Supporting the Experiences of Middle School Mathematics Teachers Working in Science and Art Centers Regarding the Statistical Investigation Process

Yıl 2025, Cilt: 20 Sayı: 46, 533 - 567, 30.06.2025

Esat Avcı , İffet Yetkin Özdemir , Sibel Kazak

https://doi.org/10.35675/befdergi.1560090

Öz

The statistical research process consists of the stages of formulating a statistical research question, making a data collection plan in line with the statistical research question, analyzing the data, and interpreting the findings. This process is important for individuals to make sense of the data and to approach the findings critically. This study aims to support the professional development of middle school mathematics teachers working in science and art centers regarding the statistical research process. The study group consists of three middle school mathematics teachers working in a science and art center Within the scope of the study, objectives were determined for supporting teachers' professional development based on their previous experiences with the statistical investigation process. In line with these objectives, the trajectory to be followed for professional development and the tools to be used were developed. Through these methods and tools, participants experienced the statistical research process. It was observed that the implemented professional development program contributed to achieving the goals aimed at supporting the participants' professional development.

Anahtar Kelimeler

Statistical research process , statistical content knowledge , technological statistical knowledge

Bilim ve Sanat Merkezlerinde Çalışan Ortaokul Matematik Öğretmenlerinin İstatistiksel Araştırma Sürecine Yönelik Deneyimlerinin Desteklenmesi*

Öz

İstatistiksel araştırma süreci, istatistiksel bir araştırma sorusu oluşturabilme, istatistiksel araştırma sorusu doğrultusunda veri toplama planı yapabilme, verileri analiz edebilme ve elde edilen bulgular doğrultusunda yorum yapabilme aşamalarından oluşmaktadır. Bu süreç bireylerin verileri anlamlandırabilmesi ve bulgulara eleştirel bakabilmesi için önemlidir. Bu çalışmada, bilim ve sanat merkezlerinde görev yapan ortaokul matematik öğretmenlerinin istatistiksel araştırma sürecine yönelik mesleki gelişimlerini sağlamak amaçlanmıştır. Çalışma grubu bir bilim ve sanat merkezinde görev yapan 3 ortaokul matematik öğretmenidir. Çalışma kapsamında öğretmenlerin istatistiksel araştırma sürecine yönelik önceki deneyimlerinden yola çıkarak öğretmenlerin mesleki gelişimini desteklemeye yönelik izlenecek yola dair hedefler belirlenmiş, hedefler doğrultusunda mesleki gelişim için izlenecek yol ve kullanılacak araçlar geliştirilmiştir. Bu yol ve araçlarla öğretmenler istatistiksel araştırma sürecini deneyimlemiştir. Uygulanan mesleki gelişim programının, öğretmenlerin mesleki gelişimlerini sağlamaya yönelik hedeflere ulaşmaya katkı sunduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İstatistiksel araştırma süreci , mesleki gelişim , teknolojik pedagojik istatistik bilgisi

Etik Beyan

Bu çalışmanın özeti VIII. Ulusal Üstün Yeteneklilerin Eğitimi Kongresinde (ÜYEK 2023) sözlü bildiri olarak sunulmuştur. Çalışma, birinci yazarın doktora tez çalışmasının bir bölümünden üretilmiştir. Çalışmanın etik onayı ve MEB Araştırma İzinleri yönergesi doğrultusunda izinleri alınmıştır.

