SANAYİCİLERİN DOĞA KORUMA ALGISI: BANDIRMALI SANAYİCİLER VE KUŞ CENNETİ MİLLj PARKI ÖRNEĞİ

Yıl 2007, Cilt: 10 Sayı: 17, 12 - 35, 01.06.2007

Yılmaz Arı Ferhat Arslan

Öz

Problem Durumu: Kuş Cenneti Milli Parkı KCMP barındırdığı kuş türleri ve ekosistem işlevleri nedeniyle eşsiz bir doğa parçasıdır. Milli parkta son yıllarda kirliliğin artması birçok kişi tarafından tamamen sahadaki sanayi tesislerine bağlanmış ve çevreye gereken önemi vermediği gerekçesiyle sahadaki sanayiciler sürekli olarak suçlanmıştır. Literatürde bu suçlamaların haklılığını test etmiş bir araştırmaya rastlanmamıştır. Araştırmanın Amacı: Bu çalışma sanayicilerin kendilerine yöneltilen bu suçlamalar ve KCMP ile ilgili görüşlerini yansıtmayı amaçlamıştır. Acaba sanayiciler doğa koruma programlarını nasıl algılamaktadırlar? Kendilerine yöneltilen suçlamalara verdikleri cevaplar nelerdir? Sanayiciler gerçekten doğaya karşı duyarsız mıdır? Acaba milli parkı korumak için uygulanan programlar sanayicilere bazı özel zorluklar çıkarmakta mıdır? Yöntem: Çalışma sırasında sanayicilerle ve sanayicileri temsil eden sivil toplum kuruluşlarıyla açık uçlu sorular kullanılarak görüşmeler yapılmış ve elde edilen bulgular mevcut literatür ışığında değerlendirilmiştir. Araştırmada saha çalışması temel metodoloji olarak kullanılmış ve alanda 1 yılı aşkın süre ile değişik zamanlarda saha çalışmaları yapılmıştır. Bulgular ve Sonuçlar: Çalışma sonunda sanayicilerin, duyarlı olmalarına rağmen bir dizi etken dolayısı ile çevresel yatırımlarda isteksiz davrandıkları tespit edilmiştir. Diğer faktörleri bir kanara bırakarak sanayicileri suçlu ilan etmek doğru bir yaklaşım değildir. Ancak sanayicilerin de bu bakış açısından hareketle kirletici unsur olarak kendi dışındaki sektörleri, kurumları, idari ve sosyal süreçleri sorumlu tutmaları ve dikkatleri onların üzerine çekmelerinin haklılık payı yoktur. Sanayicilerin kendilerini de sorunun bir parçası olarak görmesi daha sürdürülebilir bir gelişme için anahtar olabilir. Öneriler: Çalışma ile sahadaki sanayicilere ön yargı ile yaklaşmadan koruma için yapılan planlamalarda sanayicilerin de görüşlerinin alınması ve çevreyi koruyan sanayicilere çeşitli teşvikler verilmesinin KCMP ve sürdürülebil ir kalkınma hedefleri için daha faydalı olacağı düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Kuş Cenneti Milli Parkı, Bandırma, sürdürülebilir kalkınma, sanayileşme, doğa koruma

Industrialists' Perception of Conservation: The Example of Industrialists of Band?rma and Ku? Cenneti National Park

Öz

The Problem: Ku? Cenneti National Park is a unique environment because of the species it supports and because of its functions in the ecosystem. However, there has been pollution and deterioration in the park lately and industrialists in Band?rma were blamed for the degradation. There has been a gap in the conservation literature as no single study has dealt with the issue previously. Purpose of the Study: Therefore, this study is an attempt to evaluate the blames and illuminate the perception of industrialists on national park and on nature protection in general. How have industrialists perceive nature protection programs? What are their answers for the blames? Are they really insensitive to nature protection? What are some of the difficulties they face in an environment that has vital habitat for wild life? Methodology: To answer these questions a fieldwork was conducted in the area, some industrialists and representatives of Non-Governmental Organizations NGOs were asked to express their opinion. Fieldwork is used as main methodology and field observations have been done in the area in a period extending over a year. Findings and Results: The study showed that despite their awareness for environmental pollution and degradation a number of obstacles prevent them from making investments that are environment friendly. It will be an incomplete approach to blame the all problems of the national park on industrialists. However, likewise it would be wrong for industrialists to take advantage of this view and blame on other institutions, sectors, social and administrative processes. This approach might be a key concept for a more sustainable development. Recommendations: The industrialists should be approached without prejudice and the ones who are willing to pay for the environment should be subsidized. Conservation planning should be done in a more participatory way and industrialists should involve in the planning processes

Anahtar Kelimeler

Kuş Cenneti National Park, Bandırma, sustainable development, industrialization, nature protection.

