Öğretmen Adaylarının Tepkime Hızına Etki Eden Faktörler Konusundaki Başarı Düzeylerine 5E Öğrenme Modeline Göre Yapılan Deneylerin Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 35, 917 - 934, 25.09.2022

Hatice Karaer , Gözde Öksüz

https://doi.org/10.35675/befdergi.861106

Öz

Bu çalışma, öğretmen adaylarının“Tepkime Hızına Etki Eden Faktörler” konusundaki başarı düzeylerine 5E öğrenme modeline göre yapılan deneylerin etkisinin olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Karma model tercih edilen çalışmanın nicel kısmında ön test son test tek grup yarı deneysel desen kullanılırken nitel kısımda yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Çalışma grubunu Genel Kimya Laboratuar II dersinden devam alan 14 birinci sınıf kimya öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri, Tepkime Hızına Etki Eden Faktörler başarı testinden, görüş formundan ve gönüllü öğrencilerle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerden toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde dereceli puanlama anahtarı kullanılırken nitel verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarının başarı düzeylerini artırmada 5E öğrenme modeline göre yapılan deneylerin etkili olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

5E öğrenme modeli,, Başarı düzeyi,, kimya deneyleri, Tepkime hızına etki eden faktörler

Kaynakça

• Açışlı, S. (2014). Genel fizik laboratuar uygulamalarında 5E öğrenme modeline göre geliştirilen materyallerin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine ve akademik başarılarına etkisinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 628-641.
• Açışlı, S. ve Turgut, Ü. (2011). Fizik laboratuar uygulamalarında 5E öğrenme modeline uygun olarak geliştirilen materyallerin öğrenci kazanımlarına etkisinin incelemesi. International Online Journal of EducationalSciences, 3(2), 562-593.
• Açışlı, S., AltunYalçın, S. ve Turgut, Ü. (2011). Effect of 5E learning model on students’ academic achievements in the movement and force issue. Social and Behavioural Sciences, 15, 2459-2462.
• Açışlı, S., Turgut, Ü. ve Gürbüz, F. (2012).Elektrik konularının öğretiminde 5e modelinin öğrenci başarısına etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 352-357.
• Ağgül-Yalçın F. ve Bayrakçeken, S. (2010). The Effect of 5E learning on model pre-service science teacher’s achievement of acids-bases subject. International Online Journal of Educational Sciences, 2(2), 508-531.
• Akbulut, M. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminde 5E modeli kullanımının ders başarısına ve derse karşı tutumuna etkisi(Tez No 396914) [Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi-Samsun]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Akpınar, B. (2010). Yapılandırmacı yaklaşımda öğretmenin, öğrencinin ve velinin rolü. Eğitim Bir Sen, 6(6), 16-20.
• Akpınar, E. ve Ergin, Ö. (2005). Yapılandırmacı kuramda fen öğretmenin rolü. İlköğretim Online, 4(2), 55-64.
• Aksoy, G. ve Gürbüz F. (2013). 5E modelinin öğrencilerini akademik başarısına etkisi: kuvvet ve hareket ünitesi örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 1-16.
• Alshehri, M. A. (2016). The impact of using (5E’s) instructional model on achievement of mathematics and retention of learning among fifth grade students. Journal of Research & Method in Education, 6(2), 43-48.
• Arslan, M. (2007). Eğitimde yapılandırmacı yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(1), 41-61.
• Artun, H. ve Özsevgeç, T. (2014). 5E öğrenme modeline uygun öğretim materyallerinin öğretmen adaylarının zihinsel modellerine etkisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 259-285.
• Ayvacı, H.Ş. ve Bakırcı, H. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin fen öğretim süreçleriyle ilgili görüşlerinin 5E modeli açısından incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(2), 132-151.
• Ayvacı, H.Ş. ve Er Nas, S. (2009). Öğretmen kılavuz kitaplarının yapılandırmacı kurama göre öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 3(2), 212-225.
• Bilgin, İ., Ay, Y. ve Coşkun, H. (2013). 5E öğrenme modelinin ilköğretim 4. Sınıf öğrencilerinin madde konusundaki başarılarına etkisinin ve model hakkında öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(4), 1449 – 1470.
