TÜRKİYE’DE SAĞ TABAN İLE SAĞ SİYASET ARASINDA KURULAN İLİŞKİ BİÇİMLERİ

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 164 - 188, 31.12.2021

İbrahim Kaygusuz

https://doi.org/10.46452/baksoder.993309

Cited By: 1

Öz

Fransız ihtilalinin karşıt ideolojisi olarak ortaya çıktıktan sonra Avrupa’da kapsamlı bir siyasî doktrin haline gelen muhafazakârlık, zaman içinde dünyaya yayılarak bütün toplumları etkilemiştir. Muhafazakârlık, özünde İslam’la ilişkili olmadığı halde Türkiye’de mütedeyyin taban ve sağ siyasetle birlikte anılmaya başlanmıştır.
Osmanlı devletinde, merkezi yönetimle yerel seçkinler arasında yaşanan “yetki çatışması” ve “merkez-çevre karşıtlığı” Cumhuriyet döneminde devam etmiştir. Türkiye’de ordu ve bürokrasi ittifakı, sol tabanın temsil ettiği geleneksel bir merkez ortaya çıkarmış, İslamȋ ve yerleşik kurumsal değerlere sahip çıkan geniş halk kesimleri ise sağ tabana dayalı geleneksel çevreyi temsil etmiştir.
Türk sağının toplumsal tabanını oluşturan etnik, dinî ve ekonomik gruplar her dönem, siyaset kurumu ile doğrudan ilişki içinde olmuştur. Hem tabanın ihtiyaçları hem de siyasî otoritenin sürdürülebilirliği ve meşruiyeti açısından önemli olan bu ilişkiler, çift yönlü etkileşimler ortaya çıkarmıştır. Özellikle sağ toplumsal tabanın önemli bileşenlerinden olan sermaye grupları ve dini gruplar, Türkiye sağının siyaset yapma biçimlerini ve tercihlerini önemli düzeyde etkilemiştir.

Anahtar Kelimeler

Muhafazakarlık, Merkez, Çevre, Sağ Taban, Sağ Partiler, Toplumsal Bileşenler

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Teşekkür ediyorum.

