Exploring the Teaching Profession Law: Perspectives from School Administrators and Teachers

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 2, 1195 - 1219, 28.08.2024

Ahmet Şakir Yazıcı , İbrahim Çolak

https://doi.org/10.51460/baebd.1488611

Öz

This research aims to identify the views of school administrators and teachers on the Teaching Profession Law (TPL) numbered 7354, which was enacted in Türkiye in 2022. The research was designed in the case study model. The study group of the research includes a total of 22 participants, consisting of 10 school administrators and 12 teachers working in Muğla. A semi-structured interview form was used as the data collection tool in the study. The data of the research were collected through face-to-face interviews with the participants between April and June 2022. Four themes were revealed as a result of the examination of the data obtained from the interviews through content analysis. These themes were named as general views on the TPL, evaluation of the content of the TPL, topics that should be included in the TPL, and suggestions for the TPL. According to the research results, although the participants see the TPL as a must-have law, they think that it is a law that is inadequate in content, does not take enough stakeholder opinions, and focuses more on career stages. Participants thoroughly evaluated various provisions outlined in the TPL, such as regulations pertaining to career stages, financial matters, and candidate teachers. They predominantly expressed their opinions on the law's negative aspects rather than its positive attributes. According to the participants, the TPL should cover various issues, including personal rights, job description, appointment and relocation procedures, empowerment of teachers, matters about school administrators, protection of teachers against violence, disciplinary provisions, in-service training, and retirement. Finally, the participants' suggestions for improving the TPL were presented. The restructuring of the TPL and potential future research areas were discussed in line with the findings of the study.

Anahtar Kelimeler

Teaching Profession Law, Profession, Professionalism, Career stages, Teacher, School administrator

Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Bakış Açısıyla İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada, okul yöneticileri ve öğretmenlerin, Türkiye’de 2022 yılında kabul edilen 7354 sayılı Öğretmenlik Meslek Kanunu’na (ÖMK) ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma, durum çalışması modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunda, Muğla ilinde görev yapan 10 okul yöneticisi ve 12 öğretmenden oluşan toplam 22 katılımcı yer almaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, katılımcılarla yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilerek Nisan-Haziran 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Görüşmelerden elde edilen verilerin içerik analizi yoluyla incelenmesi sonucunda dört temaya ulaşılmıştır. Bu temalar, ÖMK’ye ilişkin genel görüşler, ÖMK’nin içeriğinin değerlendirilmesi, ÖMK’ye dahil edilmesi gereken konular ve ÖMK için öneriler olarak adlandırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre katılımcılar, ÖMK’yi mutlaka olması gereken bir kanun olarak görmelerine rağmen içerik olarak yetersiz, paydaş görüşlerinin yeterince alınmadığı ve daha çok kariyer basamaklarına odaklanan bir kanun olduğunu düşünmektedirler. Katılımcılar, ÖMK’nin içeriğine ilişkin kariyer basamakları düzenlemesi, mali düzenlemeler ve aday öğretmenlik uygulamalarını ayrıntılı bir şekilde değerlendirmiş ve kanunun içeriğinin olumlu yönlerinden çok olumsuz yönleri konusunda görüş bildirmişlerdir. Katılımcılara göre ÖMK’ye, özlük hakları, görev tanımı, atama ve yer değiştirme, öğretmenlerin güçlendirilmesi, okul yöneticileri, öğretmenlerin şiddete karşı korunması, disiplin hükümleri, hizmet içi eğitim ve emeklilik gibi konular dahil edilmelidir. Son olarak katılımcıların, ÖMK’nin geliştirilmesine yönelik önerilerine yer verilmiştir. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda, ÖMK’nin tekrar nasıl düzenlenmesi gerektiği ve gelecekteki olası araştırma alanları tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlik Meslek Kanunu, Meslek, Profesyonellik, Kariyer basamakları, Öğretmen, Okul yöneticisi

Etik Beyan

Bu araştırma, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’nun 10.03.2022 tarih ve 38 sayılı kararı ile alınan izinle yürütülmüştür.

