AN ASSESSMENT ON THE SYNTAX RELATED TOPICS IN THE TEXTBOOKS IN THE SECONDARY SCHOOLS

Yıl 2011, Cilt: 11 Sayı: 2, 79 - 110, 25.10.2011

Mehmet Solmaz

https://doi.org/10.11616/AbantSbe.265

Cited By: 1

Öz

What studied in this study was the syntax related topics, which were included in the secondary school grammar books. Three secondary school textbooks, which were prepared for different programs, were selected first and then syntax related topics in the textbooks were ranked, after that the lackings and problems related to syntax were determined one by one. The findings within the study indicated that there were many lackings and problems related to syntax in the textbooks. As a precaution not to meet similar problems in the textbooks to be written, authors who intends to write textbooks were suggested about using the principles and methods of linguistics, and making use of the last findings related to syntax in the field of Turkology.

Anahtar Kelimeler

Textbook, grammar, linguistics, secondary school, syntax.

Ortaöğretim Ders Kitaplarındaki Söz Dizimiyle İlgili Konular Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Bu arastırmada, ortaögretim dil bilgisi kitaplarında yer alan söz dizimi alanıyla ilgili konular ele alınmıstır. Farklı ögretim programları için hazırlanmıs olan üç ayrı ortaögretim dil bilgisi kitabının incelendigi çalısmada, önce ders kitaplarındaki söz dizimi alanıyla ilgili konular sıralanmıs, daha sonra bu konular tek tek ele alınarak; ders kitaplarındaki eksiklik ve problemler ortaya konulmaya çalısılmıstır. Arastırmanın bulguları, ders kitaplarında söz dizimi alanıyla ilgili çesitli eksiklik ve problemler bulundugunu ortaya koymaktadır. Yazılacak olan ders kitaplarında benzer problemlerin ortaya çıkmaması için, ders kitabı yazarlarının hazırlayacakları ders kitaplarında dil biliminin ilke ve yöntemlerini kullanması ve Türkoloji alanındaki söz dizimiyle ilgili en son arastırmalara yer vermesi önerilmistir.

