Warfare in the Serbian State from the Late 14th to the Mid-15th Century

Year 2024, Issue: 13, December 2024, 1 - 16

Miloš Ivanović

https://doi.org/10.56679/balkar.1559001

Abstract

The aim of this paper is to present the changes in the way of warfare in the Serbian state in the late Middle Ages. The Ottoman pressure on Serbian territories, starting from the eighth decade of the 14th century, influenced changes in the military organisation of their rulers. In order to defend themselves more effectively from attackers, they established various types of military service. Despot Stefan Lazarević implemented a reform of the local government system by creating new administrative units. During the period that is the subject of research, there were also changes in armaments.

Keywords

Serbia, warfare, army, Ottomans, krajište, Vlachs, pronoia, armament.

References

• Bak, János, Engel Pál and James Ross Sweeney (eds.). Laws of the Medieval Kingdom of Hungary, vol. 2, Salt Lake City: Charles Schlacks JR., Publisher, 1992.
• Bartusis, Mark. Land and Privilege in Byzantium: The Institution of Pronoia. Cambridge: Cambridge University Press, 2012.
• Bartusis C., Mark. “Serbian pronoia and pronoia in Serbia: The diffusion of an institution.” Zbornik radova Vizantološkog instituta 48 (2011): 177–216.
• Blagojević, Miloš. Državna uprava u srpskim srednjovekovnim zemljama. Beograd: Službeni list SRJ, 1997.
• Blagojević, Miloš. “Krajišta srednjovekovne Srbije od 1371. do 1459. godine.” Istorijski glasnik 1–2 (1987): 29–42.
• Blagojević, Miloš. “Zakon svetoga Simeona i svetoga Save.” In Sava Nemanjić– Sveti Sava. Istorija i tradicija, ed. Vojislav J. Đurić, 129–166. Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti, 1979.
• Blagojević, Miloš. “Vrhovna vlast i državna uprava.” In Istorija srpskog naroda, druga knjiga. Doba borbi za očuvanje i obnovu države (1371–1459), ed. Jovanka Kalić, 109–127. Beograd: Srpska književna zadruga, 1982.
• Bojanić, Dušanka (ed.). Turski zakoni i zakonski propisi iz XV i XVI veka za Smederevsku, Kruševačku i Vidinsku oblast. Beograd: Istorijski institut, 1974.
• Bojanić-Lukač, Dušanka. “Ko je učestvovao u zamaničnoj vojsci?.” Vesnik Vojnog muzeja 6–7 (1962): 240–244.
• Bojanin, Stanoje. “Povelja Vuka Brankovića kojom oslobađa manastir Hilandar plaćanja „turskog danka“.” Stari srpski arhiv 9 (2010): 147–158.
• Borosy, András. “The Militia Portalis in Hungary before 1526.” In From Hunyadi to Rákóczi: War and Society in Late Medieval and Early Modern Hungary, eds. János Bak, and Béla Király, 63–80. New York: Brooklyn College, 1982.
• Božić, Ivan. ”Konj dobri i oružje (uz 48. član Dušanovog zakonika).” Zbornik Matice srpske za društvene nauke 13–14 (1956): 85–92.
• Bubalo, Đorđe (ed.). Dušanov zakonik. Beograd: Zavod za udžbenike–Službeni glasnik, 2010.
• Chalkokondyles, Laonikos. The Histories. Vol. 1. Translated by Anthony Kaldellis. London: Harvard University Press, 2014.
• Ćirković, Sima. “Cena najamnika u jugoistočnoj Evropi krajem srednjeg veka.” In Vojne krajine u jugoslovenskim zemljama u novom veku do Karlovačkog mira 1699, ed. Vasa Čubrilović, 9–25. Beograd: Srpska akademija nauak i umetnosti, 1989.
• Ćirković, Sima. “Godine krize i prevrianja.” In Istorija srpskog naroda, druga knjiga. Doba borbi za očuvanje i obnovu države (1371–1459), ed. Jovanka Kalić, 47–63. Beograd: Srpska književna zadruga, 1982.
• Ćirković, Sima. “The Field of Kosovo, 15 June 1389.” In Bitka na Kosovu 1389. godine, ed. Sima Ćirković, Dragoslav Srejović and Oliver Miljković, 80–92. Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti – Istorijski muzej Srbije, 1989. Dinić, Mihailo (ed.). Iz Dubrovačkog arhiva, knjiga I. Beograd: Naučno delo, 1957.
• Dinić, Mihailo. “Prilozi za istoriju vatrenog oružja u Dubrovniku i susednim zemljama.” Spomenik Srpske kraljevske akademije 161 (1934): 58–97.