Kaynakça

• Akın, U. ve Çolak, İ. (2024). Öğretmenlik meslek kanunu: Ama nasıl? Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 8(1), 1-27. https://doi.org/10.34056/aujef.1232402
• Aksan, A., Gökmen, O. ve Demir, H. İ. (2023). Öğretmenlerin kariyer basamaklarına ilişkin görüşleri. TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 15(57), 227-232. http://dx.doi.org/10.15189/1308-8041
• Aksoy, G. ve Taşkın, G. (2023). Öğretmenler öğretmenlik meslek kanunu kariyer basamakları düzenlemesi hakkında ne düşünüyor? İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 1301-1323. http://dx.doi.org/10.17679/inuefd.1198580
• Akyüz, A. ve Tatar, B. (2023). Öğretmenlik meslek kanununa dair yapılan bir çalışma. The Journal of Social Sciences, 66(66), 708-725. http://dx.doi.org/10.29228/SOBIDER.72017
• Altan, M. Z. ve Özmusul, M. (2022). Geleceğin Türkiye’sinde öğretmen refahı: Öğretmenlik meslek kanununun kayıp parçası. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 24-42. http://dx.doi.org/10.38151/akef.2022.2
• Altunkaynak, M. (2023). Öğretmenler, öğretmenlik meslek kanunuyla tanımlanmış uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik hakkında ne düşünüyor? Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 1438-1457. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1221851
• Appleyard, K., & Appleyard, N. (2014). The professional teacher in further education. Critical Publishing.
• Arabacı, İ. B., Güzelgörür, F., Sever, R. Ç., Kelepçe, O. ve Sever, A. (2023). Öğretmenlik meslek kanununun ilkokulda görev yapan okul müdürlerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (15), 374-391. https://doi.org/10.21733/ibad.1357721
• Arslan, K. ve Taş, B. (2023). Uzman öğretmenlik eğitimleri hakkında öğretmen ve okul yöneticilerinin görüşleri. Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 137-149. https://doi.org/10.60107/maunef.1296486
• Cambridge Dictionary. (2024). 12.01.2024 tarihinde https://dictionary.cambridge.org adresinden alınmıştır.
• Canpolat, S. ve Ural, A. (2024). Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun disiplinsel iktidar süreci açısından çözümlenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 38(1), 171-183. https://doi.org/10.33308/26674874.2024381704
• Carr, D. (2014). Professionalism, profession and professional conduct: Towards a basic logical and ethical geography. In S. Billet, C. Harteis, & H. Gruber (Eds.), International handbook of research in professional and practice-based learning (pp. 5-27). Springer.
• Çakır, M. (2023). Öğretmenlik mesleği kariyer basamaklarının yönetici ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(7), 1049-1067. https://doi.org/10.5281/zenodo.8278315
• Çolak, İ. ve Altınkurt, Y. (2022). The precarization of educational labor: The examination of teachers' job insecurity perceptions. Educational Process: International Journal, 11(2), 60-95. https://doi.org/10.22521/edupij.2022.112.4
• Day, C. W., Simpson, A., Li, Q., Bi, Y., & He, F. (2023). Teacher professionalism: Chinese teachers' perspectives. Journal of Professional Capital and Community, 8(2), 65-89. https://doi.org/10.1108/JPCC-01-2022-0004
• Demir, F. B., Ulukaya Öteleş, Ü., Zırhlı, K. ve Şahin, A. (2023). Öğretmenlik Meslek Kanunu’na yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (44), 144-162. http://dx.doi.org/10.14582/DUZGEF.2023.216
• Eğitim İş (2022). Öğretmenlik Meslek Kanunu değerlendirme raporu. https://www.egitimis.org.tr/basin-yayin/raporlar/ogretmenlik-meslek-kanunu-degerlendirme-raporu-464/
• Elagöz, Z. ve Elagöz, M. P. (2023). Öğretmenlik kariyer basamaklarının mesleki gelişim çalışmalarına ilişkin öğretmen görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(2), 530-547.
• Erdoğan, S. ve Elma, C. (2023). Öğretmenlik meslek kanunu: Okul yöneticilerinin görüşlerine dayalı bir değerlendirme. Social Mentality And Researcher Thinkers Journal (SMART JOURNAL), 9(75), 4466-4480. https://doi.org/10.29228/smryj.71190
• ERG (2019). Öğretmenler. Eğitim izleme raporu https://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2010/01/Egitim-İzleme-Raporu-2019_Ogretmenler_.pdf
• Etzioni, A. (Ed.) (1969). The semi-professions and their organization. Free Press.
• Evans, L. (2011). The ‘shape’ of teacher professionalism in England: professional standards, performance management, professional development and the changes proposed in the 2010 White Paper. British Educational Research Journal, 37(5), 851-870. https://doi.org/10.1080/01411926.2011.607231
• Genç, Y. ve Balyer, A. (2023). Öğretmenlik meslek kanununa ilişkin okul yöneticisi ve öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies – Educational Sciences, 18(1), 97-121. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.66432
