ALAN DERSLERİNİN GÖRSEL SANATLAR ÖĞRETMENİ ADAYLARININ YARATICI DÜŞÜNME BECERİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2010, Cilt: 13 Sayı: 23, 79 - 92, 01.06.2010

Oğuz Dilmaç

Öz

Arastırmanın Temelleri: Günümüzde görsel sanatlar öğretmenlerinin doğru öğrenme ortamlarını yaratmalarını, çağdaş sanat eğitimi yaklaşımlarını uygun yöntem ve tekniklerle uygulayabilmelerine bağlıdır. Bunun gerçekleştirilebilmesi için de öğretmenlerin eğitimleri sırasında böyle bir ortamda yetişmeleri gerekmektedir. Araştırmanın Amacı: Bu araştırma, Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Resim-iş Eğitimi Anabilim Dalı alan derslerinin görsel sanatlar öğretmeni adaylarının yaratıcı düşünme becerileri üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Ayrıca görsel sanatlar öğretmeni adaylarının yaratıcılık düzeyleri ile mezun oldukları lise türü ve cinsiyetleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olup olmadığı araştırılmıştır. Yöntem: Araştırma, 35 öğrenciye 6. yarıyılın başında ve 7. yarıyılın sonunda Torrance Yaratıcı Düşünme Testi Sözel A Formu uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Ayrıca öğrencilerin bu zaman diliminde gördükleri dersler araştırmacılar tarafından geliştirilen gözlem formu kullanılarak gözlenmiştir. Verilerin analizinde standart sapma, frekans, yüzde, t-Testi, Mann Whitney-U Testi kullanılmıştır. Sonuçlar: Araştırmanın sonuçlarına göre, öğrencilerin öntest ve sontest yaratıcılık puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı fark olduğu, gözlem sonuçlarından elde edilen verilerin araştırma sonucunu destekler nitelikte olduğu ortaya koyduğu, öğrencilerin yaratıcılık düzeyleri ile mezun oldukları lise türü arasında anlamlı fark olmadığı görülmüştür. Cinsiyet değişkenine göre bayanların lehine anlamlı bir farklılık görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Görsel Sanatlar Eğitimi, Yaratıcılık, Yaratıcı Düşünce

The Effects Of Main Courses On Creative Thinking Abilities Of Visual Art Teacher Candidates

Öz

Bases of Research: Today, the visual arts teachers to create the right learning environment, contemporary approach to art education and to apply appropriate methods and techniques depend. In order to achieve this during the training of the teachers are expected to grow in such an environment. Purpose of the Research: The purpose of this study is to investigate the effects of the main courses of Visual art Education Department of Fine Arts Education Section in Atatürk Universıty, Kazım Karabekir Faculty of Education on the creative thinking ability of visual art teacher candidates. It is also investigated whether there is statistically significant difference between creativity levels genders and the type of high school education of visual art educator candidates. Method of the study: This study was carried out by applying Torrance Creative Thinking Test Verbal Form A TCTT to the 35 students of the art education department pre-test at the beginning of the sixth term and the post-test at the end of the seventh term. In addition, the author observed the lessons of these students in that period by using an observation form developed by the authors. The data were collected with Verbal A Form of Torrance Creative Thinking Test and with Lecturer Observation Form which was developed by the author. Standart Deviation, frequence, percentage, tTest and Mann Whitney-U Test were used to analyse data. Findings of the study: The results of this study are as follows, there is statistically significant difference between pretest and posttest creativity scores of students, ıt is revealed that the data obtained from observations support the results of this study, there is no significant difference

Anahtar Kelimeler

Visual Art Education, Creativity, Creative Thinking.

