Ormansızlaşmanın Küresel İklim Değişikliğine Etkilerinin Hukuksal Boyutlarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 2, 571 - 579, 15.08.2020

Kübra Karal Gökçe Gençay

https://doi.org/10.24011/barofd.697275

Öz

Küresel iklim değişikliği, günümüzde bütün Dünya’yı ilgilendiren, önemli bir sorundur. Bu durumun bilimsel kanıtlarla ortaya koyulmasının ardından birçok ülke, konunun öneminin farkına varmış, iklim değişikliğinin nedenleri ve sorunun çözüm önerileri üzerine araştırmalar yapmaya başlamıştır. Küresel iklim değişikliğini önlemede en önemli araçlardan biri de orman alanlarının artırılması ve ormansızlaşmanın önüne geçilmesidir. Bu amaçla, birçok uluslararası panel ve toplantı düzenlenmiş, iklim değişikliğinin etkilerini hafifletici tedbirler almayı amaçlayan kararlar alınmıştır. Türkiye, iklim değişikliği ile ilgili yapılan uluslararası panellere katılmış, ülkenin ekonomik ve özel şartları doğrultusunda çeşitli anlaşmalara taraf olmuştur. Taraf olunan anlaşmalar gereği bazı sorumluluklar da üstlenmiştir. Bunlardan biri de küresel iklim değişikliğini önlemede faydası olan ormanların korunması ve ormansızlaşmanın önüne geçilmesi ile ilgilidir. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı; küresel iklim değişikliğinin etkilerinin azaltılmasında ormanların önemi doğrultusunda ulusal yasal düzenlemelerin uluslararası anlaşmalar karşısında ne düzeyde olduğunu ortaya koymak ve sonuçta ormansızlaşmanın önüne geçebilmek için ulusal mevzuatın ne yönde düzenlenmesi gerektiği üzerine tespitler yapmaktır. Yapılan mevzuat analizi sonucunda Türk orman mevzuatının, ormansızlaşmayı azaltması bakımından henüz Kyoto Protokolü ve Paris Anlaşmasının yükümlülüklerini yerine getirebilecek düzeyde olmadığını söylemek mümkündür. Ancak bu, tam anlamıyla olumsuz ve yetersiz normların varlığı anlamına da gelmemektedir. Bu nedenle ulusal mevzuatın ormansızlaşma açısından uyumlaştırılması zor olmayacaktır. Bu konuda özellikle kanun bazında Çevre Kanunu, Orman Kanunu ve ilgili diğer tüm kanunlarda, “yetersiz düzenleme” sınırının altında kalan tüm kriterlere dikkat etmek şartıyla düzenlemelere gidilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

İklim değişikliği, orman, ormansızlaşma, anlaşma, kanun

Destekleyen Kurum

Bartın Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2017-FEN-CY-004

Investigation of Legal Dimensions of the Impacts of Deforestation on Global Climate Change

Öz

Global climate change is an important problem that concerns the whole world today. After the scientific evidence was put forward, many countries became aware of the importance of the issue and started to investigate the causes of climate change and solutions. One of the most important factors in preventing global climate change is increasing forest areas and preventing deforestation. To this end, international panels and meetings were held and decisions were taken to mitigate climate change. Turkey joined the international panel which has been associated with climate change, it has become a party to several agreements in line with the country's economic and special conditions. It has assumed certain responsibilities under the agreements to which it is a party. One of these concerns the protection of forests and the prevention of deforestation, which are useful in preventing global climate change. In this context, the aim of this study is to determine the level of national legal arrangements against international agreements in line with the importance of forests in reducing the effects of global climate change and to determine the direction of national legislation in order to prevent deforestation. As a result of the legislative analysis, it is possible to say that Turkish forest legislation is not yet at the level to fulfill the obligations of Kyoto Protocol and Paris Agreement in terms of deforestation. However, this does not necessarily mean the existence of negative and inadequate norms. Therefore, it will not be difficult to harmonize national legislation in terms of deforestation. Regarding this issue, regulations should be made especially on the basis of the law in the Environmental Law, Forest Law and all other relevant laws, provided that all criteria that fall below the “inadequate regulation” limit are observed.