• Gerring, J. (2007). Case study research: Principles and practices. Cambridge University Press.
• Gül, İ. ve Güngör, C. (2022). Öğretmenlik meslek kanununa ilişkin öğretmen görüşleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1098-1123. https://doi.org/10.33711/yyuefd.1090770
• Güven, D. (2010). Profesyonel bir meslek olarak Türkiye’de öğretmenlik. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 27(2), 13-21.
• Güven, S. ve Barlas, B. (2023). İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin öğretmenlik mesleğinde mesleki gelişim ve Meslek Kanunu'na ilişkin görüşleri. TEBD, 21(3), 1473-1498. https://doi.org/10.37217/tebd.1256690
• Hoyle, E. (2008). Changing conceptions of teaching as a profession: personal reflections. In D. Johnson & R. Maclean (Eds.), Teaching: professionalization, development and leadership (pp. 285-304). Springer.
• Humes, W. (1986). The leadership class in Scottish education. Bell & Brain Ltd.
• İmzaoğlu, B. (2023). Öğretmenlik Meslek Kanunu bağlamında öğretmenlik kariyer basamakları ve yükselme kriterleri hakkında öğretmen görüşleri. International Social Sciences Studies Journal, 9(108), 5823-5832. http://dx.doi.org/10.29228/sssj.6 8312
• İş, A. ve Birel, F. (2022). Öğretmenlik Meslek Kanunu’na ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(84), 1967-1990. https://doi.org/10.17755/esosder.1141748
• Kaplan, F. ve Aslan, H. (2023). Öğretmenlik kariyer basamaklarına ilişkin öğretmen görüşleri. Scientific Educational Studies, 7(2), 134-158. https://doi.org/10.31798/ses.1378127
• Karadeniz, Y. ve Demir, S. B. (2010). Sözleşmeli öğretmenlik uygulamasının değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 55-77.
• Köse, A. ve Öztürk, G. (2023). Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun mesleki imaj bağlamında değerlendirilmesi: Bir karma yöntem çalışması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 357-377. https://doi.org/10.33437/ksusbd.1286748
• MEB (2005). Öğretmenlik Kariyer Basamaklarında Yükselme Yönetmeliği. Resmî Gazete, 25905, 13 Ağustos 2005.
• MEB (2022a). Aday öğretmenlik ve öğretmenlik kariyer basamakları yönetmeliği. Resmî Gazete, 31833, 12 Mayıs 2022.
• MEB (2022b). Öğretmenlik Meslek Kanunu. Resmî Gazete, 31750, 14 Şubat 2022.
• Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2015). Qualitative research: A guide to design and implementation (4th ed.). John Wiley & Sons.
• Ocak, Z. (2022). An examination of educators perceptions on the professional teaching law: A qualitative study [Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• OECD (2016). Supporting teacher professionalism: insights from TALIS 2013. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264248601-en
• OECD (2020). Education at a glance 2020: OECD indicators. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/69096873-en
• Özbal, B. (2023). Türkiye’de öğretmenlik kariyer basamakları. Çukurova Araştırmaları, 9(1), 74-85. http://dx.doi.org/10.29228/cukar.68422
• Özdemir, T. Y., Doğan, A. ve Demirkol, M. (2022). Öğretmenlik kariyer basamakları hakkında öğretmen görüşleri. International Journal of Social Science Research, 11(2), 53-67.
• TDK (2024). Türk Dil Kurumu sözlükleri. 12.01.2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr adresinden alınmıştır.
• TEDMEM (2018). Öğretmenlik meslek kanunu öneri metni. https://tedmem.org/download/ogretmenlik-meslek-kanunu-oneri-metni#
• Tuna, C. ve Kazdal, Y. (2021). Türkiye’de öğretmenlik meslek kanunu tasarılarının incelenmesi. Kosova Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(2/2), 16-42. https://doi.org/10.29228/kerjournal.52234
• Ulusoy, K., İşçi, T. G. ve Erkuş, B. (2024). Öğretmenlik meslek kanununa ilişkin öğretmen görüşleri Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 13(1), 335-348. https://doi.org/10.7884/teke.1385561
• Üstün, A. ve Aydın, M. (2022). Öğretmenlik Meslek Kanununa ilişkin okul yönetici görüşleri. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 8(62), 1389-1396. https://doi.org/10.29228/smryj.63770
• Yapucuoğlu, M. D. ve Ballı, F. E. (2022). Türkiye Almanya Çin Kanada ve Singapur öğretmenlik meslek kanunlarının karşılaştırmalı analizi. Eurasian Journal of Teacher Education, 3(3), 250-266.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. bs.). Seçkin.
• Yıldız, A. ve Korkmaz, N. (2023). Öğretmenlik Meslek Kanunu ve kariyer basamakları. https://www.egitimis.org.tr/basin-yayin/raporlar/ogretmenlik-meslek-kanunu-ve-kariyer-basamaklari-479/
• Yorulmaz, Y. İ., Çolak, İ., & Ekinci, C. E. (2017). An evaluation of PISA 2015 achievements of OECD countries within income distribution and education expenditures. Turkish Journal of Education, 6(4), 169-185. https://doi.org/10.19128/turje.329755