Kaynakça

• Akat, A. (1986). Kalkınmada Çevre Faktörü. Sanayi ve Çevre Konferansı, Ankara: Türkiye Çevre Vakfı (TÇV) Yayınlan.
• Alp, Eşref. Mauri Maya Arıtma Tesisleri Müdürü, Kişisel Görüşme, 05.11.2004, Bandırma.
• Alper, İ. (1998). Türkiye'nin Nüfus ve Çevre Politikaları, Nüfus-Çevre ve Kalkınma Konferansı, Ankara: TÇV Yayınlan.
• An, Y. (2001). Visions of a Wetland: Linking Culture and Conservation at Lake Manyas, Turkey, USA: UMI Publishing.
• An, Y. (2003b). Manyas Gölü'nün Kültürel Ekolojisi: Tarihi Süreçte Adaptasyon ve Değişim. Türk Coğrafya Dergisi, 40 (1), 75- 97.
• Ata, Hüseyin. Özel Çevre ve Sağlık Kurumu yetkilisi, Kişisel Görüşme, 10.02.2005, Bandırma.
• Aydın, A. (1996). KalkınmaÇevre İlişkisi ve Sürdürülebilir Kalkınma:Bandırma Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi: Bursa.
• Balık, S., v.d., (1989), Kuş Gölü ve Kuş Cenneti Milli Parki'nın Bugünkü Durumunun Saptanması ve Geliştirme Çarelerinin Aranmasi, Ege Üniversitesi, Fen- Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Ege Üniversitesi Araştırma Fonu, Proje No. 1987/050, İzmir.
• Balıkesir İl Çevre Müdürlüğü. (1996). Manyas Raporu, Balıkesir.
• Bandırma Sanayici ve İşadamları Derneği (BANSIAD). (1999). Bandırma'nın Sorunları, Bandırma.
• Bektaş, İsmail. Bagfaş Gübre Fabrikalan A.Ş. Genel Müdür Vekili, Kişisel Görüşme, Sanayicilerin 15.10.2004, Bandırma. Doğa Koruma
• Boğaziçi Üniversitesi, (1987). Kuş Cenneti ve Manyas Gölü'nün Çevresel Değerlendirmesi Raporu, İstanbul. 34
• Çakır, D. (16 Haziran 2004). Manyas Kuş Cenneti doğal güzelliğine kavuşuyor, Zaman Gazetesi, s.4.
• Çelebi, E., 1658, Evliya Çelebi Seyahatnamesi. Yeni basım, İstanbul, Üçdal Neşriyat 1982.
• Çevre Bakanlığı.(1987). İkinci Bandırma Kuş Cenneti ve Kuş Gölü Sempozyumu, Ankara: Çevre Bakanlığı Yayınlan.
• Çevre Bakanlığı. (1988). Üçüncü Bandırma Kuş Cenneti ve Sulak Alanlar Sempozyumu, Ankara: Çevre Bakanlığı Yayınlan.
• Çevre Bakanlığı. (1989). Dördüncü Bandırma Kuş Cenneti Milli Parki'nın Sorunları ve Çözüm Önerileri Sempozyumu, Ankara: Çevre Bakanlığı Yayınlan.
• Çevre Bakanlığı. (1990). Beşinci Bandırma Kuş Cenneti ve Çevre Sorunları Sempozyumu, Ankara: Çevre Bakanlığı Yayınları.
• Çevre Bakanlığı, (1995). Türkiye'nin Kuş Cennetleri, Ankara: Çevre Bakanlığı Yayınları.
• Devlet Su İşleri (D.S.İ.). (1997). Manyas Kirlilik Raporu, Balıkesir.
• Egelili, G. (1996). Avrupa Birliği ve Türkiye'de Çevre Politikaları, Ankara: TÇV Yayınlan.
• Fisunoğlu, M. (1989). Sürdürülebilir Kalkınma ve Ekonomi, Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı, Ankara: TÇV Yayınlan.
• Gürpınar, T. (1989). Çevre Kirliliğinin Sulak alanlar Üzerindeki Etkisi, Dördüncü Bandırma Kuş Cenneti Milli Parki'nın Sorunları ve Çözüm Önerileri Sempozyumu, Ankara: Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı.