• Bozdoğan, A.E. ve Altunçekiç, A. (2007). Fen bilgisi öğretmen adaylarının 5E öğretim modelinin kullanılabilirliği hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 579-590.
• Bybee, R. (1997). Achieving scientific literacy.Heinemann.
• Bybee, R. W. (2009). The BSCS 5E instructional model and 21st century skills. National Academies Board on Science Education. http://itsisu. Concord.org/share/Bybee 21st century paper.pdf.
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Caner, S. (2008). Canlıların sınıflandırılması konusunda bilgisayar destekli materyal geliştirilerek 5E modeline uygulanması ve kavram yanılgılarını gidermedeki etkinliği (Tez No 237687) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi-Balıkesir]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Ceylan, N. ve Seçken, N. (2019). 5E öğrenme modeline dayalı bilgisayar animasyonları destekli öğretim materyali tasarlama:” Tepkime hızı ve denge” ünitesi örneği. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 1181-1202.
• Çepni, S. ve Çoruhlu, T.Ş. (2014). Güneş sistemi ve ötesi: Uzay bilmecesi ünitesinde zenginleştirilmiş 5E öğrenme modeline uygun hazırlanan öğrenme ortamlarının öğrenci başarısı üzerine etkisinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(2), 343-369.
• Demir, Y. ve Emre, İ (2020). 5E öğrenme modeline uygun etkinliklerin ilkokul 4. Sınıf fen bilimleri dersi öğretimine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 573-586.
• Demircioğlu, G., Demircioğlu, H. ve Vural, S. (2016). 5E öğrenme modelinin üstün yetenekli öğrencilerin buharlaşma ve yoğuşma kavramlarını anlamaları üzerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 821-838.
• Demircioğlu, G., Özmen, H. ve Demircioğlu, H. (2004). Bütünleştirici öğrenme kuramına dayalı olarak geliştirilen etkinliklerin uygulanmasının etkililiğinin araştırılması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 1(1), 21-34.
• Dikici A. Türker H. ve Özdemir, G. (2010). 5E öğrenme döngüsünün anlamlı öğrenmeye etkisinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(39), 100-128.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş, Anı Yayıncılık.
• Er Nas, E.S., Çoruhlu, Ş.T. ve Çepni, S. (2010). 5E modelinin derinleşme aşamasına yönelik geliştirilen materyalin etkililiğinin değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 17-36.
• Ergin, İ., Ünsal Y. ve Tan M. (2006). 5E Modelinin öğrencilerin akademik başarısına ve tutum düzeylerine etkisi: Yatay atış hareketi örneği. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 1-15.
• Geren, N. Ö. ve Dökme, İ. (2015). 5E öğrenme modeline dayalı etkinliklerin öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ve akademik başarılarına etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 11(1), 76-95.
• Gök, M. ve Tufan, E. (2014). 5E modelinin ‘Müziksel algı ve bilgilenme’ alanında akademik başarı ve kalıcılığa etkisi. NWSA-Education Sciences, 9(2), 135-161.
• Güneş Koç, R. S. ve Sarıkaya, M. (2020). 5E öğrenme modeli ve bağlam temelli öğretim yönteminin ışık konusunda başarı ve bilgilerin kalıcılığa etkisi. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7, 430-457.
• Karaer, H. (2006). Fen bilgisi öğretmenlerinin ilköğretim II. kademedeki fen bilgisi öğretimi hakkındaki görüşleri (Amasya örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 97-111.
• Karslı, F. & Ayas, A. (2014). Developing a laboratory activity by using 5E learning model on student learning of factors affecting the reaction rate and improving scientific process skills. Procedia - Social and Behavioural Sciences, 143, 663 – 668
• Kırındı, T. ve İstanbuloğlu, B. (2016). Bilgisayar destekli 5E öğretim modelinin ışık konusunda akademik başarıya etkisi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(6),239-255.
• Lin, J. L.,Cheng, M.F., Chang, Y.C., Li, H.W., Chang, J. Y.& Lin, D.M. (2014). Learning activities that combine science magic activities with the 5E instructional model to influence secondary-school students’ attitudes to science. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 10(5), 415-426.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB, 2017). Müfredatta yenilenme ve değişiklik çalışmalarımız üzerine… https://ttkp.meb.gov.tr> 2017_07 >18160003_ba… 09.06. 2021 tarihinde erişilmiştir.