Anahtar Kelimeler

Ders kitapları, dil bilgisi, dil bilimi, ortaögretim, söz dizimi

Kaynakça

• Acar, M. vd. (2006). Ortaöğretim dil ve anlatım 9. sınıf. Sakin Öner (Editör). Ankara: MEB Yayınları.
• Aksan, D. (1995). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
• Atabay, N., Özel, S. ve Çam, A. (2003). Türkiye Türkçesinin sözdizimi. İstanbul: Papatya
• Aydın, Ö. (2001). Evrensel dilbilgisi çerçevesinde Türkçe öğretimi üzerine bazı uygulama ve öneriler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Balta, A. vd. (2005). Türk dili ve edebiyatı Türk dili lise III. Sakin Öner (Editör). Ankara: MEB Yayınları.
• Banguoğlu, T. (2007). Türkçenin grameri (8. Basım). Ankara:.TDK Yayınları: 528.
• Bayrav, S. (1998). Yapısal dilbilimi (2. Basım). İstanbul: Multilingual.
• Boz, E. (2004) Türkiye Türkçesinde +dan ekli nesne ögesi üzerine. V. Uluslar Arası Türk Dili Kurultayı Bildirileri I, Ankara: TDK, 501- 511.
• Boz, E. (2007). Adın yükleme (nesne) durumu ve tümcenin nesne ögesi üzerine. Türkoloji Araştırmaları/Turkish Studies, 2(2), 102-108. http://www.turkishstudies.net/dergi/cilt1 /sayi4/ boz erdogan.pdf (E.T. 24 Aralık 2009).
• Boz, E. (2009). Türkiye Türkçesinde “özne” durum biçimbirimi alabilir mi? Türkoloji Araştırmaları/TurkishStudies,4/3,2371-2377. 1447323494_yy0bozerdo%c4%9fan.pdf (E.T. 17 Şubat 2010).
• http://www.turkishstudies.net/Makaleler/
• Börekçi, M. (2001). Türkçe öğretimi bakımından dil bilgisi terimi ve kavram olarak olumluluk- olumsuzluk. TDAY Belleten, 44, 45-61.
• Bussmann, H. (1998). Routledge dictionary of language and linguistics. (İngilizceye Çev.: Trauth, G. And Kazzazi, K.). London: Routledge.
• Cemiloğlu, İ. (1994). 14. yüzyıla ait bir kısas-ı enbiyâ nüshası üzerinde sentaks incelemesi. Ankara: TDK Yayınları.
• Cemiloğlu, İ. (2000a). Cümle tahlilinin önemi ve metot. Türk Dili, 587, 478–483.
• Cemiloğlu, İ. (2000b). Nesne kavramı üzerine. Milli Eğitim, 148, 13-15.
• Cemiloğlu, İ. (2001). Dede Korkut hikâyeleri üzerinde söz dizimi bakımından bir inceleme. Ankara: TDK Yayınları.
• Crystal, D. (2008). A dictionary of linguistics and phonetics (6th edition). Malden–Oxford: Blackwell.
• Demir, N. ve Yılmaz, E. (2006) Türk dili el kitabı (3. Baskı). Ankara: Grafiker.
• Deny, J. (1941). Türk dili grameri (Osmanlı lehçesi). (Çev. Ali Ulvi Elöve), İstanbul: Maarif Vekâleti Yayınları.
• Durukan, E. (2010). Türkiye Türkçesinde sözcük grupları ve öğretimi üzerine. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (TAED), 43, 145-166.
• Ediskun, H. (1999). Türk dil bilgisi, İstanbul: Remzi Kitapevi
• Eker, S. (2003). Çağdaş türk dili (2.Baskı). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Emre, A. C. (1945). Türk dilbilgisi. Ankara: TDK Yayınları.
• Ergin, M.(2004). Türk dil bilgisi, İstanbul: Bayrak Basın/ Yayım/ Tanıtım
• Erkman-Akerson, F. ve Ozil, Ş. (1998). Türkçede niteleme (sıfat işlevli yan tümceler). İstanbul: Simurg Yayıncılık
• Erkman-Akerson, F. (2000). Türkçe örneklerle dile genel bir bakış. İstanbul: Multilingual.
• Gencan, T.N. (1992). Dilbilgisi lise I-II-III (27. Basım). İstanbul: Kanaat Yayınları.
• Huber, E. (2008). Dilbilime giriş. İstanbul: Multilingual.
• İşsever, S. (2006). Türkçede takısız nesne adöbekleri ve çalkalama. Dil Dergisi, 131, 42-56. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi
• Johanson, L. (2007). Türkçe dil ilişkilerinde yapısal etkenler. (Çev. N. Demir). Ankara: TDK
• Karahan, L. (1994). Türkçede birleşik cümle problemi. Türk Dili, 505, 19-23.
• Karahan, L. (1997). Fiil-tamlayıcı ilişkisi üzerine. Türk Dili, 549, 209-213.
• Karahan, L. (2005). Türkçede söz dizimi (8. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karaörs, M. (1995). Cümle bilgisinde isimlendirme, sınıflandırma ve tahlil metotlarının birliği. Türk Gramerinin Sorunları Toplantısı, (22-23 Ekim 1993), Ankara: TDK Yayınları.
• Kerimoğlu, C. (2006a). Türkçe dil bilgisi öğretiminde söz dizimi ile ilgili kabuller üzerine I (Kelime Grupları). Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 106-118.
• Kerimoğlu, C. (2006b). Türkçe dil bilgisi öğretiminde söz dizimi ile ilgili kabuller üzerine II (cümle öğeleri). Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi,20,119-129.
• Kıran, A. ve Kıran, Z. (2006). Dilbilime giriş. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Korkmaz, Z. (2007). Gramer terimleri sözlüğü (3. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
• Koşaner, Ö. (2009). Dilsel temsilleştirme aracı olarak yüklemleme. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(4), 73-89.
• Lyons, J. (1983). Kuramsal dilbilime giriş. (Çev. Ahmet Kocaman). Ankara: TDK Yayınları.
• Mehmedoğlu, A. (2002). Türkiye Türkçesi’nde bazı gramer terim ve anlayışları üzerine. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, (1-2), 124-140.
• Özmen, M. (1995). Cümlenin altıncı öğesi ve bir terim önerisi. Türk Dili, 519, 224-227.
• Sinanoğlu, S. (1957). Basit cümlede nesne ve tümleç. Türk Dili, 6(67), 368-371.
• Usta, H. İbrahim (2000). Türkiye Türkçesinde kelime grupları ile ilgili bir sınıflandırma. Türk Dili, 579, 209–216.
• Uzun, N. E. (2000). Ana çizgileriyle evrensel dilbilgisi ve Türkçe. İstanbul: Multilingual.
• Uzun, N.E. (2004). Dünya dillerinden örnekleriyle dilbilgisinin temel kavramları Türkçe üzerine tartışmalar. İstanbul: Multilingual.
• Uzun, N.E. (2006). Türkçenin öğretimi için soru tümcesi türleri üzerine bir sınıflama denemesi. A.Ü. TÖMER Dil Dergisi, 131(1), 15-31.
• Uzun, N.E. ve Aydın, Ö. (2006). Sözdizim. Dilbilim Temel Kavramlar Sorunlar Tartışmalar. A. Kocaman (Yay. Haz.). Ankara: Dil Derneği Yayınları, 63-76.
• Üstüner, A. (1998). Cümlenin öğeleri konusundaki karışıklıklar. Türk Dili, 576, 31-35.
• Üstünova, K. (2005). Ad tamlaması-iyelik öbeği ayrımı. Türk Dili, 641, 418-425.
• Üstünova, K. (2006). Yüklem yalnız özneyi mi içinde taşır. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 241-250.
• Vardar, B. (2002). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul: Multilingual.
• Yüksel, S. (2006). Türkçede biçim ve cümle dersleri. İstanbul: Multilingual.