Kaynakça

• Altunsaray, D. & Baltacı, S. (2023). Examining the data organization and display process for the data processing learning area in statistics. Technology, Innovation and Special Education Research, 3(1), 50-72.
• Arnold, P. (2013). Statistical investigative questions—An enquiry into posing and answering investigative questions from existing data [Doctoral dissertation, The University of Auckland- Auckland].
• Arnold, P., & Pfannkuch, M. (2019). Posing comparative statistical investigative questions. In G. Burrill & D. Ben-Zvi (Eds.), Topics and trends in current statistics education research (pp. 173–195). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-03472-6_8
• Avcı, E., & Coşkuntuncel, O. (2019). Middle school teachers’ opinions about using vustat and tinkerplots in the data processing in middle school mathematics. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 9(1), 1–36. https://doi.org/10.14527/pegegog.2019.001
• Bargagliotti, A., Franklin, C., Arnold, P., Gould, R., Johnson, S., Perez, L., & Spangler, D. A. (2020). Guidelines for assessment and instruction in statistics education II (GAISE II): A framework for statistics and data science education. American Statistical Association. https://www.amstat.org/asa/files/pdfs/GAISE/GAISEIIPreK-12_Full.pdf
• Batur, A., & Baki, A. (2022). Öğrencilerin istatistik okuryazarlık düzeyleri ile istatistik okuryazarlık öz yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 47(209), 171-205. https://doi.org/10.15390/EB.2022.9970
• Batur, A., Baydar, H. E., & Güven, B. (2019, 26-28 Eylül). Ortaokul matematik ders kitaplarının GAISE raporu açısından incelenmesi. 4. Uluslararası Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Sempozyumu, İzmir, Türkiye.
• Batur, A., Özmen, Z. M., Topan, B., Akoğlu, K., & Güven, B. (2021). A cross-national comparison of statistical curricula. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 12(1), 187–201. https://doi.org/10.16949/turkbilmat.793285
• Ben-Zvi, D., & Garfield, J. (2004). Statistical literacy, reasoning, and thinking: Goals, definitions, and challenges. In D. Ben-Zvi & J. Garfield (Eds.), The challenge of developing statistical literacy, reasoning, and thinking (pp. 3–15). Kluwer Academic Publisher. https://doi.org/10.1007/1-4020-2278-6_1
• Ben-Zvi, D., Gravemeijer, K., & Ainley, J. (2018). Design of statistics learning environments. In D. Ben-Zvi, K. Makar, & J. Garfield (Eds.), International handbook of research in statistics education (pp. 473–502). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-66195-7_16
• Burgess, T. A. (2011). Teacher knowledge of and for statistical investigations. In C. Batanero, G. Burrill, & C. Reading (Eds.), Teaching statistics in school mathematics—Challenges for teaching and teacher education (pp. 259–270). Springer.
• Burrill, G., & Biehler, R. (2011). Fundamental statistical ideas in the school curriculum and in training teachers. In C. Batanero, G. Burrill, & C. Reading (Eds.), Teaching statistics in school mathematics—Challenges for teaching and teacher education (pp. 57–69). Springer.
• Callingham, R. & Watson, J. (2024). Statistics education research at the school level in Australia and New Zeland: a 30-year journey. Mathematics Education Research Journal, 36(1), 91-122. https://doi.org/10.1007/s13394-023-00470-0
• Cooper, L. L. (2018). Assessing students' understanding of variability in graphical representations that share the common attribute of bars. Journal of Statistics Education, 26(2), 110–124. https://doi.org/10.1080/10691898.2018.1473060
• Çomarlı, S. K. & Gökkurt Özdemir, B. (2019). Ortaokul matematik öğretmenlerinin veri işleme öğrenme alanına yönelik serbest problem kurma becerilerinin incelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 1600-1637. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2019.174
• Delmas, R., Garfield, J., Ooms, A., & Chance, B. (2007). Assessing students’ conceptual understanding after a first course in statistics. Statistics Education Research Journal, 6(2), 28–58.
• Doğdu, A., Özcan, H. & Aliustaoğlu, F. (2023). 8. sınıf öğrencilerinin veri işleme öğrenme alanındaki hataları ve kavram yanılgıları. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 7(4), 139-163.
• Elçiçek, Z., & Yaşar, M. (2022). Öğretmenlerin mesleki gelişimi nasıl olmalı: Uygulamalı bir model geliştirme çalışması. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(4), 1684-1716. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2022.22.74506-1003202
• Garfield, J. B., & Ben-Zvi, D. (2008). Developing students’ statistical reasoning: Connecting research and teaching practice. Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4020-8383-9
• Gattuso, L., & Ottaviani, M. G. (2011). Complementing mathematical thinking and statistical thinking in school mathematics. In C. Batanero, G. Burrill, & C. Reading (Eds.), Teaching statistics in school mathematics—Challenges for teaching and teacher education (pp. 121-132). Springer. https://doi.org/10.1007/978-94-007-1131-0_15
• Green, J. L., Smith, W. M., Kerby, A. T., Blankenship, E. E., Schmid, K. K. & Carlson, M. A. (2018). Introductory statistics: preparing in-service middler-level mathematics teachers for classroom research. Statistics Education Research Journal, 17(2), 216-238.
• Güler, H. K., & Didiş Kabar, M. G. (2021). Ortaokul öğrencilerinin istatistiksel grafikleri okuma ve yorumlama düzeylerinin incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 10(1), 23-52. https://doi.org/10.30703/cije.677238
• Gürel, R. (2016). Ortaokul matematik öğretmenlerinin merkezi eğilim ve yayılım ölçülerine ilişkin öğretim bilgilerinin incelenmesi (Tez No. 443569) [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Hacısalihoğlu Karadeniz, M. (2016). Beşinci sınıf öğrencilerinin veri işleme konusundaki kazanımlara ulaşabilme durumlarının belirlenmesi. Mediterranean Journal of Humanities, 6(1), 221-236. https://doi.org/10.13114/MJH.2016119300
