. S., Yenice, N., & Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim ve problem çözme becerileri ile okuma ilgi ve alışkanlıkları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 187-206.
• Siburian, J., Corebima, A. D., & Saptasari, M. (2019). The correlation between critical and creative thinking skills on cognitive learning results. Eurasian Journal of Educational Research, 19(81), 99-114. Sumarni, W., & Kadarwati, S. (2020). Ethno-stem project-based learning: Its impact to critical and creative thinking skills. Jurnal Pendidikan IPA Indonesia, 9(1), 11-21.
• Sungur, N. (1997). Yaratıcı düşünce. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Susar Kırmızı, F., Fenli, A., & Kasap, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri ile okuma alışkanlıklarına yönelik tutumları arasındaki ilişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(1), 354-367. https://doi.org/10.7884/teke.267
• Tanju, E. H. (2010). Çocuklarda kitap okuma alışkanlığına genel bir bakış. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(21), 30-39.
• Tok, E., & Sevinç, M. (2012). Düşünme becerileri eğitiminin okul öncesi öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme becerilerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 37(164), 204-222.
• Ülger, K. (2013). Probleme dayalı öğrenme (PDÖ) yaklaşımının öğrencilerin yaratıcı düşünme becerileri üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 382-392.
• Whetton, D. A., & Cameron, K. S. (2002). Answers to exercises taken from developing management skills (3rd Edition), At Northwestern University.
• Yalınkılıç, K. (2007). Türkçe öğretmen adaylarının okumaya ilişkin tutum ve görüşleri. The Journal of International Social Research, 1(1), 226-241.
• Yalman, M., Özkan, E., & Kutluca, T. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları üzerine betimsel bir araştırma: Dicle Üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 14(2), 291-305.
• Yaman, S., & Yalçın, N. (2005). Fen bilgisi öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımının yaratıcı düşünme becerisine etkisi. İlköğretim Online, 4(1), 42-52.
• Yaşar, M. C., & Aral, N. (2010). Yaratıcı düşünme becerilerinde okul öncesi eğitimin etkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(2), 201-209.
• Yayuk, E., Purwanto, As’ari, A. R., & Subanji. (2020). Primary school students’ creative thinking skills in mathematics problem solving. European Journal of Educational Research, 9(3), 1281-1295. https://doi.org/10.12973/eu-jer.9.3.1281
• Yenilmez, K., & Yolcu, B. (2007). Öğretmen davranışlarının yaratıcı düşünme becerilerinin gelişimine katkısı. Manas üniversitesi sosyal bilimler dergisi, 9(18), 95-105.
• Yeşilyurt, E. (2020). Yaratıcılık ve yaratıcı düşünme: Tüm boyut ve paydaşlarıyla kapsayıcı bir derleme çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 15(25), 3874-3915. https://doi.org/10.26466/opus.662721
• Yılmaz, B. (2007). Okuma alışkanlığı ve öğretmen, okuma kültürü ve okullarda uygulama sorunları toplantısı. Ankara: MEB Yayınları.
• Yılmaz, B. (2012). Okuma alışkanlığının okul başarısına etkisi: Ankara Keçiören Atapark İlköğretim Okulu öğrencileri üzerine bir araştırma. Külcü, Ö., Çakmak. T., Özel, N. (Editörler), Prof. Dr. K. Gülbün Baydur’a armağan içinde (210- 218). Ankara: Özyurt Matba.
• Zengin, N. (2003). Gençlerin okuma alışkanlıklarını belirlemeye yönelik bir çalışma hakkında. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 131-149.