Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

İsrail-Filistin Sorunu Gölgesinde Unutulan Bir Halk; İsrail Çerkeslerinin Sosyal Adaptasyonları ve Sorunları

Yıl 2023, , 25 - 56, 29.12.2023
https://doi.org/10.56679/balkar.1394775

Öz

2018 Temmuz ayında bir ‘Yahudi ulus devleti’ olduğunu ilan eden İsrail, Kafkasya asıllı Müslüman bir halk olan Çerkeslere de ev sahipliği yapmaktadır. İsrail Çerkesleri yaklaşık 4 bin kişilik nüfusları ile ülke nüfusunun önemli bir bölümünü oluşturmuyor olsalar da ‘Sünni-Müslüman’ olmalarına rağmen İsrail Devleti ile geliştirdikleri vatandaşlık bağı ve sosyal uyumları dolayısıyla bilimsel anlamda araştırmaya değer bulgular içermektedir. Literatür taraması yöntemiyle hazırlanan çalışmada, İsrail vatandaşı Çerkeslerin tarihine kısaca değinildikten sonra, İsrail Devleti ve İsrail toplumu ile olan sosyal entegrasyonlarına ve sorunlarına odaklanılacaktır. Çalışma, Filistinli-Araplar gibi Sünni-Müslüman olan Çerkeslerin, Filistin sorunu bağlamında düşünüldüğünde, İsrail Devleti ve İsrailli-Yahudiler ile çatışmak yerine, aksine sosyal ve siyasi uyumlarının neden yüksek olduğu sorusunun cevabını bulmaya çalışacaktır.

