The AKP’s Foreign Policy towards the Middle East: Changes within continuity or rupture with past practices?

Yıl 2011, Sayı: 2, 125 - 148, 01.12.2011

Jana Jabbour

Öz

Anahtar Kelimeler

Strategic depth, zero problems with the neighbors, neo-Ottomanism, split diplomacy, dual-tracked foreign policy, Arab spring

AKP’nin Ortadoğu Dış Politikası: Süreklilikte Değişim mi Kopuş mu?

Öz

Türkiye, geçtiğimiz on yıl boyunca, Ortadoğu’ya yönelik aktif bir dış politika geliştirmiştir. Türkiye, Arap-İsrail çatışmasında arabuluculuk misyonu girişimi ve İran’ın nükleer programı gibi hassas konularda devreye girerek, önemli bir bölgesel lider ve Ortadoğu’da etkili bir aktör olarak ortaya çıkmıştır. AKP iktidarı ile birlikte, Türk dış politikasının doğuya yönelimi, tartışmaları da beraberinde getirmiştir: Bazı uzmanlar Türkiye’nin Batı’ya sırtını dönerek yeni Osmanlıcılık politikasını benimseyip benimsemediğini sorgularken, bazıları ise Türkiye’nin Ortadoğu’daki çok yönlü dış politikası ve aktivizmini övmüşlerdir. Ancak, AKP dış politikasının destekçileri ya da muhalifleri, Türkiye’nin dış politikasının doğasının bir gereği olarak tam bir yeniden yapılanma ile Arap- Müslüman dünyasına Türkiye’nin dâhil olduğu görüşünde yine de birleşmişlerdir. Bu makale, Türk Dış Politikasının temel prensipleri ve ekseninin radikal bir biçimde AKP tarafından değiştirildiği iddiasını ele almaktadır. Bu politikanın mevcut özelliklerini inceleyerek, bu çalışma AKP iktidarında Türk dış politikasının yönelimlerinde hem kopuş hem de süreklilik unsurlarının birlikte var olduğunu iddia etmektedir. Yazar “eksen kayması” yerine Türkiye’nin “bölünmüş diplomasi” ya da yükselen güçlerin çift yönlü dış politika karakteristiğini uyguladığını iddia etmektedir. Bu makale ayrıca, AKP’nin Doğu yönelimli dış politikasının başarı ve eksikliklerini incelemekte ve aynı zamanda “Arap Baharı” sonrası dönemde yüzleşmek zorunda olduğu meydan okumalara bakmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Stratejik Derinlik, komşularla sıfır problem, yeni-Osmanlıcılık, bölünmüş diplomasi, çift yönlü dış politika, Arap Baharı