Anahtar Kelimeler

Climate change, forest, deforestation, agreements, law

Proje Numarası

2017-FEN-CY-004

Kaynakça

• Ayhan, D. (2010). Enerji, Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bağlamında Küresel İklim Değişikliği Sorunsalı ve Kyoto Protokolü: Türkiye Analizi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Uluslararası İktisat Bilim Dalı, İstanbul, 228 s.
• Başsüllü, Ç., Özdemir E., Semerci A., İpek A. ve Tolunay A. (2014). İklim Değişikliği Müzakerelerinde Ormancılık. II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu. Akdeniz Ormanlarının Geleceği: Sürdürülebilir Toplum ve Çevre. 22-24 Ekim 2014, Isparta, 19 s.
• Batan, M. (2014). Küresel İklim Değişikliği ve Beklenen Sonuçları. Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Diyarbakır, 212 s.
• Binboğa, G. (2014). Uluslararası Karbon Ticareti ve Türkiye. Journal of Yaşar University, 9(34), 5732-5759.
• Coşkun, A.A. ve Gençay, G. (2011). Kyoto Protocol and “deforestation”: A legal analysis on Turkish environment and forest legislation. Forest Policy and Economics, 13(5), 366-377.
• FAO (2015). Global Forest Resources Assessment 2015. Food and Agrıculture Organızatıon of the Unıted Natıons. Rome, 2015. 3-8.
• Gençay, G., Birben, Ü., & Durkaya, B. (2018). Effects of legal regulations on land use change: 2/B applications in Turkish forest law. Journal of Sustainable Forestry, 37(8), 804-819.
• Hocaoğlu Bahadır, N. (2011). Avrupa Birliği‘nin İklim Değişikliği Politikaları ve Türkiye’nin Bu Politikalara Uyumu. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Avrupa Birliği Anabilim Dalı. İstanbul, 250 s.
• Karakaya, E. Ve Sofuoğlu, E. (2015). İklim Değişikliği Müzakerelerine Bir Bakış: 2015 Paris İklim Zirvesi. Uluslararası Enerji Sorunları Sempozyumu. İzmir, 2015.
• Özdemir, A.D., Yazıcı, D.D. ve Tahmiscioğlu, M.S. (2013). BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Kapsamında Sürdürülen Müzakere Sürecinin Değerlendirilmesi. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi. İstanbul, 1-17.
• Sarıbeyoğlu Skalar, M. (2014). Ormanlara İlişkin Küresel Bir Antlaşmanın Yokluğunda Uluslararası Hukukta Ormanların Korunması. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(2), 47-76. s.
• Tolunay, D. (2015). Türkiye’de Ormansızlaşma ile Kaybedilen Karbon Miktarları. İstanbul Üniversitesi, 6. Ulusal Hava Kirliliği ve Kontrolü Sempozyumu-2015.
• Tutulmaz, O. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma: Sürdürülebilirlik İçin Bir Çözüm Vizyonu. Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3).
• Yalçın, A. Z. (2016). Sürdürülebilir Kalkınma İçin Yeşil Ekonomi Düşüncesi ve Mali Politikalar. Çankırı Karatekin Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 749-775. 28 s.
• WESP (World Economic Situation and Prospects) (2019). https://www.un. org/development/desa/dpad/wp-content/uploads/sites/45/WESP2019_BOOK-web.pdf. (Erişim 20 Şubat 2019)
• URL 1 (2019). http://www.yegm.gov.tr/iklim_deg/i_deg_nedir.aspx
• URL 2 (2016). http://www.sivilsayfalar.org/2016/08/27/ormanlari-bekleyen-tehdit-ormansizlasma/
• URL 3 (2017). https://www.dogadergisi.com/ormansizlasma-ve-collesme/
• URL 4 (2008). http://www.dsi.gov.tr/docs/iklimdegisikligi/iklim_degisikligi_ve_yap%C4%B1lan_calismalar_ekim_2008.pdf?sfvrsn=2
• URL 5 (2018). http://www.cografya.gen.tr/egitim/fiziki/kiyi-tipleri.htm
• URL 6 (2018). http://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi.tr.mfa
• URL 7 (2018). https://www.avrupa.info.tr/sites/default/files/2016-08/brochure_4_v2.pdf