Kaynakça

  • Akbulat, Emir Fatih. “Büyük Doğu Krizinde (1875-1878) İngiliz Kamuoyu ve Dış Politikasında Çerkes İmajı”. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, 2023.
  • Akbulat, Emir Fatih. “Syrian Circassians in the context of the Syrian refugees’ issue: Nature of the problem on the basis of the international community in Turkey and Russia and suggested solutions”. Central European Journal of Politics v.3 i. 1 (2017): 1-25.
  • Akbulat, Emir Fatih. “Türklerin ve Akraba Toplulukların Acı Yıl Dönümleri” ed. Mehmet Hacısalihoğlu. (Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 2023): 57-96.
  • Akbulat, Emir Fatih. “Uluslararası Göç Ağları ve Dayanışma Türkiye ve Suriye Çerkesleri Buluşması: İstanbul ve Balıkesir Orhanlı ve Atköy Yerleşim Birimleri Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi, 2017.
  • Akyüz, Orat Jülide, Nebehat Oran Arslan, “Kafkaslardan Arap Topraklarına Kafkas Muhacirleri. 1864 Kafkas Tehciri: Kafkasya’da Rus Kolonizasyonu, Savaş ve Sürgün”. 1864 Kafkas Tehciri: Kafkasya’da Rus Kolonizasyonu, Savaş ve Sürgün. Ed. M. Hacısalihoğlu, 485-516. İstanbul: BALKAR & IRCICA. (2014):485-513.
  • Aslan, Cahit. 1864 Trajedisi. Sürgün/Exile 21 MAYIS/ MAY 21 1864. Ankara: Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı. (2011): 89-115.
  • Bağçeci, Yahya, “İngiltere Parlamento Tutanaklarında 1876 Bulgar İsyanı”, International Journal of Social Science sy. 24 (2014): 216.
  • Berzeg, Nihat. Çerkesler Kafkas Sürgünü: Vatansız Bırakılan Bir Halk. İstanbul: Chiviyazıları Yayınevi, 2006.
  • Bilge, Sadık Müfit. “Çerkezler”. TDV İslâm Ansiklopedisi, gözden geçirilmiş 2. basım EK-1. cilt: 287-290. Ankara: TDV Yayınları, 2020.
  • Bram, Chen. “21. Yüzyılda Çerkesler: İsrail’deki Adiğelerin Durumundan Alınacak Dersler”, çev. M. Nesij Huvaj, Geçmişten Geleceğe Çerkesler Kültür, Kimlik, Siyaset. 21. Yüzyılda Çerkesler Sorunlar ve Olanaklar Bildiriler Kitabı. Ed. S. Alankuş, E. O. Arı. Ankara: Geçmişten Geleceğe Çerkesler, Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı, s. 407-416.
  • Cahtty, Dawn. Displacement and Dispossession in the Modern Middle East. Cambridge, 2010.
  • Encyclopedia Britannica. “Arab-Israeli wars”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.britannica.com/event/Arab-Israeli-wars.
  • Enos, Ryan D., Noam Gidron, “Exclusion and Cooperation in Diverse Societies: Experimental Evidence from Israel”, American Political Science Review, v.112 i.4 (2018): 742-757.
  • Erciyes, Jade Cemre. “Sovyet Sonrası 25 Yılda Türkiye’den Kuzey Kafkasya’ya Geri Dönüşün Dönüşümü: Köprüleri Yakmaktan Köprüler Kurmaya”. Kafkasya Çalışmaları. c. 2 s. 4 (2017): 1-30.
  • Erdem, Tuğba. “1864 Kafkas Göçü Öncesinde ve Göç Sırasında Yaşanan Salgın Hastalıklar”, 1864 Kafkas Tehciri: Kafkasya’da Rus Kolonizasyonu, Savaş ve Sürgün. Ed. M. Hacısalihoğlu, İstanbul: BALKAR & IRCICA. (2014): 171-200.
  • Gencer, Ali İhsan, “Berlin Antlaşması,” TDV İslâm Ansiklopedisi, 5: 516-517. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
  • Global Britannica. “Sykes Picot Agreement”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://global.britannica.com/event/Sykes-Picot-Agreement.
  • Hacısalihoğlu, Mehmet. “Giriş”, 1864 Kafkas Tehciri. Kafkasya’da Rus Kolonizasyonu, Savaş ve Sürgün, Ed. M. Hacısalihoğlu, 171-200. İstanbul: BALKAR & IRCICA. (2014): 13-22.
  • Karpat, H. Kemal. Avrupalı Egemenliğinde Müslümanların Konumu Çerkeslerin Sürgünü ve Suriye’deki İskânı. Çerkeslerin Sürgünü 21 Mayıs 1864 Tebliğler, Belgeler, Makaleler. Ankara: Kafkas Derneği Yayınları. (2001): 78-111.
  • Karpat, H. Kemal. Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler. İstanbul: Timaş Yayınları, 2013.
  • Kopeliovich, Shulamit. “Reversing language shift in the immigrant family: A case-study of a Russian-speaking community in Israel”. Doctoral dissertation, Bar-Ilan University, 2006.
  • Kreindler, Isabelle, Marsha Bensoussan, Eleanor Avinor, Chen Bram. “Circassian Israelis: Multilingualism as a Way of Life”. Language, Culture and Curriculum 8, no. 2 (1995): 149–62.
  • Kurat, Akdes Nimet. Türkiye ve Rusya. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1990.
  • Kurşun, Zekeriya. “Çerkez Ethem”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 8: 275-276. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
  • Kushkhabiev, Anzor V. “Çerkesler anavatanlarına dönüyor: tarih, siyaset, sosyal pratik”. Nalçik: Rusya Bilimler Akademisi Kabardey-Balkar Bilim Merkezi (2013): 82-96.