Kaynakça

• ADIGÜZEL, H. (2002). Yaratıcı drama. Ankara: Naturel Yayıncılık.
• ARTUT, K. (2001). Sanat eğitimi kuramları ve öğretim yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• BENDER, M. T. (2000). Resim-İş eğitimi öğrencilerinde duygusal zeka ve yaratıcılık ilişkileri,. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• BUYURGAN, S. & BUYURGAN, U. (2007). Sanat eğitimi ve öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• CHEN, G. (1990). A Comparative Study of Creative Thinking Abilities of Phisical Education Universities, PhD.
• CROPLEY, J. A. (2001). Creativity, Sterlin.VA. London: Kogan Page.
• ÇETİNGÖZ, D. (2002). Okul öncesi eğitimi öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcı düşünme becerilerinin gelişiminin incelenmesi,. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• DİKİCİ, A. & GÜROL, M. (2003). Liselerde görev yapan resim öğretmenlerinin, öğrencilerin yaratıcılıklarını geliştirmeye yönelik nitelikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (1), 193-214.
• ERBAY, F. (1998). 8 yıllık temel eğitimde sanat eğitiminin sorgulanması. Sanat Çevresi, Ocak, 64-69.
• ETİKE, S. (1995). Sanat Egitimi Yazıları. Ankara:.İlke Yayınları.
• FRİEDMAN, R. S., & FÖRSTER, J. (2000). The effects of approach and avoidance motor actions on the elements of creative insight. Journal of Personality and Social Psychology, 79, p. 477–492.
• GÜLEL, G. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi pamukkale üniversitesi örneği,. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ISEN, A. M., DAUBMAN, K. A., & Nowicki, G. P. (1987). Positive affect facilitates creative problem solving. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 1122–1131.
• JOHNSON, P. (1965). Art for the Young Child. Art Education. Edited by W. Reid Hastie. Chicago, Illinois: The University of Chicago Press.
• KALE, N. (1993), “Üç düşünsel yeti: Eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, problem çözme, Yaşadıkça Eğitim Dergisi, Mayıs/Haziran, S. 28, 24-27.
• KARASAR, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara:.Nobel Yayınları.
• KENÇ, M. F. (2001). Anasınıfı ve ilköğretimin birinci sınıflarında görev yapmakta olan öğretmenlerin yaratıcı eğitim ve uygulamaları konusundaki görüşleri elazığ ili örneği,. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• KIRIŞOĞLU, O. T. (2002). Sanatta eğitim görmek öğrenmek yaratmak. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• KORKMAZ, H. (2002). Fen eğitiminde proje tabanlı öğrenmenin yaratıcı düşünme, problem çözme ve akademik risk alma düzeylerine etkisi,. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• MALONEY, J. E. (1992). Teacher Training in Creativity, EDD. 15.12.2009). (Erişim Tarihi
• MIDDLETON, H. (2005), “Creative Thinking, Values and Design and Technology Education”, International Journal of Technology and Design Education, Vol. 15, p. 61–71
• MURRAY, N., SUJAN, H., HİRT, E. R., & SUJAN, M. (1990). The İnfluence Of Mood On Categorization: A Cognitive Flexibility İnterpretation. Journal of Personality and Social Psychology, 43, p. 1244–1255.
• ÖZSOY, V. (2002). Görsel sanatlar eğitimi; resim-iş eğitiminin tarihsel ve düşünsel temelleri. Ankara: Gündüz Yayıncılık.
• ÖZTÜRK, S. A. ve DARICA, N., (2003). Çocuk gelişimi ve okul öncesi eğitimi öğretmenliği, anaokulu öğretmenliği ve okul öncesi öğretmenliği lisans programlarında yer alan yaratıcılık ile ilgili derslere ilişkin görüşler, Eğitim Araştırmaları, S. 13, Anı Yayıncılık, Ankara.
• ROBERTS, L. (2003). Creativity, tech directions, 63(3), p. 12.
• SAN, İ. (2003). Sanat eğitimi kuramları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• SİNGER, G. D., SİNGER, J. L. (1998). Çocuklarda Yaratıcılığın Gelişimi. İstanbul: Kaya Matbaacılık.
• SUNGUR, N. (1988). Yaratıcı sorun çözme programının etkililiği,. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• SCHWARZ, N. (1990). Feelings As Information: Informational And Motivational Functions Of Affective States. In E. T. Higgins & R. M. Sorrentino (Eds.), Handbook of motivation and cognition: Foundations of social behavior (Vol. 2, pp. 527–561). New York: Guilford.
• SCHWARZ, N., & BLESS, H. (1991). Happy And Mindless, But Sad And Smart? The Impact Of Affective States On Analytic Reasoning. In J. Forgas (Ed.), Emotion and social judgments (pp. 55–71). Oxford, UK: Pergamon.
• TİTİZ, M. T. (1998). Ezbersiz eğitim yol haritası. İstanbul: Beyaz Yayınları.
• ÜSTÜNDAĞ, T. (2005). Yaratıcılığa yolculuk. Ankara: PegemA Yayıncılık.