SEEKING IN NEVERLAND: RÜYADA TERAKKİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 19, 31.12.2018

Emre Mete

Öz

Utopias are the
literary expression of the ideal form of society.  In this respect utopias are both a literary
genre and a form of thought. Modern utopian thought began with Thomas More.
Then it spreaded to different lands. The utopian tradition in Turkish
literature emerged after the 19th century. Mustafa Nazim Erzurumi's
"Rüyada Terakki (Progress in the Dream)" is the continuation of the
utopian tradition. The aim of this study is to examine little known of this
work. The study also aims to examine the social conditions of the period in
which the work was written. This study aims to use some concepts such as
education, population in Foucault's analysis of power. Thus, the relation
between utopia and biopolitics will be revealed.

Anahtar Kelimeler

Utopia, Biopolitics, Power Relations, Population Control, Education

Olmayan Yerde Bir Arayış: Rüyada Terakki

Öz

Ütopyalar ideal
toplum biçiminin edebi bir biçimde aktarılmasıdır. Bu yönüyle hem bir edebi tür
hem de düşünce biçimidir. Ütopyacı düşünce modern anlamda Thomas More ile
başlamıştır. Sonrasında da farklı coğrafyalara yayılmıştır. Türk edebiyatında
ütopya geleneği 19. Yüzyıl sonrasında ortaya çıkmıştır. Mustafa Nazım
Erzurumi’nin yazmış olduğu “Rüyada Terakki” eseri de bu geleneğin devamıdır. Bu
çalışmadaki amacımız çok az bilinen bu eseri incelemek olacaktır. İnceleme
kitabın yazıldığı toplumsal şartlar ile birlikte olacaktır. Rüyada Terakki
bunun yanında Foucault’un iktidar analizleri ile de incelenecektir. Bu
analizler eğitim, nüfus ve kontrol yapısını da içerecektir. Böylece ütopya
biyopolitika ilişkisi ortaya konulmuş olacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Ütopya, Biyopolitika, İktidar İlişkileri, Nüfus Kontrolü, Eğitim

Kaynakça

• Ayhan Yalçınkaya, “Çağdaş Türk Edebiyatında Ütopya – Bir Giriş Denemesi”, 30.12.2017, http://www.politics.ankara.edu.tr/dergi/tartisma/1999/utopya.pdf
• Emre Koyuncu, “Foucault’un Siyaset Felsefesinde Biyopolitikanın Doğuşu”, Biyopolitika (2. Cilt): Foucault'dan Günümüze Biyopolitikanın İzdüşümleri, (Ed. Onur Kartal), Nota Bene Yayınları, İstanbul, 2016
• Erik Jan Zürcher, Modernleşen Türkiye Tarihi, çev. Yasemin Saner Gören, İletişim Yayınları, İstanbul, 2000
• Firdevs Canbaz Yumuşak, “Ütopya, Karşı Ütopya ve Türk Edebiyatında Ütopya Geleneği”, Bilig Dergisi, sayı: 61, ss. 47-70
• Gizem Özdel, “Foucault Bağlamında İktidarın Görünmezliği ve Panoptikon ile İktidarın Gözü Göstergeleri”, The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 2012, cilt: 2, sayı: 1, ss. 22-29
• Hayriye Süleymanoğlu Yenisoy, “1912-1913 Balkan Savaşlarının Edebiyata Yansıması”, Balkan Araştırması Dergisi, sayı:1, ss. 91-111
• İlknur Şentürk ve Selahattin Turan, “Foucault’un İktidar Analizi Bağlamında Eğitim Yönetimine İlişkin Bir Değerlendirme”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2012, cilt: 18, sayı: 2, ss. 243-272
• Krishan Kumar, Modern Zamanlarda Ütopya ve Karşı Ütopya, çev. Hakan Tanıttıran, Kalkedon Yayıncılık, İstanbul, 2006
• M. Kayahan Özgül, Türk Edebiyatında Siyasi Rüyalar, Hece Yayınları, Ankara, 2004
• Michel Foucalut, Cinselliğin Tarihi, çev. Hülya Uğur Tanrıöver, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2016
• Michel Foucault, İktidarın Gözü, çev. Ferda Keskin, İletişim Yayınları, İstanbul, 2012
• Molla Davudzade Mustafa Nazım Erzurumi, Rüyada Terakki ve Medeniyet-i İslamiyeyi Rüyet, İstanbul, 2012b
• Molla Davudzade Mustafa Nazım Erzurumi, Rüyada Terakki, çev. Hilal Aydın ve Öykü Özer, Kapı Yayınları, İstanbul, 2012a
• Murat Gülsoy, “Edebiyatımızdaki İlk Ütopya Örneklerinden Rüyada Terakki ve İleri İslam Medeniyeti Rüyası”, Notos Öykü, sayı: 36, ss. 56-60
• Nurettin Öztürk, Çağdaş Türk Edebiyatında Ütopya, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İnönü Üniversitesi, Malatya, 1992
• Sadık Usta, “Türkiye Deviminin Ütopyaları”, Bilim ve Ütopya Dergisi, Sayı: 167, ss. 7-16
• Seda Uyanık, Osmanlı Bilim Kurgusu: Fenni Edebiyat, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013
• Thomas Lemke, Biyopolitika, çev. Utku Özmakas, İletişim Yayınları, İstanbul, 2016
• Thomas More, Utopia, çev. Selahattin Eyüboğlu, Vedat Günyol ve Mina Urgan, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2016
• Tommaso Campanella, Güneş Ülkesi, çev. Çiğdem Dürüşken, Alfa Yayınları, İstanbul, 2016