  • Pul, Ayşe. “Trabzon ve Samsun Limanları Üzerinden Kafkasya Muhacirlerinin İskanı”, Sürgün/Exile 21 MAYIS/ MAY 21 1864. (Ankara: Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı, 2011): 181-207.
  • Raşitovna, Zareta Dzumatova. Kuzey Kafkasya Dağlıları’nın Türkiye’ye Göçü. Anavatanlarından Sürülüşlerinin 150. Yılında Çerkesler. Ankara: Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı. (2015): 31-37.
  • Satış, İhsan. 19.Yüzyılın İkinci Yarısında Kafkasya’dan Anadolu’ya Çerkes Göçü ve İskanları. Geçmişten Geleceğe Çerkesler. Ankara: Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı. (2014): 209-220.
  • Saydam, Abdullah. “Rusya’nın Kafkasya’yı işgali”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 5, sy. 1 (1990): 243-261.
  • Schwartz, Mila. “Exploring the relationship between family language policy and heritage language knowledge among second generation Russian–Jewish immigrants in Israel”. Journal of Multilingual and Multicultural Development, v. 29 i. 5, (2008): 400-418.
  • Shafrir, Asher. “Ethnic minority languages in Israel”. In Proceedings of the Scientific Conference AFASES (2011): 493-498.
  • Stern, Ashter. “Education Policy Toward to Circassian Minority of İsrael”. In K. Jaspaert And S. Kroon (eds.): Ethnic Minority Languages and Education. Amsterdam: Swets And Zeitlinger. (1991): 175-184.
  • Turan, Ömer. The Turkish Minority in Bulgaria (1878-1908). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. 1998.
  • Gazete Haberleri
  • (Başlıksız haber). The Manchester Guardian. Kasım 21, 1876.
  • “Solutions of the Eastern Questions”. The Times. Kasım 23, 1876.
  • “The Atrocities in Bulgaria”. The Manchester Guardian. Temmuz 12, 1876.
  • “The Atrocities in Bulgaria”. The Times. Ağustos 12, 1876.
  • “The Atrocities in Bulgaria”. The Times. Eylül 16, 1876.
  • “The Atrocities in Bulgaria”. The Times. Eylül 25, 1876.
  • “The Atrocities in Bulgaria”. The Times. Eylül 4, 1876.
  • “The Eastern Question the Conferance”. The Times. Kasım 20, 1876.
  • “War in the East Atrocities in Bulgaria”. The Manchester Guardian. Temmuz 10, 1876.
  • İnternet Kaynakları
  • Ajanskafkas. “İsrailli Çerkes heyeti Kafkasya turunda”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://ajanskafkas.com/haber-arsivi/israilli-cerkes-heyeti-kafkasya-turunda/.
  • Anadolu Ajansı. “Yahudi Ulus Devlet Yasası: Irkçılığın meşrulaştırılması”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/yahudi-ulus-devlet-yasasi-irkciligin-mesrulastirilmasi/1208359.
  • Bram, Chen. “Muslim Revivalism and the Emergence of Civic Society. A Case Study of an Israeli-Circassian Community”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.circassianworld.com/diaspora/middle-east/1243-israeli-circassian-community.
  • cerkesfed.org. “İsrail Kfar Kama ve Türkiye Çerkesleri İstanbul Çerkes Derneğinde Buluşuyor”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.cerkesfed.org/2017/09/07/israil-kfar-kama-ve-turkiye-cerkesleri-istanbul-cerkes-derneginde-bulusuyor/.
  • cerkesfed.org. “Kfar Kama Xase ve İstanbul Çerkes Derneği Kardeş Dernek İlan Edildi”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.cerkesfed.org/2017/09/15/kfar-kama-xase-ve-istanbul-cerkes-dernegi-kardes-dernek-ilan-edildi/.
  • Circassian World. “Restoration and Reconstruction of the Circassian Village Kfar Kama, by Orit Shwarts”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.circassianworld.com/diaspora/middle-east/1412-circassian-village-kfar-kama-orit-shwarts.
  • Circassianworld.com. “Circassian Re-Immigration to the Caucasus, by Chen Bram”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.circassianworld.com/diaspora/middle-east/1246-circassian-re-immigration.
  • Haaretz, Avraham Burg, “The Righteous Yet Unrecognized: The Muslims Who Saved Jewish Children During WWII”, https://www.haaretz.com/life/books/2016-06-29/ty-article/.premium/the-muslims-who-saved-jewish-children-during-wwii/0000017f-e147-d804-ad7f-f1fffc7f0000
  • Haaretz, Judy Maltz, “Israeli Jews and Arabs Plant 'Garden of the Righteous' to Honor Forgotten Holocaust Heroes”, https://www.haaretz.com/israel-news/2016-07-14/ty-article/.premium/garden-of-the-righteous-honors-forgotten-holocaust-heroes/0000017f-dbc0-d856-a37f-ffc0dc440000
  • Haber7.com. “Çerkezlerin en rahat yaşadığı yer İsrail'de”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.haber7.com/dunya/haber/571553-cerkezlerin-en-rahat-yasadigi-yer-israilde.
