ÇOCUK ANABABA İLİŞKİ ÖLÇEĞİ TÜRKÇE FORMUNUN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2010, Cilt: 13 Sayı: 24, 44 - 53, 01.12.2010

Ege Akgün Binnur Yeşilyaprak

Öz

Problem: Anne baba çocuk ilişkisinin niteliğinin belirlenmesi, etkileşimin geliştirilmesinde önem taşımaktadır. Anne baba çocuk ilişkisini anlamaya yönelik bugüne kadar yapılan çalışmalar, çoğunlukla süt çocukluğu ve özellikle yenidoğan dönemine yoğunlaşmıştır. Çocukluğun ileri dönemlerine ait çalışma sayısı yetersizdir. Çocuk ve anne babanın etkileşiminin niteliğini belirleyen ölçeklere bakıldığında ülkemizde bu ölçeklerin genellikle ebeveynlerin tutumlarını belirlemeye yönelik ölçekler olduğu görülmektedir. Araştırmanın Amacı: Karşılıklı ilişkiye yönelik davranışların tanımlandığı bir ölçek ihtiyacı ile Çocuk Anababa İlişki Ölçeği’nin Child Parent Relationship Scale, Pianta, 1992 uyarlama çalışmasının yapılmasına karar verilmiştir. Bu çalışmanın amacı anababa çocuk ilişkisini belirleyen bir ölçeğin Türkçeye uyarlanmasıdır. Yöntem: Çocuk Anababa İlişki Ölçeği’nin uyarlama çalışması kapsamında araştırmaya4-6 yaş grubunda çocuğu olan 234 anne katılmıştır. Verilerin analizinde faktör analizi, Cronbach alfa ve basit doğrusal korelasyon teknikleri kullanılmıştır. Faktör analizi sonucunda faktör yükleri değerinin. 30; istatistiksel sonuçların yorumlanmasında anlamlılık düzeyi .01 olarak ölçüt alınmıştır. Bulgular: Ölçeğin Türkçeye uyarlanan versiyonu 2 faktörlüdür. Birinci faktörde yer alan maddelerin yük değeri .38 ile .72 arasında değişmektedir. Aynı değerler ikinci faktörde. 42 - . 72 arasındadır. Ölçeğin test tekrar test güvenirlik katsayısı Çatışma alt boyutu için. 98 p

Anahtar Kelimeler

anne baba, çocuk, ilişki, okul öncesi

The Reliability and Validity of Turkish Form of the Child Parent Relationship Scale

Öz

Problem: Identifying the quality of mother-child relationship is important for the development of interaction. The studies carried out so far on mother-child relationship have focused mostly on infancy and particularly on the newborn. The number of studies related with further ages of childhood is limited. Given the available scales that identify the quality of parent-child interaction, it is observed that the scales in our country mainly aim to identify the attitudes of parents. Research Aim: It was decided to adapt the Child-Parent Relationship Scale Pianta, 1992 in order to meet the need for a scale identifying the behaviors related with mutual relationship. The purpose of this study is to adapt into Turkish the scale that identifies mother-child relationship. Method: 234 mothers who have children in the age group of 4 to 6 took part in the adaptation process of the Child-Parent Relationship Scale. Factor analysis, Cronbach alpha and simple linear correlation were the techniques used for the analysis of data. As a result of the analysis, the value of factor loads was found to be .30 and the significance level for the interpretation of the statistical results was .01. Results: The Turkish version of the scale has two factors. The load values of items in the first factor range between .38 and. 72. The values are between .42 and .72 in the second factor. The testretest reliability coefficient of the scale is .98 p

