Konya İlinde Klimatolojik Yağış Açığı İndisinin Zamansal ve Mekânsal Değişiminin ve Bağcılık Açısından İklimsel İndislerin İrdelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 647 - 651, 31.03.2016

Arzu Gündüz , Oğuz Gündüz

Öz

Türkiye, asmanın gen merkezi olması yanında çok eski ve köklü bir bağcılık kültürüne sahiptir. Konya’da toplam olarak 99061 da bağ alanı bulunmaktadır. Konya bağ alanları Türkiye bağlarının %2.2’sini oluşturmaktadır. Konya’daki bağ alanlarının üzümün değerlendirme şekillerine göre dağılımı 60229 da alanda (%61) çekirdekli sofralık, 37567 da alanda (%38) çekirdekli kurutmalık, 1015 da alanda (%1) şaraplık, 170 da alanda çekirdeksiz sofralık, 80 da alanda çekirdeksiz kurutmalık üzüm üretimi yapılmaktadır (Eşitken ve ark., 2012). Ülkemizde bağcılık hemen hemen her yerde yapılmasına karşın bağların gerek su kaynaklarının yetersizliği gerekse halkın ön yargısı nedeniyle yeterince sulanmadığı görülmektedir. Kurak koşullarda yapılan sulamanın genel olarak asma gücünü, tane iriliğini ve verimi artırdığı ancak en büyük etkisinin renk ve aroma gibi şıra kompozisyonu üzerine olduğu bilinmektedir. Küresel iklim değişikliğine bağlı olarak yağışlarda azalmalar olabileceğinden kısıtlı su kaynaklarının tarımda daha etkin kullanımının sağlanması ve bağcılıkta iklim faktörleri arasındaki ilişkiyi daha iyi belirlemek için bazı biyoklimatik indislerin (Hidrotermik indis, Heliotermik indis, Hidrometrik indis ve Kuraklık İndisi) belirlenmesi önem arz etmektedir. Ayrıca yağış ile evapotranspirasyon arasındaki farkı irdeleyen klimatolojik yağış açığı indeksi, tarımsal kuraklığın izlenmesinde kullanılan indislerden biridir. Bu çalışma da Konya ili meteoroloji istasyonunun 1984-2013 yılları arasında ki iklim verilerine göre bağcılık açısından hidrotermik ve kuraklık indisi 0.4 ve heliotermik indis 9.9 ve hidrometrik indis 2645.5 C.mm olarak belirlenmiştir. Sonuçta Konya ili için yıllık yağış açığı değerlerinin ortalama 532.37 mm ve çok yüksek derecede yağış açığı sınıfında yer aldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kuraklık , bağcılık , biyoklimatik indisler , yağış

Temporal and Spatial Variations in Climatological Rainfall Deficit Index Examined in Terms of Viticulture in Konya Province

Öz

Turkey, due to the (one of the) gene center(s) of grapes, Turkey has a very old and deep-rooted culture on viticulture. Total viticulture areas in Konya are. Konya has 2.2% of total Turkey viticulture areas with 9.906.1 ha. According to usage of the grapes, vineyard area distribution in Konya is 6.022.9 ha (61%) fresh consume (seeded varieties), 3.756.7 ha (38%) seeded raisins, 101.5 ha (1%) vine types 17 ha seedless fresh consume types and 8 ha seedless raisin (Eşitken et al. 2012). Although there are almost everywhere vineyards in the country, irrigation being done not enough due to either water source deficit or prejudice of farmers. It is known irrigation improve yield, berry size especially berry color and aroma under the drought condition. There are expected to drought depend on global climate change more will be sensed seriously, also rainfall will significantly decrease. We need to ensure more effective water usage in agriculture due to global warming. It is important to determine some bioclimatic indices (Hydrothermal index, Heliothermic index, drought index and hydrometric index) for better identify the relationship between climatic factors. In this study the climate data are discussed that meteorological station in the province of Konya between 1984-2013. hydrothermal and drought index, heliothermic index and hydrometric index are determined to respectively 0.4, 9.9 and 2645.5 C.mm according to the data in terms of climate wine-growing province of Konya.

Anahtar Kelimeler

Drought , viticulture , bioclimatic indices , rainfall

Kaynakça

• Carbonneau, A., Deloire, A., Jaillard, B., 2007. La Vigne. Physiologie, Terroir, Culture. Dunod, Paris, ISBN:9782100499984.
• Çelik, S., 2007. Bağcılık (Ampeloloji). Cilt 1. Namık Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, 426s, Tekirdağ.
• Eşitken, A., Pırlak, L., Kara, Z., Bayramoğlu, Z., Sabır, A., 2012. Konya ili meyvecilik ve bağcılık eylem planı. T.C. Mevlana Kalkınma Ajansı Konya, 81s.
• Korukçu, A., Yazgan, S., Büyükcangaz, H., 2007. Tarımda suyun etkin kullanımı: Türkiye’ye bir bakış. 1. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi-Tikdek, 11-13 Nisan, İTÜ, İstanbul.
• Mohrmann, J.C.J., Kessler, J., 1959. Water deficiencies in European agriculture, Ilri. Pub 5. Wageningen.
• Öztürk, H., Işık, H., Kader, S., Gökçay, E., 2001. Ege bölgesinde sofralık üzüm yetiştiriciliğine ilişkin biyoklimatik araştırmalar.
• Smith, M., 1992. Cropwat a Computer program for irrigation planning and management, FAO Irrigation and Drainage Paper 46 Rome 126s.
• Vaudour, E., 2003. Les terroirs viticoles. Définitions, caractérisation et protection. Dunod, Paris, ISBN:2100064541.