  • Hürriyet Daily News. ’’Syrian Circassians Wait for Trip Back to Russia’’. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.hurriyetdailynews.com/syrias-circassians-wait-for-trip-back-to-Russia.aspx?pageID=238&nid=40925.
  • Israel Ministry of Foreign Affairs. “Declaration of Establishment of State of Israel”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.mfa.gov.il/mfa/foreignpolicy/peace/guide/pages/declaration%20of%20establishment%20of%20state%20of%20israel.aspx.
  • Israel Ministry of Foreign Affairs. “People: Minority Communities”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.mfa.gov.il/MFA/AboutIsrael/People/Pages/SOCIETY-%20Minority%20Communities.aspx.
  • istanbulkafkaskultur.org. “Adigece (Adigey-Batı Lehçesi) Kursu Başlıyor”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://istanbulkafkaskultur.net/adigece-adigey-bati-lehcesi-kursu-basliyor/.
  • jewishvirtuallibrary.org. “Vital Statistics: Latest Population Statistics for Israel”. son güncelleme. 20 Nisan, 2023. https://www.jewishvirtuallibrary.org/latest-population-statistics-for-israel.
  • Jinepsgazetesi.com. “Kfar Kama: Kutup Yıldızı”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.jinepsgazetesi.com/makale/kfar-kama-kutup-yildizi-2-1494.
  • KAFDAV. “Sosyal İlişkileri, Ekonomik ve Kültürel Yaşamları, Politik ve Kültürel Hakları ile Sürgünden Günümüze İsrail Çerkesleri”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.kafdav.org.tr/israil-cerkesleri.
  • KAFFED. “Adığece Öğreniyorum”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.kaffed.org/kultur-sanat/adığece.html.
  • KAFFED. “İsrail Çerkesleri”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.kaffed.org/bilgi-belge/soylesiler/item/285-israil-cerkesleri.html.
  • Kafkas Evi. “İsrail Çerkesleri”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.kafkasevi.com/index.php/article/detail/42.
  • Languages of the World. “Circassians in Israel”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.languagesoftheworld.info/uncategorized/circassians-israel.html.
  • Merza, Eleonore. “The Israeli Circassians: non-Arab Arabs”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://bcrfj.revues.org/7250.
  • Odatv.com. “Çerkesler Bu Akrabalarına Çok Şaşıracak”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://odatv.com/cerkesler-bu-akrabalarina-cok-sasiracak-1907101200.html.
  • Open Democracy. ’’Circassians Come Home’’. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.opendemocracy.net/od-Russia/svetlana-bolotnikova/circassians-come-home.
  • ORSAM. “Suriye Çerkesleri”. Orsam Rapor No:130. (2012), son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.orsam.org.tr/eski/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/20121226_130turing.pdf.
  • Sabah.com. “Kfar Kamalılar Türkiyeli damatları sevdi”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.sabah.com.tr/galeri/yasam/kfar-kamalilar-turkiyeli-damatlari-sevdi.
  • The Council for Conservation of Heritage Sites in Israel. “Circassian Heritage Center–Kfar Kama”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://shimur.org/sites/circassian-heritage-center-kfar-kama/?lang=en.
  • The Forward Jewish Independent Nonprofit. “Circassians Are Israel’s Other Muslims Read by Oren Kessler”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://forward.com/culture/161187/circassians-are-israel-s-other-muslims/.
  • The Jerusalem Post. “Despite Syria, Israel-Russia relations are the warmest in history”. son güncelleme. 20 Nisan, 2023. https://www.jpost.com/Israel-News/Despite-Syria-Israel-Russia-relations-are-the-warmest-in-history-485062.
  • The Jerusalem Post. “From the Caucusus to the Galilee”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.jpost.com/Local-Israel/Around-Israel/From-the-Caucusus-to-the-Galilee.
  • trthaber.com. “İsrail'deki Çerkes köyü adetlerini sürdürmeye devam ediyor”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.trthaber.com/haber/dunya/israildeki-cerkes-koyu-adetlerini-surdurmeye-devam-ediyor-389281.html.
  • United Nation. “The Plan of Partition and end of the British Mandate”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.un.org/Depts/dpi/palestine/ch2.pdf.
  • wasns.org. “Honoring Muslim Circassians who saved Jewish children”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.wasns.org/honoring-muslim-circassians.