• Landtblom, K. (2023). Opportunities to learn mean, median, and mode afforded by textbook tasks. Statistics Education Research Journal, 22(3), 1-17. https://doi.org/10.52041/serj.v22i3.655
• Leavy, A., & Frischemeier, D. (2022). Developing the statistical problem posing and problem refining skills of prospective teachers. Statistics Education Research Journal, 21(1), 1-27. https://doi.org/10.52041/serj.v21i1.226
• Lee, H. S., & Hollebrands, K. F. (2011). Characterising and developing teachers’ knowledge for teaching statistics with technology. In C. Batanero, G. Burrill, & C. Reading (Eds.), Teaching statistics in school mathematics—Challenges for teaching and teacher education (pp. 323–333). Springer. https://doi.org/10.1007/978-94-007-1131-0_34
• Lee, H. S., & Tran, D. (2015). Framework for supporting students’ approaches to statistical investigations: A guiding framework for the Teaching Statistics through Data Investigations. In Teaching Statistics Through Data Investigation MOOC-Ed. Friday Institute for Educational Innovation, NC State University. https://s3.amazonaws.com/fi-courses/tsdi/unit_3/SASI%20Framework.pdf
• MacDonald, R. (2008). Professional development for information communication technology integration: Identifying and supporting a community of practice through design-based research. Journal of Research on Technology in Education, 40(4), 429-445. https://doi.org/10.1080/15391523.2008.10782515
• Makar, K. & Fielding-Wells, J. (2011). Teaching Teachers to Teach Statistical Investigations. C. Batanero, G. Burrill and C. Reading (Ed.). Teaching Statistics in School Mathematics-Challenges for Teaching and Teacher Education in (pp. 347-358). New York, Springer.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201813017165445-MATEMATİK%20ÖĞRETİM%20PROGRAMI%202018v.pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Ortaokul matematik dersi öğretim programı (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli. https://tymm.meb.gov.tr/upload/program/2024programmat5678Onayli.pdf
• Öz, Ö. & Işıksal Bostan, M. (2021). Yedinci sınıf öğrencilerinin istatistiksel süreçlerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(15), 90-112.
• Özmen, Z. M., & Baki, A. (2019). 5-8. sınıf matematik dersi öğretim programının istatistik okuryazarlığı bağlamında incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 13(2), 1063-1082. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.603569
• Özmen, Z. M., Baki, A., Güven, B., Topan, B., Bukova Güzel, E. & Gürbüz, R. (2023). Ortaokul matematik öğretmenlerinin istatistik öğretimlerinin değerlendirilmesi: İhtiyaç analiz çalışması. Manisa Celal Bayar University Journal of the Faculty of Education, 11(2), 261-279.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3er ed.). Thousand Oaks. CA: Sage.
• Rossman, A., Chance, B., & Medina, E. (2006). Some key comparisons between statistics and mathematics and why teachers should care. In G. Burrill & P. C. Elliott (Eds.), Thinking and reasoning with data and chance (pp. 323-334). NCTM.
• Budayasa, I. K., & Juniati, D. (2018). An analysis of statistical reasoning process of high school students in solving the statistical problem. Journal of Physics: Conference Series, 1028, 012125. https://doi.org/10.1088/1742-6596/1028/1/012125
• Santos, R., & Ponte, J. P. (2014). Learning and teaching statistical investigations: A case study of a prospective teacher. In Proceedings of the Ninth International Conference on Teaching Statistics (ICOTS9). Flagstaff, Arizona, USA: Voorbung, The Netherlands: International Statistical Institute.
• Schoen, R. C., LaVenia, M., Chicken, E., Razzouk, R., & Kisa, Z. (2019). Increasing secondary-level teachers’ knowledge in statistics and probability: Results from a randomized controlled trial of a professional development program. Cogent Education, 6(1), 1–26. https://doi.org/10.1080/2331186X.2019.1613799
• Souza, L. O., Lopes, C. E., & Pfannkuch, M. (2015). Collaborative Professional Development for Statistics Teaching: A Case Study of Two Middle-School Mathematics Teachers. Statistics Education Research Journal, 14(1), 112-134.
• Toluk Uçar, Z., & Akdoğan, E. N. (2009). 6.-8. sınıf öğrencilerinin ortalama kavramına yüklediği anlamlar. İlköğretim Online, 8(2), 391-400.
• Tosun, T., Özen Ünal, D., & Aksu, G. (2023). Ortaokul öğrencilerinin grafik algıları ve grafik oluşturma yeterlikleri: Bir durum çalışması. Journal of Computer and Education Research, 11(22), 866-897. https://doi.org/10.18009/jcer.1344147
• Turan, Ö., Kaleli Yılmaz, G., & Ezentaş, R. (2023). Ortaöğretim matematik öğretmenlerinin istatistiksel akıl yürütme becerilerinin incelenmesi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 6(2), 617-653. https://doi.org/10.33400/kuje.1335697
• Visnovska, J., & Cobb, P. (2019). Supporting shifts in teachers’ views of a classroom statistical activity: Problem context in teaching statistics. Mathematical Thinking and Learning, 21(4), 285-305. https://doi.org/10.1080/10986065.2019.1576003
• Whitaker, D., & Jacobbe, T. (2017). Students' understanding of bar graphs and histograms: Results from the LOCUS assessments. Journal of Statistics Education, 25(2), 90–102. https://doi.org/10.1080/10691898.2017.1321974
• Wild, C. J., & Pfannkuch, M. (1999). Statistical thinking in empirical enquiry. International Statistical Review, 67(3), 223-265. https://doi.org/10.2307/1403799
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Zinger, D., Naranjo, A., Gilbertson, N., & Warschauer, M. (2017). A design-based research approach to improving professional development and teacher knowledge: The case of the Smithsonian Learning Lab. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 17(3), 388-410.