Kuşburnu (Rosa spp.) Çeşitlerinin Çelikle Çoğaltımı Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 48 Sayı: (Özel Sayı 1) 6. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 121 - 126, 11.12.2019

Resul Gerçekcioğlu , Şükrü Karagül , Öznur Öz Atasever

Öz

Bu araştırma ‘Yıldız’ ve ‘Gerçekcioğlu’ kuşburnu (Rosa spp.) çeşitlerinin çelikle çoğaltılması amacıyla yürütülmüştür. Yeşil çeliklere kontrol, 500 ppm IBA, 1000 ppm IBA ve 2000 ppm IBA; Odun çeliklerine kontrol, 1000 ppm IBA, 2000 ppm IBA ve 3000 ppm IBA ve Kök çeliklerine de kontrol, 1000 ppm IBA ve 2000 ppm IBA uygulamaları yapılmıştır. Yeşil çelikler, mistleme ünitesinde perlit ortamına, odun çelikleri, alttan ısıtmalı sistemde, yine perlit ortamına dikilmiştir. Kök çelikleri ise doğrudan araziye dikilmiştir. Sonuçlar; kuşburnu çeşidine, çelik çeşidine ve uygulamalara göre değişmiştir. Genel olarak, yeşil çeliklerde köklenme oranı düşük bulunmuştur. Yeşil çeliklerde en iyi köklenme ‘Yıldız’ çeşidinde ortalama %4.73 olarak ölçülmüştür. Yeşil çeliklerde köklenme üzerine 500 ppm IBA uygulaması daha etkili olmuştur. ‘Yıldız’ kuşburnu çeşidinin odun çeliklerinde köklenme olurken, ‘Gerçekcioğlu’ çeşidinde hiç köklenme olmamıştır. ‘Yıldız’ çeşidinin odun çeliklerinde en yüksek köklenme oranı %88.88 ile kontrol uygulamasında ölçülürken, bunu 1000 ppm IBA uygulamasında yaklaşık %60’lık köklenme oranı izlemiştir. ‘Gerçekcioğlu’ çeşidinin kök çeliklerinde ortalama köklenme oranı, ‘Yıldız’ çeşidine göre belirgin şekilde yüksek bulunurken, en yüksek köklenme oranı ‘Gerçekcioğlu’ çeşidinde 1000 ppm IBA uygulanan kök çeliklerinde %30.43 olarak belirlenmiştir. ‘Yıldız’ çeşidinde ise en yüksek köklenme kontrol uygulamasında %2.89 olarak ölçülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Tokat ili , ‘Yıldız’ kuşburnu çeşidi , ‘Gerçekcioğlu’ kuşburnu çeşidi , çelikle çoğaltma

A Study on The Propagation by Cuttings of Rosehip (Rosa spp.) Varieties

Öz

This research was carried out with the aim of steel propagation of ‘Yıldız’ and ‘Gerçekcioğlu’ rosehip (Rosa spp.) varieties. Softwood cuttings were subjected to control, 500 ppm IBA, 1000 ppm IBA and 2000 ppm IBA. Wood cuttings, control, 1000 ppm IBA, 2000 ppm IBA and 3000 ppm IBA were applied. In root cuttings, 1000 ppm IBA and 2000 ppm IBA applications were applied. Softwood cuttings were planted in perlite medium in misting unit and wood cuttings were planted in perlite medium under heating system. Root cuttings are planted directly in the field. Results, rosehip variety, cutting type and has changed according to applications. In general, the rooting rate of softwood cuttings was low. In softwood cuttings, the best rooting was measured as 4.73% in the ‘Yıldız’ variety. In softwood cuttings, 500 ppm IBA was more effective on rooting. While ‘Yıldız’ rosehip varieties are rooting in wood cuttings, there is no rooting in ‘Gerçekcioğlu’ variety. In wood cuttings of ‘Yıldız’ variety, the highest rooting rate was measured in control application with 88.88%, followed by rooting rate of approximately 60% in 1000 ppm IBA application. In root cuttings of ‘Gerçekcioğlu’ variety, the average rooting rate was significantly higher than ‘Yıldız’ variety. The highest rooting rate was found to be 30.43% in root cuttings with 1000 ppm IBA applied in ‘Gerçekcioğlu’ variety. In the ‘Yıldız’ variety, the highest rooting control was 2.89%.

Anahtar Kelimeler

Tokat province , ‘Yıldız’ and ‘Gercekcioglu’ rosehip (Rosa spp.) varieties , propagation by cutting

Kaynakça

• Ağaoğlu, S., Gerçekcioğlu, R., 2013. Üzümsü meyveler. Bölüm 10. Kuşburnu: 421 (Güneş, M). Tomurcuk Bağ Ltd. Şti. Eğitim Yayınları, No.1. Ankara, 2013. ISBN:978-975-978-605-64181-1-NaN.
• Anonim, 2012. ‘Yıldız’ kuşburnu çeşidi (Arı fidan). (http://www.tarim.gov.tr/ bugem/ttsm/menu/30/kayit-listeleri); Meyve ve Asma Çeşit Listesi (Fruit/Vine).
• Anonim, 2015. ‘Gerçekcioğlu’ kuşburnu çeşidi. (http://www.tarim.gov.tr/bugem/ ttsm/menu/30/kayit-listeleri) Meyve ve Asma Çeşit Listesi (Fruit/Vine).
• Ercişli, S., 1996. Gümüşhane ve ilçelerinde doğal olarak yetişen kuşburnuların (Rosa spp.) seleksiyon yoluyla ıslahı ve çelikle çoğaltma imkanları üzerinde bir araştırma (Doktra Tezi). Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Ercişli, S., Eşitken, A., 2004. Fruit characteristics of native rose hip (Rosa spp.) selections from the Erzurum province of Turkey. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science 32:51-53.
• Gerçekcioğlu, R., 2009. Selekte edilen bir çekirdeksiz kuşburnu tipinin bitkisel ve meyve özellikleri. 3. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, s:169-175.
• Güneş, M., Şen, S.M., 2001. Bazı kuşburnu tiplerinin (Rosa spp.) odun çelikleriyle çoğaltıla bilirlikleri üzerinde araştırma. Bahçe 30(1-2):17-24.
• Güneş, M., Güneş, S., Dölek, Ü., 2017. “Yıldız” kuşburnu (Rosa canina) çeşidinin bazı fenolojik, pomolojik ve morfolojik özellikleri. JAFAG. ISSN: 1300-2910 E-ISSN: 2147-8848. (2017) 34(1):170-178.
• Güneş. M., 1997. Tokat yöresinde doğal olarak yetişen kuşburnuların (Rosa spp.) seleksiyon yoluyla ıslahı ve çelikle çoğaltılması üzerinde bir araştırma (Doktora Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Lind, D.A., Marchal, W.G., S.A. Wathen, 2005. Statistical techniques in business and economics. Twelfth Edition, McGraw-Hill Irwin, New York.
• Öz Atasever, Ö., Gerçekcioğlu, R., Karagül, R., 2016. Kuşburnu Yetiştiriciliğinde ocaktaki gövde sayısının bitki ve meyve özellikleri üzerine etkisi. Bahçe 45(Özel Sayı 2):129-134.