İsrail-Filistin Sorunu Gölgesinde Unutulan Bir Halk: İsrail Çerkeslerinin Sosyal Adaptasyonları ve Sorunları

Yıl 2023, , 25 - 56, 29.12.2023
https://doi.org/10.56679/balkar.1394775

Öz

A People Forgotten in the Shadow of the Israel-Palestine Problem: Social Integration and Problems of Israeli Circassians
Having declared itself a ‘Jewish nation-state’ in July 2018, Israel is also home to the Circassians, a Muslim people of Caucasian origin. Although the Israeli Circassians of about 4,000 do not make up a significant part of the country's population, although they are ‘Sunni Muslims’, they provide scientifically valuable insights through their civic ties and the social cohesion they have established with the State of Israel. The study, which was prepared by a literature review method, after briefly mentioning the history of Circassian citizens of Israel, will focus on their social integration and problems with the Israeli government and Israeli society. The study will try to find an answer to the question why Circassians, who are Sunni Muslims, like Palestinian Arabs, have high social and political cohesion rather than conflict with the Israeli government and Israeli Jews when viewed in the context of the Palestinian question.

Kaynakça

  • Akbulat, Emir Fatih. “Büyük Doğu Krizinde (1875-1878) İngiliz Kamuoyu ve Dış Politikasında Çerkes İmajı”. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, 2023.
  • Akbulat, Emir Fatih. “Syrian Circassians in the context of the Syrian refugees’ issue: Nature of the problem on the basis of the international community in Turkey and Russia and suggested solutions”. Central European Journal of Politics v.3 i. 1 (2017): 1-25.
  • Akbulat, Emir Fatih. “Türklerin ve Akraba Toplulukların Acı Yıl Dönümleri” ed. Mehmet Hacısalihoğlu. (Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 2023): 57-96.
  • Akbulat, Emir Fatih. “Uluslararası Göç Ağları ve Dayanışma Türkiye ve Suriye Çerkesleri Buluşması: İstanbul ve Balıkesir Orhanlı ve Atköy Yerleşim Birimleri Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi, 2017.
  • Akyüz, Orat Jülide, Nebehat Oran Arslan, “Kafkaslardan Arap Topraklarına Kafkas Muhacirleri. 1864 Kafkas Tehciri: Kafkasya’da Rus Kolonizasyonu, Savaş ve Sürgün”. 1864 Kafkas Tehciri: Kafkasya’da Rus Kolonizasyonu, Savaş ve Sürgün. Ed. M. Hacısalihoğlu, 485-516. İstanbul: BALKAR & IRCICA. (2014):485-513.
  • Aslan, Cahit. 1864 Trajedisi. Sürgün/Exile 21 MAYIS/ MAY 21 1864. Ankara: Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı. (2011): 89-115.
  • Bağçeci, Yahya, “İngiltere Parlamento Tutanaklarında 1876 Bulgar İsyanı”, International Journal of Social Science sy. 24 (2014): 216.
  • Berzeg, Nihat. Çerkesler Kafkas Sürgünü: Vatansız Bırakılan Bir Halk. İstanbul: Chiviyazıları Yayınevi, 2006.
  • Bilge, Sadık Müfit. “Çerkezler”. TDV İslâm Ansiklopedisi, gözden geçirilmiş 2. basım EK-1. cilt: 287-290. Ankara: TDV Yayınları, 2020.
  • Bram, Chen. “21. Yüzyılda Çerkesler: İsrail’deki Adiğelerin Durumundan Alınacak Dersler”, çev. M. Nesij Huvaj, Geçmişten Geleceğe Çerkesler Kültür, Kimlik, Siyaset. 21. Yüzyılda Çerkesler Sorunlar ve Olanaklar Bildiriler Kitabı. Ed. S. Alankuş, E. O. Arı. Ankara: Geçmişten Geleceğe Çerkesler, Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı, s. 407-416.
  • Cahtty, Dawn. Displacement and Dispossession in the Modern Middle East. Cambridge, 2010.
  • Encyclopedia Britannica. “Arab-Israeli wars”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.britannica.com/event/Arab-Israeli-wars.
  • Enos, Ryan D., Noam Gidron, “Exclusion and Cooperation in Diverse Societies: Experimental Evidence from Israel”, American Political Science Review, v.112 i.4 (2018): 742-757.
  • Erciyes, Jade Cemre. “Sovyet Sonrası 25 Yılda Türkiye’den Kuzey Kafkasya’ya Geri Dönüşün Dönüşümü: Köprüleri Yakmaktan Köprüler Kurmaya”. Kafkasya Çalışmaları. c. 2 s. 4 (2017): 1-30.
  • Erdem, Tuğba. “1864 Kafkas Göçü Öncesinde ve Göç Sırasında Yaşanan Salgın Hastalıklar”, 1864 Kafkas Tehciri: Kafkasya’da Rus Kolonizasyonu, Savaş ve Sürgün. Ed. M. Hacısalihoğlu, İstanbul: BALKAR & IRCICA. (2014): 171-200.
  • Gencer, Ali İhsan, “Berlin Antlaşması,” TDV İslâm Ansiklopedisi, 5: 516-517. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
  • Global Britannica. “Sykes Picot Agreement”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://global.britannica.com/event/Sykes-Picot-Agreement.
  • Hacısalihoğlu, Mehmet. “Giriş”, 1864 Kafkas Tehciri. Kafkasya’da Rus Kolonizasyonu, Savaş ve Sürgün, Ed. M. Hacısalihoğlu, 171-200. İstanbul: BALKAR & IRCICA. (2014): 13-22.
  • Karpat, H. Kemal. Avrupalı Egemenliğinde Müslümanların Konumu Çerkeslerin Sürgünü ve Suriye’deki İskânı. Çerkeslerin Sürgünü 21 Mayıs 1864 Tebliğler, Belgeler, Makaleler. Ankara: Kafkas Derneği Yayınları. (2001): 78-111.
  • Karpat, H. Kemal. Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler. İstanbul: Timaş Yayınları, 2013.