• Dinić, Mihailo. “Vlasti za vreme Despotovine.” Zbornik Filozofskog fakulteta u Beogradu 10, no. 1 (1968): 237–244.
• Döry, Franciscus, Bónis, Georgius and Vera Bácskai (eds.). Decreta regni Hungariae: Gesetze und Verordnungen Ungarns 1301–1457. Budapest: Akadémiai Kiadó, 1976.
• Doukas, Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks: An Annotated Translation of “Historia Turco-Byzantina”. Translated by Harry Magoulias. Detroit: Wayne State University Press, 1975.
• Đokić, Nebojša. “Kruševac.” In Leksikon gradova i trgova srednjovekovnih srpskih zemalja: prema pisanim izvorima, ed. Siniša Mišić, 152–160. Beograd: Zavod za udžbenike, 2010.
• Gheorghe, Adrian. The Metamorphosis of Power. Violence, Warlords, Aḳıncıs and the Early Ottomans (1300–1450). Leiden–Boston: Brill, 2023.
• Hadžibegić, Hamid, Handžić, Adem and Ešref Kovačević (eds.). Oblast Brankovića. Opširni katastarski popis iz 1455. godine. Sarajevo: Orijentalni institut u Sarajevu, 1972.
• Held, Joseph. “Military Reform in Early Fifteenth Century Hungary.” East European Quarterly 11, no. 2 (1977): 129–139.
• Imber, Colin. The Ottoman Empire, 1300–1650: The Structure of Power. London: Palgrave Macmillan, 2002.
• Inaldžik, Halil. Osmansko carstvo: klasično doba 1300–1600. Beograd: Utopija, 2003.
• Isailović, Neven. “Legislation Concerning the Vlachs of the Balkans Before and After Ottoman Conquest: An Overview.” In State and Society Before and After Establishment of Ottoman Rule, eds. Srđan Rudić, and Selim Aslantaş, 25–42. Belgrade: The Institute of History Belgrade–Yunus Emre Enstitüsü, 2017.
• Ivanović, Miloš. “Konj dobri i oružje”. Vlastela Države srpskih despota (1402–1459). Beograd: Službeni glasnik, 2024.
• Ivanović, Miloš. “Militarization of the Serbian State under Ottoman Pressure.” Hungarian Historical Review 8, no. 2 (2019): 390–410.
• Ivanović, Miloš. “Pronija u državi srpskih despota.” Zbornik radova Vizantološkog instituta 53 (2016): 323–341.
• Kastritsis, Dimitris. The Sons of Bayezid. Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402–1413. Leiden: Brill, 2007.
• Korpivica, Marija. “Koprijan.” In Leksikon gradova i trgova srednjovekovnih srpskih zemalja: prema pisanim izvorima, ed. Siniša Mišić, 140–141. Beograd: Zavod za udžbenike, 2010.
• Krstić, Aleksandar. “Kralj Žigmund u Borči, ili kada je i kako Beograd predat Ugrima 1427. godine?.” Istorijski časopis, no. 61 (2012): 115–127.
• Lascaris, Michel. “Actes serbes de Vatopedi.” Byzantinoslavica 6 (1935–1936): 166–185.
• Marković, Miodrag. “Sveti ratnici iz Resave. Ikonografska analiza.” In Manastir Resava. Istorija i umetnost. Dani srpskoga duhovnog preobraženja II, eds. Vojislav J. Đurić, Miroslav Pantić, 191–217. Despotovac: Narodna biblioteka “Resavska škola“, 1995.
• Mihailović, Konsatntin. Memoirs of a Janissary, trans. Benjamin Stolz. Ann Arbor: The University of Michigan, 1975.
• Mihaljčić, Rad. Lazar Hrebeljanović. Istorija, kult, predanje. Beograd: Beogradski izdavački-grafički zavod, 1989.
• Mihaljčić, Rade. The Battle of Kosovo in History and in Popular Tradition. Beograd: BIGZ, 1989.
• Mihaljčić, Rade. “Vojnički zakon.” In Rade, Mihajčić, Izvorna vrednost stare srpske građe, 51–57. Beograd: Srpska školska knjiga–Knowledge, 2001.
• Minić, Dušica and Vukadin Obrenija. Srednjovekovni Stalać. Beograd: Arheološki institut–Zavod za zaštittu spomenika kulture Kraljevo, 2007.
• Mladenović, Aleksandar (ed.). Povelje i pisma despota Stefana: tekst komentari snimci. Beograd: Čigoja štampa, 2007.
• Mladenović, Aleksanadar (ed.). Povelje kneza Lazara: tekst, komentari, snimci. Beograd: Čigoja štampa, 2003.
• Mošin, Vladimir, Ćirković, Sima and Dušan Sindik (eds.). Zbornik srednjovekovnih ćiriličkih povelja i pisama Srbije, Bosne i Dubrovnika, knjiga I, 1186–1321. Beograd: Istorijski institut Beograd, 2011.