• Öksüz, Y. ve Güven Demir, E. (2018). Açık uçlu ve çoktan seçmeli başarı testlerinin psikometrik özellikleri ve öğrenci performansı açısından karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-24.
• Polat, S. ve Baş, G. (2012). 5E yapılandırmacı öğrenme modelinin sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin erişi düzeyine etkisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 69-92.
• Pratiwi, D.D. (2016). Pembelajaranlearningcycle 5E berbantuangeogebraterhadapkemampuanpemahamankonsepmatematis. Al-Jabar: J. PendidikanMatematika, 7(2), 191-202.
• Ranjan, S. &Padmanabhan, J. (2018). 5E approach of constructivist on achievement in mathematics at upper primary level. Educational Quest: An Int. J. of Education and Applied Social Science, 9(3), 239-245.
• Saka, A. ve Akdeniz, A. R. (2006). Genetik konusunda bilgisayar destekli materyal geliştirilmesi ve 5E modeline göre uygulanması. Turkish Online Journal of Educational Technology, 5(1), 134-149.
• Saygın, Ö.,Atılboz, N. G. ve Salman, S. (2006). Yapılandırmacı öğretim yaklaşımının biyoloji dersi konularını öğrenme başarısı üzerine etkisi: Canlılığın temel birimi-hücre. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 51-64.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık
• Süzen, S. (2009). 5E ve geleneksel metotla işlenen fen ve teknoloji dersinin yapılandırılmış gridle değerlendirilmesi. Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 169-183.
• Şahan, H. H. (2002). Yapılandırıcı öğrenme, Yaşadıkça Eğitim, 74, 49-52.
• Şahin, Ç. ve Çepni S. (2012). 5E öğretim modeline dayalı öğretimin öğrencilerin gaz basıncı ile ilgili kavramsal anlamlarına etkisi. Necati Bey Eğitim Fakültesi Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(1), 220-264.
• Şentürk, C. (2010). Yapılandırmacı yaklaşım ve 5E öğrenme modeli döngüsü. Eğitim Bir-Sen, 6(17), 58-62.
• Temizkan, M. ve Sallabaş, M.E. (2011). Okuduğunu anlama becerisinin değerlendirilmesinde çoktan seçmeli testlerle açık uçlu yazılı yoklamaların karşılaştırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 30, 207-220.
• Tonseenon, K. (2017,6th-7th June). The effect of 5E learning cycle model on achievement and science lesson design ability of science student teachers. ISER 58th international conference, Kobe, Japan.
• Tortop, H. S. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerle yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili anlamlı alan gezisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 181-196.
• Tuna, A. ve Kaçar, A. (2013). The effect of 5E learning cycle model in teaching trigonometry on students’ academic achievement and performance of their knowledge. International of New Trends in Educational and Their Implications, 4(1), 73-86.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitim bilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6(24), 543-559.
• Ulaş, A.H., Sevim, O. ve Tan, E. (2012). The effect of worksheets based upon 5E learning cycle model on student success in teaching of adjectives as grammatical components, Social and Behavioural Sciences,31, 39 –398.
• Usman, K. O., Agah, J. J.,& Okafor, C. F. (2017). Effects of 5E learning cycle model on senior secondary school students ‘academic achievement in geometry. ABACUS Mathematics Education Series, 42(2), 71-82.
• Yaman, S. (2016). Çoktan seçmeli madde tipleri ve fen eğitiminde kullanılan örnekleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 151-170.
• Yeşilyurt, E. (2011). Yapılandırmacı öğrenme temelli bir öğretim programının oluşturulmasına ilişkin öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(4), 868-885.
• Yıldız, A. ve Es, H. (2015). 5E öğrenme döngüsü modelinin 6.sınıf öğrencilerinin geometrik başarı ve VanHiele geometrik düşünme düzeylerine etkisi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 148-156.
• Yurdakul, B. (2008). Öğrenme yaklaşımının sosyal bilişsel bağlamda bilgiyi oluşturmaya katkısı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(20), 39-67.