  • Kopeliovich, Shulamit. “Reversing language shift in the immigrant family: A case-study of a Russian-speaking community in Israel”. Doctoral dissertation, Bar-Ilan University, 2006.
  • Kreindler, Isabelle, Marsha Bensoussan, Eleanor Avinor, Chen Bram. “Circassian Israelis: Multilingualism as a Way of Life”. Language, Culture and Curriculum 8, no. 2 (1995): 149–62.
  • Kurat, Akdes Nimet. Türkiye ve Rusya. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1990.
  • Kurşun, Zekeriya. “Çerkez Ethem”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 8: 275-276. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
  • Kushkhabiev, Anzor V. “Çerkesler anavatanlarına dönüyor: tarih, siyaset, sosyal pratik”. Nalçik: Rusya Bilimler Akademisi Kabardey-Balkar Bilim Merkezi (2013): 82-96.
  • Pul, Ayşe. “Trabzon ve Samsun Limanları Üzerinden Kafkasya Muhacirlerinin İskanı”, Sürgün/Exile 21 MAYIS/ MAY 21 1864. (Ankara: Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı, 2011): 181-207.
  • Raşitovna, Zareta Dzumatova. Kuzey Kafkasya Dağlıları’nın Türkiye’ye Göçü. Anavatanlarından Sürülüşlerinin 150. Yılında Çerkesler. Ankara: Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı. (2015): 31-37.
  • Satış, İhsan. 19.Yüzyılın İkinci Yarısında Kafkasya’dan Anadolu’ya Çerkes Göçü ve İskanları. Geçmişten Geleceğe Çerkesler. Ankara: Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı. (2014): 209-220.
  • Saydam, Abdullah. “Rusya’nın Kafkasya’yı işgali”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 5, sy. 1 (1990): 243-261.
  • Schwartz, Mila. “Exploring the relationship between family language policy and heritage language knowledge among second generation Russian–Jewish immigrants in Israel”. Journal of Multilingual and Multicultural Development, v. 29 i. 5, (2008): 400-418.
  • Shafrir, Asher. “Ethnic minority languages in Israel”. In Proceedings of the Scientific Conference AFASES (2011): 493-498.
  • Stern, Ashter. “Education Policy Toward to Circassian Minority of İsrael”. In K. Jaspaert And S. Kroon (eds.): Ethnic Minority Languages and Education. Amsterdam: Swets And Zeitlinger. (1991): 175-184.
  • Turan, Ömer. The Turkish Minority in Bulgaria (1878-1908). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. 1998.
  • Gazete Haberleri
  • (Başlıksız haber). The Manchester Guardian. Kasım 21, 1876.
  • “Solutions of the Eastern Questions”. The Times. Kasım 23, 1876.
  • “The Atrocities in Bulgaria”. The Manchester Guardian. Temmuz 12, 1876.
  • “The Atrocities in Bulgaria”. The Times. Ağustos 12, 1876.
  • “The Atrocities in Bulgaria”. The Times. Eylül 16, 1876.
  • “The Atrocities in Bulgaria”. The Times. Eylül 25, 1876.
  • “The Atrocities in Bulgaria”. The Times. Eylül 4, 1876.
  • “The Eastern Question the Conferance”. The Times. Kasım 20, 1876.
  • “War in the East Atrocities in Bulgaria”. The Manchester Guardian. Temmuz 10, 1876.
  • İnternet Kaynakları
  • Ajanskafkas. “İsrailli Çerkes heyeti Kafkasya turunda”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://ajanskafkas.com/haber-arsivi/israilli-cerkes-heyeti-kafkasya-turunda/.
  • Anadolu Ajansı. “Yahudi Ulus Devlet Yasası: Irkçılığın meşrulaştırılması”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/yahudi-ulus-devlet-yasasi-irkciligin-mesrulastirilmasi/1208359.
  • Bram, Chen. “Muslim Revivalism and the Emergence of Civic Society. A Case Study of an Israeli-Circassian Community”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.circassianworld.com/diaspora/middle-east/1243-israeli-circassian-community.
  • cerkesfed.org. “İsrail Kfar Kama ve Türkiye Çerkesleri İstanbul Çerkes Derneğinde Buluşuyor”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.cerkesfed.org/2017/09/07/israil-kfar-kama-ve-turkiye-cerkesleri-istanbul-cerkes-derneginde-bulusuyor/.
  • cerkesfed.org. “Kfar Kama Xase ve İstanbul Çerkes Derneği Kardeş Dernek İlan Edildi”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.cerkesfed.org/2017/09/15/kfar-kama-xase-ve-istanbul-cerkes-dernegi-kardes-dernek-ilan-edildi/.
  • Circassian World. “Restoration and Reconstruction of the Circassian Village Kfar Kama, by Orit Shwarts”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.circassianworld.com/diaspora/middle-east/1412-circassian-village-kfar-kama-orit-shwarts.
  • Circassianworld.com. “Circassian Re-Immigration to the Caucasus, by Chen Bram”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.circassianworld.com/diaspora/middle-east/1246-circassian-re-immigration.
  • Haaretz, Avraham Burg, “The Righteous Yet Unrecognized: The Muslims Who Saved Jewish Children During WWII”, https://www.haaretz.com/life/books/2016-06-29/ty-article/.premium/the-muslims-who-saved-jewish-children-during-wwii/0000017f-e147-d804-ad7f-f1fffc7f0000