Anahtar Kelimeler

parent, child, relationship, preschool

Kaynakça

• Adler, A. (2005), Çocuk Eğitimi. Çev: Kamuran Şipal; 3.Baskı, Cem Yayınevi, İstanbul
• Aiken, L. R. (1994). Psychological testing and assessment. Boston: Allyn and Bacon.
• Ainsworth, M. D. S. (1989). Attachments Beyond Infancy. American Psychologist, 44 ( 4 ), 709-716.
• Aspelmeier, J. E. & Kerns, K. A. (2003). Love and School: Attachment/ Exploration Dynamics in College. Journal Of Personality And Social Psychology, 20 (1), 5-30.
• Bakkaloğlu, H. C. ve Sucuoğlu, B. (2000). Normal ve Zihinsel Engelli Bebeklerde Anne-Bebek Etkileşiminin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 2 (4), 47 – 58.
• Bowlby, J. (1979). The Making and Breaking of Affectional Bonds. London: Tavistock.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi Elkitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları Ve Yorum. 6. Baskı Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cassidy, J. (1994). Emotion Regulation: Influences of Attachment Relationships. Monographs of the Society for Research in Child Development, 59:228-49.
• Diehl, M.; Elnick, A.B. & Bourbeau, L.S. (1998). Adult Attachment Styles: Their Relations to Family Context and Personality. Journal of Personality and Social Psychology, 74, 1656- 1669.
• Dönmez, A. (2000). Bağlanma: Yakın İlişkilerle İlgili Araştırmalar İçin Bir Çerçeve. Türk Psikoloji Bülteni, 16, 29-50.
• Erkan, S. ve Toran, M. (2004). Alt Sosyo-Ekonomik Düzey Annelerinin Çocuklarını Kabul ve Reddetme Davranışlarının İncelenmesi (Diyarbakır İli Örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 91-97.
• Gander, M. J. ve Gardiner, H.W. (2001). Çocuk ve Ergen Gelişimi, (Yay. Haz.: B. Onur), 4. Baskı, Ankara: İmge Kitapevi.
• Geçtan, E. (2008). Psikanaliz ve Sonrası. 13. Baskı. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Hortaçsu, N. (1997). İnsan İlişkileri, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Hortaçsu, N. ( 2002 ). Çocuklukta İlişkiler Ana Baba, Kardeş ve Arkadaşlar, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Kerns, K.A., Tomich, P.L., Aspelmeier, J.E.& Contreras, J.M. (2000). Attachment- Based Assessments of Parent-Child Relationships In Middle Childhood. Development Psychology, 36, 614-626.
• Kıcaali-İftar, G. (2005). How Do Turkish Mothers Discipline Children? An Analysis from A Behavioral Perspective. Child: Care, Health & Development, 31, 193–201.
• Maccoy, E. E. & Martin, J. A. (1983). Socialization in The Context Of The Family: Parent Child Interaction. P. H. Mussen & E. M. Hetherington (Ed.). Handbook of Child Psychology: Socialization, personality and social development (1-101). New York: Wiley.
• Murray, A.S. (2004). Cross- Cultural Reliability and Validity of The Revised Conflict Tactics Scales: A Study of University Student Dating Couples in 17 Nations, Cross-Cultural Research, 38(4), 407-432.
• Onur, B. (2001). Çocuk ve Ergen Gelişimi, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Önder, A. ve Gülay, H. (2007). Annelerin Kabul Ret Düzeyi İle Çocuklarının Empati Becerisi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 22, 23-30.
• Öner, N. (2006). Türkiye’de kullanılan Psikolojik Testler. 2. Baskı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları
• Pianta R. C. (1992). Child-Parent Relationship Scale. University of Virginia. Author. Pietromonaco P. R. & Barrett L. F. (2000). The Internal Working Models Concept: What Do We Really Know About The Self in Relation To Others? Review of General Psychology, 4(2), 155-175.
• Rothbaum, F., Rosen, K., Ujiie, T., Uchida, N. (2002). Family Systems Theory, Attachment Theory, And Culture. Family Process, 41, 328-50.
• Slade, A., Belsky, J., Aber, J. L., & Phelps, J. L. (1999). Mothers' Representations Of Their Relationship With Their Toddlers: Links To Adult Attachment And Observed Mothering. Developmental Psychology, 35, 611-619.
• Waters, E., & Dean, K. E. (1985). Defining And Assessing Individual Differences in Attachment Relationships: Q-Methodology And The Organization Of Behavior in Infancy And Early Childhood. I. Rretherton & E. Waters (Ed.). Monographs Of The Society For Research in Child Development, 41-65.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zeanah, C.H.; Benoit, D.& Barton, M. (1992) Representations Of Attachment In Mother And Their One Year Old Infants. The Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 32(2):278-286.