• Nikolić, Maja. Vizantijski pisci o Srbiji (1402–1439). Beograd: Vizantološki institut Srpske akademije nauka i umetnosti, 2010.
• Novaković, Stojan. Stara srpska vojska. Istorijske skice iz dela „Narod i zemlja u staroj srpskoj državi“. Beograd: Kraljevsko-srpska državna štamparija, 1897.
• Orhonlu, Cengiz. “Kharādj, III–In Ottoman Turkey.” In Encyclopedia of Islam, vol. 4, eds. Emeri van Donzel, Clifford Edmund Bosworth, Bernard Lewis and Charles Pellat, 1053–1055. Leiden: Brill, 1997.
• Ostrogorski, Ostrogorski. Pronija. Prilog istoriji feudalizma u Vizantiji i južnoslovesnkim zemljama. Beograd: Naučna knjiga, 1951.
• Pálosfalvi, Tamás. From Nicopolis to Mohács: A History of Ottoman-Hungarian Warfare, 1389–1526. Leiden–Boston: Brill, 2018.
• Pavlikianov, Cyril. Medieval Slavic Acts from Mount Athos 1230–1734. Critical Edition and Commentary of the Texts. Sofia: “St. Kilment Ohridski” University Press, 2018.
• Petrović, Đurđica. “Oružje.” In Istorija primenjene umetnosti kod Srba I, Srednjovekovna Srbija, ed. Nada Andrejević Kun, 123–153. Beograd: Muzej primenjene umetnosti, 1977.
• Popović, Marko. “Dvor vladara i vlastele.” In Privatni život u srpskim zemljama srednjeg veka, eds. Smilja Marjanović Dušanić and Danica Popović, 29–63. Beograd: Clio, 2004.
• Popović, Marko. Smederevo Fortress. Belgrade: Institute for the Protection of Cultural Monuments of the Republic of Serbia, 2013.
• Popović, Marko. The Fortress of Belgade. Beograd: The Institute for the Protection of Cultural Monuments of Belgrade–The Institute for the Protection of Cultural Monuments of Serbia, 1991.
• Rački, Franjo. “Prilozi za sbirku srbskih i bosasnskih listina.” RAD Jugoslavanekse akademije znanosti i umjetnosti 1 (1867): 124–163.
• Rady, Martyn. Nobility, Land and Service in Medieval Hungary. London: Palgrave Macmillan, 2000.
• Spremić, Momčilo. Despot Đurađ Branković i njegovo doba. Beograd: Srpska književna zadruga, 1994.
• Spremić, Momčilo. “Harač.” In Leksikon srpskog srednjeg veka, ed. Sima Ćirković and Rade Mihaljčić, 773–774. Beograd: Knowledge, 1999.
• Spremić, Momčilo. “Kruševac u XIV i XV veku.” In Momčilo Spremić Prekinut uspon. Srpske zemlje u poznom srednjem veku, 107–125. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 2005.
• Stojanović, Ljubomir (ed.). Stare srpske povelje i pisma, I–1. Beograd–Sremski Karlovci: Srpska kraljevska akademija, 1929.
• Škrivanić, Gavro. Oružje u srednjovekovnoj Srbiji, Bosni i Dubrovniku. Beograd: Srpska akademija nauka, 1957.
• Šuica, Marko. “Gradozidanije.” In Leksikon srpskog srednjeg veka, ed. Sima Ćirković and Rade Mihaljčić, 125–126. Beograd: Knowledge, 1999.
• Šuica, Marko. “Narastanje novih moćnika.” In Vlast i moć – vlastela Moravske Srbije od 1365. do 1402. godine, ed. Siniša Mišić, 21–38. Kruševac: Narodna biblioteka–Centar za istorijsku geografiju i istorijsku demografiju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, 2014.
• Šuica, Marko. “Povelja kneza Stefana Lazarevića kojom se Hilandaru prilaže crkva Vavedenja Bogorodičinog u Ibru.” Stari srpski arhiv 3 (2004): 107–123.
• Šuica, Marko and Subotin Golubović, Tatjana. “Povelja Vuka Brankovića Dubrovniku.” Stari srpski arhiv 9 (2010): 99–109.
• Šuica, Marko. “Pripovesti o srspko-turskim okršajima i „strah od Turaka“ 1386. godine.” Istorijski časopis 53 (2006): 93–122.
• Šuica, Marko. Vuk Branković: slavni i velomožni gospodin. Beograd: Evoluta, 2014.
• Taranovski, Teodor. Istorija srpskog prava u Nemanjićkoj državi. Beograd: Lirika, 2002.
• Tomović, Gordana. “Despotov kanun.” In Srednjovekovno pravo Srba u ogledalu istorijskih izvora, eds. Sima Ćirković and Kosta Čavoški, 291–300. Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti, 2009.
• Trpković, Veljam. “Tursko-ugarski sukobi do 1402.” Istorijski glasnik 1–2 (1959): 93–121.
• Veselinović, Andrija. Država srpskih despota, 2nd. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 2006.