  • Haaretz, Judy Maltz, “Israeli Jews and Arabs Plant 'Garden of the Righteous' to Honor Forgotten Holocaust Heroes”, https://www.haaretz.com/israel-news/2016-07-14/ty-article/.premium/garden-of-the-righteous-honors-forgotten-holocaust-heroes/0000017f-dbc0-d856-a37f-ffc0dc440000
  • Haber7.com. “Çerkezlerin en rahat yaşadığı yer İsrail'de”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.haber7.com/dunya/haber/571553-cerkezlerin-en-rahat-yasadigi-yer-israilde.
  • Hürriyet Daily News. ’’Syrian Circassians Wait for Trip Back to Russia’’. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.hurriyetdailynews.com/syrias-circassians-wait-for-trip-back-to-Russia.aspx?pageID=238&nid=40925.
  • Israel Ministry of Foreign Affairs. “Declaration of Establishment of State of Israel”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.mfa.gov.il/mfa/foreignpolicy/peace/guide/pages/declaration%20of%20establishment%20of%20state%20of%20israel.aspx.
  • Israel Ministry of Foreign Affairs. “People: Minority Communities”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.mfa.gov.il/MFA/AboutIsrael/People/Pages/SOCIETY-%20Minority%20Communities.aspx.
  • istanbulkafkaskultur.org. “Adigece (Adigey-Batı Lehçesi) Kursu Başlıyor”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://istanbulkafkaskultur.net/adigece-adigey-bati-lehcesi-kursu-basliyor/.
  • jewishvirtuallibrary.org. “Vital Statistics: Latest Population Statistics for Israel”. son güncelleme. 20 Nisan, 2023. https://www.jewishvirtuallibrary.org/latest-population-statistics-for-israel.
  • Jinepsgazetesi.com. “Kfar Kama: Kutup Yıldızı”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.jinepsgazetesi.com/makale/kfar-kama-kutup-yildizi-2-1494.
  • KAFDAV. “Sosyal İlişkileri, Ekonomik ve Kültürel Yaşamları, Politik ve Kültürel Hakları ile Sürgünden Günümüze İsrail Çerkesleri”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.kafdav.org.tr/israil-cerkesleri.
  • KAFFED. “Adığece Öğreniyorum”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.kaffed.org/kultur-sanat/adığece.html.
  • KAFFED. “İsrail Çerkesleri”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.kaffed.org/bilgi-belge/soylesiler/item/285-israil-cerkesleri.html.
  • Kafkas Evi. “İsrail Çerkesleri”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.kafkasevi.com/index.php/article/detail/42.
  • Languages of the World. “Circassians in Israel”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.languagesoftheworld.info/uncategorized/circassians-israel.html.
  • Merza, Eleonore. “The Israeli Circassians: non-Arab Arabs”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://bcrfj.revues.org/7250.
  • Odatv.com. “Çerkesler Bu Akrabalarına Çok Şaşıracak”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://odatv.com/cerkesler-bu-akrabalarina-cok-sasiracak-1907101200.html.
  • Open Democracy. ’’Circassians Come Home’’. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.opendemocracy.net/od-Russia/svetlana-bolotnikova/circassians-come-home.
  • ORSAM. “Suriye Çerkesleri”. Orsam Rapor No:130. (2012), son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.orsam.org.tr/eski/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/20121226_130turing.pdf.
  • Sabah.com. “Kfar Kamalılar Türkiyeli damatları sevdi”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.sabah.com.tr/galeri/yasam/kfar-kamalilar-turkiyeli-damatlari-sevdi.
  • The Council for Conservation of Heritage Sites in Israel. “Circassian Heritage Center–Kfar Kama”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://shimur.org/sites/circassian-heritage-center-kfar-kama/?lang=en.
  • The Forward Jewish Independent Nonprofit. “Circassians Are Israel’s Other Muslims Read by Oren Kessler”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://forward.com/culture/161187/circassians-are-israel-s-other-muslims/.
  • The Jerusalem Post. “Despite Syria, Israel-Russia relations are the warmest in history”. son güncelleme. 20 Nisan, 2023. https://www.jpost.com/Israel-News/Despite-Syria-Israel-Russia-relations-are-the-warmest-in-history-485062.
  • The Jerusalem Post. “From the Caucusus to the Galilee”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.jpost.com/Local-Israel/Around-Israel/From-the-Caucusus-to-the-Galilee.
  • trthaber.com. “İsrail'deki Çerkes köyü adetlerini sürdürmeye devam ediyor”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.trthaber.com/haber/dunya/israildeki-cerkes-koyu-adetlerini-surdurmeye-devam-ediyor-389281.html.
  • United Nation. “The Plan of Partition and end of the British Mandate”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. http://www.un.org/Depts/dpi/palestine/ch2.pdf.
  • wasns.org. “Honoring Muslim Circassians who saved Jewish children”. son güncelleme 20 Nisan, 2023. https://www.wasns.org/honoring-muslim-circassians.
Toplam 77 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Uluslararası İlişkiler (Diğer), Çağdaş Dünya Tarihi (Diğer)
Bölüm Articles
Yazarlar

