Petrol Fiyatları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 22, 547 - 556, 30.11.2020

Ahmet Kamacı Süleyman Göktaş

https://doi.org/10.47129/bartiniibf.797897

Cited By: 3

Öz

Üretimde önemli bir üretim maliyeti olan petrol fiyatları, ekonominin tüm sektörlerini etkilemektedir. Petrol fiyatlarındaki artış, maliyet enflasyonuna yol açacak, bu da üretimin azalmasına ve ekonomik büyümenin daralmasına neden olacaktır. Petrol fiyatlarında yaşanan dalgalanmalar, ekonomi üzerinde bir belirsizlik doğurmaktadır. Bu durum ise, yatırımları azaltarak istihdamın ve milli gelirin düşmesine neden olmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 2003:Q1-2019:Q4 dönemlerindeki çeyreklik verilerle petrol fiyatları ile ekonomik büyüme ilişkisini incelemektir. Bu doğrultuda eşbütünleşme ve nedensellik analizi yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, ekonomik büyümeden petrol fiyatlarına doğru tek yönlü bir nedensellik tespit edilmiştir. Aynı zamanda, petrol fiyatları ile ekonomik büyüme arasında uzun dönemli eşbütünleşik bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

petrol, petrol fiyatları, ekonomik büyüme

Kaynakça

• Abimanyu, Y. (2016). Oil price, government revenue, export value, and economic growth: Indonesia’s case. Kajian Ekonomi Keuangan, 20(3): 213-230.
• Akıncı, M., Aktürk, E. ve Yılmaz, Ö. (2012). Petrol fiyatları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Opec ve petrol ithalatçısı ülkeleri için panel veri analizi. Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, 31(2): 1-17.
• Akıncı, M., Aktürk, E. ve Yılmaz, Ö. (2013). Petrol fiyatları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Opec ve petrol ithalatçısı ülkeler için zaman serisi analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1): 349-361.
• Aktuğ, S. S., Dağ, M. ve Star, H. R. (2019). The impact of oil price on economic growth: an investigation on Iraqı economy. Research Studies Anatolia Journal, 2(6): 273-285.
• Algan, N., İşcan, E., Serin, D. ve Kara, D. (2017). Enerji fiyatlarındaki volatilitenin makroekonomik performans üzerine etkisi. International Conference on Eurasian Economies 2017: 291-300.
• Al-mulali, U., Sab, C. ve Normee, C. (2010). The impact of oil shocks on Qatar’s GDP. Munich Personal RePEc Archive-MPRA Paper 27822: 1-25.
• Anoruo, E. ve Elike, E. (2009). An empirical investigation into the impact of high oil prices on economic growth of oil-importing African countries. International Journal of Economic Perspectives, 3(2): 121-129.
• Azazi, H. ve Topkaya, Ö. (2017). Petrol fiyatlarındaki değişikliğin Türkiye imalat sanayi ve istihdamı üzerindeki etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 20(1): 14-26.
• Bal, O. (2012). Döviz kuru, mevduat faiz oranı, enflasyon ve devlet iç borçlanma senetleri ilişkisi:1994-2008. Akademik Bakış Dergisi, 31:1-20.
• Bernanke, B. S. (1983). Irreversibility, uncertainty, and cyclical investment. The Quarterly Journal of Economics, 98(1): 85-106.
• Bouzid, A. (2012). The relationship of oil prices and economic growthin Tunisia: a vector error correction model analysis. The Romanian Economic Journal, XV(43): 3-22.
• Brown, S. P. ve Yücel, M. K. (1999). Oil prices and U.S. aggregate economic activity: a question of neutrality. Economic and Financial Review, Federal Reserve Bank of Dallas, 16-23.
• Çelik, T. ve Çetin, A. (2007). Petrol fiyatlarının makroekonomik etkileri: Türkiye ekonomisi için ampirik uygulama. Sosyal Bilimler MYO Dergisi, 10(1-2): 97-115.
• Emami, K. ve Adibpour, M. (2012). Oil income shocks and economic growth in Iran. Economic Modelling, 29(5): 1774-1779.
• Ghalayini, L. (2011). The interaction between oil price and economic growth. Middle Eastern Finance and Economics 13:127-140.
• Gisser, M. ve Goodwin, T. H. (1986). Crude oil and the macroeconomy: tests of some popular notions: a note. Journal of Money, Credit and Banking, 18(1): 95-103.
• Hamilton, J. D. (1983). Oil and the macroeconomy since world war II. Journal of Political Economy, 91(2): 228-248.
• Hanabusa, K. (2009). Causality relationship between the price of oil and economic growth in Japan. Energy Policy, 37(5): 1953-1957.
• Kumar, S. (2009). The macroeconomic effects of oil price shocks: empirical evidence for India. Economics Bulletin, 29(1): 15-37.
• Lee, K., Ni, S. ve Ratti, R. A. (1995). Oil shocks and the macroeconomy: the role of price variability. The Energy Journal, 16(4): 39-56.
• Öksüzler, O. ve İpek, E. (2011). Dünya petrol fiyatlarıdnaki değişimin büyüme ve enflasyon üzerindeki etkisi: Türkiye örneği. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14): 15-34.
• Özata, E. (2019). Türkiye’de petrol fiyatlarından enflasyona asimetrik ve doğrusal olmayan geçişkenlik. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1): 17-32.
• Özsağır, A., Erkan, B., Şentürk, M. ve Kara, O. (2011). Ham petrol fiyatlarındaki volatilitenin gayri safi yurtiçi hasıla büyümesi üzerindeki etkileri: Türkiye örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 18(11): 19-28.
• Öztürk, S. ve Kılıç, N. Ö. (2018). Petrol fiyatları ve iktisadi büyüme: Oecd ülkeleri üzerine bir analiz. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2): 138-149.
• Prasad, A., Narayan, P. K. ve Narayan, J. (2007). Exploring the oil price and real gdp nexus for a small Island economy, the Fiji Islands. Energy Policy, 35: 6506–6513.
• Yardımcıoğlu, F. ve Gülmez, A. (2013). OPEC ülkelerinde Hollanda hastalığı: petrol fiyatları ve ekonomik büyüme ilişkisinin ekonometrik bir analizi. Sosyoekonomi, 19(19): 118-140.