• HÜR, Hacettepe Üniversitesi Raporu, 1997, Manyas Gölü Sulak Alan Yönetim Planı Projesi,. Türkiye Cumhuriyeti Çevre Bakanlığı, Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No. 94K100010, Ankara.
• İnan, Arzu. Şeker Piliç A.Ş. Çevre Mühendisi, Kişisel Görüşme, 05.11.2004., Bandırma.
• İpekçi, Özden. Etibor Bor ve Asit A.Ş. Yatırım Mühendisi, Kişisel Görüşme, 18.09.2004, Bandırma.
• Keating, M. (1993). Yeryüzü Zirvesinde Değişimin Gündemi. Çeviren: Türkiye Çevre Vakfı. Ankara: TÇV Yayınlan.
• Keten, M. (1999). 21. Yüzyıla Girerken Çevre Koruma ve Türkiye, Konya: Çizgi Yayınevi.
• Kombakçı, Mehmet. Kombakçı Pen İşletmecisi, Kişisel Görüşme, 11.09.2004, Bandırma.
• Kosswig, C, (1950), Manyas Gölü'ndeki Kuş Cenneti. Biologi, (1): 59.
• Kosswig, C, (1968), Results of the Ringing of Breeding Species at Lake Kus Cenneti, Proceedings of a Technical Meeting on Wetland Conservation, Ankara, Bursa, İstanbul, 9-16 October 1967. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources, Morges, İsviçre.
• Kosswig, C, (1951), Manyas Gölü Balıkları. Balıkve Balıkçılık Mecmuası (1), 8.
• Lea, D., (1968) Special Problems of the Manyas Kus Cenneti Sanctuary. In Proceedings of a Technical Meeting on Wetland Conservation. Ankara, Bursa, Istanbul, 9-16 October 1967. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources, Morges, Switzerland.
• Öztürk, İsmail. Öztürkler Mermer İşletmecisi, Kişisel Görüşme, 09.10.2004, Bandırma.
• Sezgin, Sefer. Sezgin Mandıra, Kişisel Görüşme, 29.01.2005. Salur Köyü, Manyas.
• Tuncer, B. (1998). Çevre, Nüfus ve Ekonomik Gelişme, NüfusÇevre ve Kalkınma Konferansı, Ankara: TÇV Yayınları
• Türkiye Çevre Vakfı (TÇV). (1987). Türkiye'nin Çevre Politikası Nedir? Ne Olmalıdır?. Ankara.
• Türkiye Çevre Vakfı (TÇV). (1989). Ortak GeleceğimizDimya Çevre ve Kalkınma Komisyonu. Çeviren: Belkıs Çorakçı, Ankara.
• Türkiye Çevre Vakfı (TÇV). (1996). Çevre Yönünden Gümrük Birliği ve Türkiye. Ankara: TÇV Yayınları.
• Türkiye Çevre Vakfı (TÇV). (1998). Sürdürülebilir Kalkınanın Uygulanması:Tartışma Toplantısı. Ankara: TÇVYayınlan.
• Türkiye Çevre Vakfı (TÇV). (2001). Avrupa Birliği'nde ve Türkiye'de Çevre Mevzuatı. Ankara: TÇV Yayınları.
• Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK). (2001). Çevre ve Sanayi SemineriKocaoii. Ankara: TİSK Yayınlan.
• Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK). (2002). Çevre ve Sanayi Semineriİzmiı. Ankara: TİSK Yayınları.
• Uslu, O. (1991). Sanayileşme ve Kentleşmenin Getirdiği Çevre Sorunları, Sürekli ve Dengeli Kalkınma Açısından Bir Tartışma. Sürdürülebilir Kalkınma Konferansi, Ankara: TÇVYayınlan.
• Uydan, Mehmet Emin, Bagfaş Gübre Fabrikalan A.Ş. Üretim Müdürü (Emekli), Kişisel Görüşme, 15.10.2004, Bandırma.
• Yarar, M. ve Magnin G. (1997). Türkiye'nin Önemli Kuş Alanları, İstanbul: Doğal Hayatı Koruma Derneği Yayınlan.
• Yemtar, İsmail. Yemtar Tarım Makineleri A.Ş. İşletmecisi, Kişisel Görüşme, 09.10.2004, Bandırma.