TÜRK GELİNİNİN MİTOLOJİK GÖÇÜ

Yıl 2010, Cilt: 13 Sayı: 24, 275 - 290, 01.12.2010

Pervin Ergun

Öz

Araştırmanın Temelleri: Türk inanışına göre gelin, ilk yaratılan kadını sembolize etmektedir. İlk yaratılan kadın, dünyaya kuş şeklinde ve mitolojik bir yolculukla gönderilmiştir. İlk kadın, Tanrı mekânından kendisine hediye edilen sembolleri yeryüzüne taşımıştır. Kutsal sembollerin ilk örneklerini getiren ilk gelinin mitolojik ritüelleri, günümüze kadar her yeni gelin ile tekrarlanarak kut sağlanmaya çalışılmaktadır. Araştırmanın Amacı: Araştırmanın amacı, Türk gelininin mitolojik göçü ile ilgili şifreleri çözmek, Türk kültüründe ailenin kutsallığı ile ilgili inancın kökenini ortaya çıkarmaktır. Veri Kaynakları: Türk mitolojisi ve evlenme geleneğiyle ilgili kaynaklar. Tartışma ve Sonuç: Gelinin mitolojik göçü ile ilgili uygulamalar, pek çok halk anlatısında ve kültür ürününde şifrelenmiş olarak yaşamaktadır. Mitolojik rol, gelinin oynadığı geleneksel oyun figürlerinden, göğüs süslemesi takılara, çeyizindeki işlemelere ve pek çok pratiğe sinmiştir. Bugün gelinlerin olmazsa olmazı gibi görünen pek çok kültürel miras, mitolojik göçün çözüm bekleyen şifreleridir. Türk gelininin mitolojik göçü ile ilgili şifrelerin çözümü, "Türk kültüründe ailenin kutsallığı" ile ilgili inancın kökenini ortaya çıkaracaktır. “Eskisi gibi” yaptığı uygulamaların bilincinde olan toplum, geleceğe daha sağlam adımlarla yürüyecek, hayat felsefesi anlam kazanacaktır

Anahtar Kelimeler

Mitolojik göç, gelin, kut, sembol

Mythological Migration of Turkish Bride

Öz

Bases of Research: According to Turkish belief the bride, symbolizes the woman the first created. The first created woman was sent to the world a mythological journey in the form of the bird. The first woman moved the symbols as a gift by God to earth. Sacred symbols are first brought the first samples of the bride's mythological rituals, to the present day with each new point is to make repeated “kut”. Purpose of Research: The aim of the study, to solve passwords of mythological migration of the Turk’s bride and to reveal the origin of belief about the sanctity of the family in Turkish culture. Resourches of Data: The resourches related Turkish mythology and tradition of marriage. Discussion and Conclusion: The bride's mythological applications related to migration, many people live in the narrative and the cultural product is encrypted. Mythological role, the traditional game played by the bride's figure, chest decoration on jewelry, embroideries, and many practical sinmiştir çeyizindeki. Today, many brides appear to be sine qua non of cultural heritage, the mythological migration passwords are waiting for a solution. Passwords are related to the solution of Turkish migration from the mythological bride, "Turkish culture, sanctity of the family" will reveal about the origin of faith. "Change back" the community is aware of the applications, more robust steps, walk to the future, will be the philosophy of life meaning

Anahtar Kelimeler

Mythological migration, bride, holy, symbol

Kaynakça

• Bayram, Bülent. (2008). Çuvaş Türklerinin Kahramanlık Anlatmaları (İnceleme- Metinler). İzmir. (Yayımlanmamış doktora tezi)
• Csaki, Eva. (2001). “Türk Kültüründe Ayrıntılar: Tuz”, Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Kış 2001/20.
• Çelik, Ali. (1995). “Trabzon, Bakü, Merv, Kızıl-Orda, Jambıl, Gagauz Düğünlerinde Gelin-Güvey Motifi”. III. Milletlerarası Türk Halk Edebiyatı ve Folkloru Kongresi Bildirileri, 9-11 Ekim1995. Konya: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Dirlik, Ünal Şöhret. (1997). Fethiye’de Halk İnanışları. Denizli.
• Ergin, Muharrem. (1994). Dede Korkut Kitabı I. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ergun, Metin. (1997). Türk Dünyası Efsanelerinde Değişme Motifi I, II. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ergun, Pervin. (2004a). “Türk Halk Anlatılarında Kavaktan İnen Gelin Motifi”, Mitten Meddaha Türk Halk Anlatıları Uluslar Arası Sempozyumu, Gazi Üniversitesi, 25-27 Kasım 2004, Ankara.
• Ergun, Pervin. (2004b). Türk Kültüründe Ağaç Kültü. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Hakasskiy Geroiçeskiy Epos “Ay-Huuçın”. (1997). Novosibirsk: Nauka.
• İnan, Abdülkadir. (1995). Tarihte ve Bugün Şamanizm. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• İnce, Adnan. (1991). “Avanos’ta Eski Düğünler”. Erciyes Yöresi 1. Folklor, Halk Edebiyatı ve Etnografya Sempozyumu. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
• Kalafat, Yaşar. (1996). Karşılaştırmalı Bayır-Bucak Türkmen Halk İnançları. Ankara.
• Kaplan, Ayten. (2002). “Tahtacılarda Evlilik Kurumu ve Törenleri”. Folklor/Edebiyat-Alevilik Özel Sayısı II, VII (30).
• Karaman, Fikri. (1995). “Sivas’ın Hafik İlçesi Çatpınar Köyünden Derlenen Gelin Ağıtları (Dilleri)”. Mahmut Ragıp Gazimihal, Türk Halk Oyunları Kataloğu, 1. cilt, Hz. Nail Tan, Ankara: KB Yayınları.
• Katanov, N. F. (1895). “Doğu Türkistan Tatarlarının Düğün Gelenekleri Hakkında.” Türk Kabileleri Arasında. (İOAİE. Cilt XII, Sayı: 5).
• Odabaşı, A. Sefa. (1989). Geçmişten Günümüze Konya Kültürü. Konya: Selçuklu Belediyesi Kültür Müdürlüğü Yayınları.
• Ögel, Bahaeddin. (1989). Türk Mitolojisi I, II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Örnek, S. Veyis. (1977). Türk Halkbilimi. Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Sagalayev, A: M-Oktyabrskaya. (1988). Traditsionnoe Mirovozzrenie Tyurkov Yujnoy Sibiri. Novosibirsk.
• Saim Sakaoğlu. (2003a). 101 Anadolu Efsanesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Saim Sakaoğlu. (2003b). 101 Türk Efsanesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Salmin, Anton. (1994). Narodnaya Obryadnost Çuvaşey. Çeboksarı.
• Santur, Meltem. (1995). “İç Anadolu Bölgesinde Gelinin Kız Evinden, Oğlan Evine Getirilmesi Sırasında Uygulanan Gelenekler”, III. Milletlerarası Türk Halk Edebiyatı ve Folkloru Kongresi Bildirileri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Surazakov, S. (1975). Altay Folklor Atlaydın Biçikter Çıgarar İzdatelsvozının Tuulı Altaydagı Bülügi. Tulu Altay.
• Türkdoğan, Orhan. (2004). Osmanlıdan Günümüze Türk Toplum Yapısı. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
• Werbitsky, V. İ. (1895). Altayskıe İnorodsı. Moskova.
• Yegorov, N. İ. (1982). “Çuvaşskiy Salamalik” (Çuvaş Salamaliki). Çuvaşskiy Folklor: Spetsifika Janrov, Çeboksarı.