Emir Fatih Akbulat 0000-0002-9069-5613

Erken Görünüm Tarihi 28 Aralık 2023
Yayımlanma Tarihi 29 Aralık 2023
Gönderilme Tarihi 22 Kasım 2023
Kabul Tarihi 19 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023

Kaynak Göster

APA Akbulat, E. F. (2023). İsrail-Filistin Sorunu Gölgesinde Unutulan Bir Halk; İsrail Çerkeslerinin Sosyal Adaptasyonları ve Sorunları. Journal of Balkan and Black Sea Studies(11), 25-56. https://doi.org/10.56679/balkar.1394775
AMA Akbulat EF. İsrail-Filistin Sorunu Gölgesinde Unutulan Bir Halk; İsrail Çerkeslerinin Sosyal Adaptasyonları ve Sorunları. BALKAR. Aralık 2023;(11):25-56. doi:10.56679/balkar.1394775
Chicago Akbulat, Emir Fatih. “İsrail-Filistin Sorunu Gölgesinde Unutulan Bir Halk; İsrail Çerkeslerinin Sosyal Adaptasyonları Ve Sorunları”. Journal of Balkan and Black Sea Studies, sy. 11 (Aralık 2023): 25-56. https://doi.org/10.56679/balkar.1394775.
EndNote Akbulat EF (01 Aralık 2023) İsrail-Filistin Sorunu Gölgesinde Unutulan Bir Halk; İsrail Çerkeslerinin Sosyal Adaptasyonları ve Sorunları. Journal of Balkan and Black Sea Studies 11 25–56.
IEEE E. F. Akbulat, “İsrail-Filistin Sorunu Gölgesinde Unutulan Bir Halk; İsrail Çerkeslerinin Sosyal Adaptasyonları ve Sorunları”, BALKAR, sy. 11, ss. 25–56, Aralık 2023, doi: 10.56679/balkar.1394775.
ISNAD Akbulat, Emir Fatih. “İsrail-Filistin Sorunu Gölgesinde Unutulan Bir Halk; İsrail Çerkeslerinin Sosyal Adaptasyonları Ve Sorunları”. Journal of Balkan and Black Sea Studies 11 (Aralık 2023), 25-56. https://doi.org/10.56679/balkar.1394775.
JAMA Akbulat EF. İsrail-Filistin Sorunu Gölgesinde Unutulan Bir Halk; İsrail Çerkeslerinin Sosyal Adaptasyonları ve Sorunları. BALKAR. 2023;:25–56.
MLA Akbulat, Emir Fatih. “İsrail-Filistin Sorunu Gölgesinde Unutulan Bir Halk; İsrail Çerkeslerinin Sosyal Adaptasyonları Ve Sorunları”. Journal of Balkan and Black Sea Studies, sy. 11, 2023, ss. 25-56, doi:10.56679/balkar.1394775.
Vancouver Akbulat EF. İsrail-Filistin Sorunu Gölgesinde Unutulan Bir Halk; İsrail Çerkeslerinin Sosyal Adaptasyonları ve Sorunları. BALKAR. 2023(11):25-56.