TÜRKİYE’DE SAĞ TABAN İLE SAĞ SİYASET ARASINDA KURULAN İLİŞKİ BİÇİMLERİ

Öz

Anahtar Kelimeler

Muhafazakarlık, Merkez, Çevre, Sağ Taban

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Akdoğan, Y. (2003). Muhafazakâr Demokrasi, https://acikerisim.tbmm.gov.tr/xmlui/handle/11543/2633
• Akın, M. H. (2017). Türkiye Modernleşmesi Karşısında Dini Gruplar. İnsan & Toplum, 7 (1), 1-24.
• Akkaş, H. H. (2004). Muhafazakâr Düşünce ve Edmund Burke. Ankara: Kadim.
• Akşin, S. (2011). Türkiye Tarihi Bugünkü Türkiye 1980-2003, Düşünce Tarihi 1945 Sonrası, C. 5. İstanbul: Cem.
• Aktay, Y. (2011). Karizma Zamanları. İstanbul: Timaş.
• Aydın, S., Yüksel, T. (2018). 1960’tan Günümüze Türkiye Tarihi. İstanbul: İletişim.
• Bakan, S., Çimen, H. (2018). Türk Siyasi Değişiminde Anadolu Burjuvazisi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 9(2), 32-58.
• Başkan, B. (2011). Krizdeki Merkez Sağ Yeniden Konumlanma Bunalımı. Liberal Düşünce, 16(63), 153-168.
• Baykal, Ö. (2021). Sağ Bir Siyaset Olarak Milli Görüş Hareketi. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 17(60), 34-58.
• Baykal, Ö., Çaha, Ö. (2021). Milli Görüş Hareketi ve Sivil Toplum. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 17(60), 138-163.
• Baykal, Ö. (2019). Türkiye’de Siyasetin Konsolidasyonu: Turgut Özal Dönemi. Akademik Hassasiyetler Dergisi, 6(12), 143-179.
• Büyükkara, M. A. (2017). Çağdaş İslami Akımlar. İstanbul: İSAM Klasik.
• Çağlar, İ., Akdemir, K. H. (2017). AK Parti Döneminde Cemaatler. AK Parti’nin 15 Yılı Toplum. İsmail Çağlar ve Ali Aslan (Ed.), İstanbul: Seta.
• Çaha, Ö. (2012). Dört Akım Dört Siyaset. Ankara: Orion.
• Çaha, Ö., Baykal, Ö. (2017). Milli Görüş Hareketinin Kuruluşu Türk Siyasetinde Milli Nizam Partisi Deneyimi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17 (3), 788-806.
• Çakır, R. (2017). Ayet ve Slogan Türkiye’de İslami Oluşumlar. İstanbul: Metis.
• Çakırca, B. (2020). Bir Egemenlik Meselesi Olarak Kültürel İktidar. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 16(58), 189-203.
• Çavdar, T. (2004). Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1950’den Günümüze. Ankara: İmge.
• Çavuşoğlu, H. (2009). Türk Siyasi Hayatında Merkez Sağ Çizginin Tarihi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 265-278.
• Çınar, M. (2004). Kemalist Cumhuriyetçilik ve İslamcı Kemalizm, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce İslamcılık. C. 6. Yasin Aktay (Ed.), (s. 157-178). İstanbul: İletişim.
• Çınar, M. (2021), AKP'nin Kültürel İktidar Anlayışı. Erişim Tarihi: 14.01.2021. https://birikimdergisi.com/haftalik/10436/akp-nin-kulturel-iktidar-anlayisi
• Demirel, S. (1991). İslam Demokrasi Laiklik. Kazım Güleçyüz, (Mül.), İstanbul: Yeni Asya.
• Erdoğan, M. (2006). Aydınlanma Modernlik ve Liberalizm. Ankara: Orion.
• Erken, B. (2016). Türkiye’de Merkez Sağ İdeolojisini Siyasi Hareket Üzerinden Temellendirme Denemesi. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 191-222.
• Ete, H. (2008). Merkez Sağ Siyasetin İflası ve AK Parti, Anlayış Dergisi, S. 68.
• Fedayi, C. (2019). Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Sağ Siyaset. Ankara: Kadim.
• Görmüş, A. (2020). AK Parti Z Kuşağının Bugünkü Profilini Yıllar Önce Çıkarmış Olabilir. Erişim Tarihi: 30.11.2021. https://serbestiyet.com/featured/ak-parti-z-kusaginin-bugunku-profilini-yillar-once-cikarmis-olabilirr-41975/
• Güler, E. Z. (2014). Muhafazakârlık Kadim Geleneğin Savunusundan Faydacılığa, 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler. H. Birsen Örs (Der.), (s. 115-162). İstanbul: Bilgi Üniversitesi.
• Gürdoğan, E. (1991). Görünmeyen Üniversite. İstanbul: İz.
• Heper, M. (1980). Osmanlı Siyasal Hayatında Merkez-Kenar İlişkisi. Toplum ve Bilim, 9-10, 3-35.
• Kahraman, H. B. (2007). Türk Sağı ve AKP. Recep Yener. (Söy.), İstanbul: Agora.
• Küçükömer, İ. (2009). Batılılaşma Düzenin Yabancılaşması. İstanbul: Profil.
• Mardin, Ş. (1994). Türkiye’de Toplum ve Siyaset Makaleler 1. İstanbul: İletişim.
• Mert, N. (2007). Merkez Sağın Kısa Tarihi. İstanbul: Selis.
• Milletvekili Genel Seçim Arşivi (2021). Erişim Tarihi: 21.06.2021. https://www.ysk.gov.tr/tr/milletvekili-genel-secim-arsivi/2644
• Milli Nizam Partisi (1970). Program ve Tüzük. Ankara: As.
• Özbudun, E., Hale, W. (2010). Türkiye’de İslamcılık, Demokrasi ve Liberalizm AKP Olayı. Ergun Özbudun ve Kadriye Göksel (Çev.), İstanbul: Doğan.
• Özdemir, Ş. (2007). Türkiye’nin Özgün Sınıflaşması MÜSİAD ve Hak-İş. Sivil Toplum Dergisi, 5(19), 63-83.
• Özipek, B. B. (2005). Muhafazakârlık Akıl Toplum Siyaset. Ankara: Kadim.
• Sakallıoğlu, Ü. C. (1993). AP Ordu İlişkileri Bir İkilemin Anatomisi. İstanbul: İletişim.
• Sezer, B. (2019). Türkiye’de Kültürel İktidar Tartışmaları: Cins Dergisi Üzerinden Bir Değerlendirme. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi SBE.
• Tosun, Necdet (2015), Nakşibendiyye. Erişim Tarihi: 25.06.2021. http://isamveri.org/pdfdrg/D233099/2015/2015_TOSUNN.pdf
• Türköne, M. (2013). Siyaset. İstanbul: Etkileşim.
• Yavuz, H. (2010). Türkiye’de İslami Hareketin Dönüşümünde Yeni Burjuvazinin Rolü, Ak Parti Toplumsal Değişimin Yeni Aktörleri, Hakan Yavuz (Ed.), İstanbul: Kitap.
• Yılmaz, N. (2004). İslamcılık AKP Siyaset, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce İslamcılık, C. 6. Yasin Aktay (Ed.), İstanbul: İletişim.
• Zürcher, E. J. (2019). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. Yasemin Saner Gönen (Çev.), İstanbul: İletişim.