Georgios Vizyenos, İnfantisit ve Dönüşüm

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 4, 267 - 281, 30.12.2022

Hüseyin Ekrem Ulus

Öz

Georgios Vizyenos (Georgios Syrmas), imparatorluk yapısından ulus-devlet yapısına evrilmenin belirginleştiği 19. yüzyılın temel çatışmalarını eserlerine taşır. Yazar, eserinde dönemin sosyo-kültürel dönüşümlerini ironik bir tonda aktarır. Ancak Vizyenos’un işlediği karakterler kendi dünyalarını ve hayatlarını anlamlandırmak ve rasyonel bir kalıba yerleştirebilmek için çabaladıkça, bu uğraşları içerisinde daha da çaresizleşirler. Vizyenos’un “Annemin Günahı” adlı eseri tam da bu türden bir olay örgüsüne sahiptir; zira modernleşme sürecindeki toplumun anlatısı, her adımda daha da çıkmaza düşen başkarakterin çocuklarıyla olan travmatik ilişkilerinde iyice görünür hâle gelir. İhmalkârlık sonucu öz kızını öldüren anne, yaşadığı travmatik süreçte öyle savrulur ki, aile veya din gibi sosyal bağlarını yavaş yavaş ama belirgin şekilde kaybeder. Anne kaybettiği kızı yerine başka bir kızı ikame etmeye çalışır, oğullarının hayatları karşılığında kızının hayatını bahşetmesi konusunda Tanrı ile pazarlığa girişir, sonra da kilisenin öğütlerini bile tanımaz hâle gelir. Vizyenos’un hikâyesi 19. yüzyıl Osmanlı coğrafyasında bir azınlık ailesinin yaşadığı travmayı ve dolayısıyla toplumsal, dinsel ve bireysel çözülmeleri başkarakterin ailevi hayatı çerçevesinde işler. Bu bağlamda, bu çalışma Georgios Vizyenos’un “Annemin Günahı” (1883) adlı eserinden ve özellikle başkarakterin travmatik ilişkilerinden hareketle, dönemin Osmanlı coğrafyasında Yunan asıllı bir ailenin modernleşme ve sekülerleşme süreçlerinden nasıl etkilendiğini İngiliz tarihçi ve teorisyen Eric Hobsbawm’un ‘yeni kadın’ kavramından hareketle edebi metin üzerinden tartışacaktır.

Anahtar Kelimeler

Georgios Vizyenos, travma, modernleşme, sekülerleşme, infantist, vekil (surrogate), yeni kadın (Eric Hobsbawm)

Kaynakça

• Abrams, M. H, & Geoffrey Galt Harpham (2015), A Glossary of Literary Terms. Boston, MA: Wadsworth Cengage Learning.
• Ahmad, Aijaz (1987), Jameson’s Rhetoric of Otherness and the “National Allegory.” Social Text, 17, pp. 3-25. https://doi.org/10.2307/466475.
• Alexiou, Margaret & Cairns Douglas (2017), Greek Laughter and Tears: Antiquity and After. Edinburgh University Press.
• Asad, Talal (2003), Formations of the Secular: Christianity, Islam, Modernity. Stanford Univ. Press.
• Beaton, Roderick (2017), “Afterword” M. Alexiou, & D. Cairns, (Eds.) Greek Laughter and Tears: Antiquity and After. Edinburgh University Press.
• http://www.jstor.org/stable/10.3366/j.ctt1pwt3fj.
• Berman, Jessica S. (2001), Modernist Fiction, Cosmopolitanism, and the Politics of Community. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• Casanova, José (1994), Public Religions in the Modern World. University of Chicago Press.
• Casanova, José (2009), “The secular and secularisms”. Social Research: An International Quarterly 76 (4), pp. 1049-1066.
• Chodorow, Nancy (2012), Individualizing Gender and Sexuality: Theory and Practice. Routledge.
• Constantinides, Elisabeth (1989), Balkan studies; Thessalonike Vol. 30, Iss. 2, (Jan 1), pp. 370- 371.
• Daskalov, Rumen, and Tchavdar Marinov (2013), Entangled Histories of the Balkans. Leiden: Brill.
• Forster, E M. (2002), Aspects of the Novel. New York: Rosetta Books.
• Foucault Michel (1978), The History of Sexuality (1st American). Pantheon Books.
• Fronczak, Joseph (2017), "Hobsbawm’s long century." Jacobin, 06 September 2017, https://www.jacobinmag.com/2017/06/eric-hobsbawm-historian-marxismcommunist-party-third-reich-stalingrad. Accessed 03 January 2021.
• Hobsbawm, E. J. (1989), The Age of Empire, 1875-1914. New York: Vintage.
• ________________ (1987), İmparatorluk Çağı: 1875-1914: The Age of Empire 1875-1914, çev. Vedat Arslan, Ankara: Dost.
• Jameson, Fredric (2008), Modernizm İdeolojisi: Edebiyat Yazıları, çev. Kemal Atakay ve Tuncay Birkan, İstanbul: Metis.
• Pepper-Smith, R. (1989), “Georgios vizyenos, my mother’s sin and other stories”. International Fiction Review, vol. 16, No. 1, Jan. 1989, https://journals.lib.unb.ca/index.php/IFR/article/view/13984.
• Merriam-Webster (n.d.), Surrogate, In Merriam-Webster.com dictionary, Retrieved 10 Feb. 2022, from https://www.merriam-webster.com/dictionary/surrogate.
• Taylor, Charles (2007), A Secular Age, Cambridge Mass.: Belknap Press of Harvard University Press.
• Viziinos, Yeorgios (2015), Öyküler: Annemin Günahı, Hayatının Biricik Yolculuğu, Moskof Selim, çev. Ari Çokona, İstanbul: İstos Yayınları.
• Willert, Trine Stauning (2019), The New Ottoman Greece in History and Fiction, Palgrave Macmillan