Çukurova’da Yeşilkurt [Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae)]’un birinci dölünün pamukta meydana getirdiği zarar durumunun belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 58 Sayı: 1, 17 - 23, 30.03.2018

Okan Özgür Tülay Aktura Tatlı Mahmut Güneş

https://doi.org/10.16955/bitkorb.328251

Öz

Çukurova’da pamuğun önemli zararlılarından biri de
Yeşilkurttur. Çok sayıda doğal düşmanı olan ve mücadelesinde fazla kimyasalın
kullanıldığı bu zararlı için, ülkemizde yapılmış bir ekonomik zarar eşiği
çalışması yoktur. Bu amaçla çalışma, 2004 ve 2005 yıllarında Çukurova Tarımsal
Araştırma Enstitüsü deneme alanlarında kontrollü şartlarda tülle kapatılmış
kafeslerde yürütülmüştür. Kafeslere salım yapma amacıyla laboratuvarda
Yeşilkurtun birinci dönem larva üretimi yapılmıştır. Beş larva yoğunluğu (2, 4, 6, 8, 10 larva) ile uygulama yapılmayan
kontrolden (0 larva) oluşan 3 metrelik pamuk sırası üzerindeki deneme
kafesleri, tesadüf blokları deneme desenine uygun olarak 4 tekerrürlü olarak
kurulmuştur. Dökülen tarak sayısı ve larva yoğunlukları arasında pozitif
önemli bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca larvaların oluşturduğu ekonomik
zarar incelenmiştir. Her iki yılda da kafeslere bırakılan larva sayısı arttıkça
ürün kaybı da artmış, aralarında yüksek derecede doğrusal olan pozitif
ilişkiler bulunmuştur. Elde edilen denkleme göre 2004 yılında ilaçlama
maliyetini karşılayan larva sayısı 2.37 larva/3 metre ve 2005 yılında 1.56
larva/3 metredir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, teknik talimatta ilaçlama
için verilen 2 larva/3 metre değerine oldukça yakın olarak bulunmuştur. Diğer
ülkelerde yapılan çalışmalarda bulunan sonuçlar ve pamuk bitkisinin erken
dönemdeki tarak zararını telafi etme gücü dikkate alındığında bu eşiğin
muhafaza edilebileceği kanısına varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Pamuk, Yeşilkurt, zarar, Çukurova, eşik

Determination of damage status of first generation of cotton bollworm [Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae)] on cotton in Çukurova

Öz

In Çukurova, one of the important pests of cotton is cotton bollworm.
There is no economic damage threshold work in our country for the pest, which
has a large number of natural enemies and too many chemicals used in its
control. For this purpose, the study was carried out in 2004 and 2005 at the
Çukurova Agricultural Research Institute under controlled conditions in cages
covered with tulles. First generation of cotton bollworm production was done in
the laboratory for releasing cages. The trial cages on 3 meters cotton row,
which consist of five densities of larvae (2, 4, 6, 8 and 10 larvae) with
untreated control (0 larvae), were established in a randomized block design of
4 replications. It was found that there was an important positive correlation between the number
of shed squares and larvae densities. In addition, the economic damage caused
by the larvae has been investigated. In both years, as the number of larvae
released in the cages increased, the loss of crops increased and linear
positive relationships were found between them at high level. According to the
obtained equation, the number of larvae that afford the cost of spraying in
2004 was 2.37 larvae/3 meters and 1.56 larvae/3 meters in 2005. The results
obtained in this study were found to be very close to the value of 2 larvae/3
meters recommended for the technical instructions. It has concluded that if the
results of studies conducted in other countries and the power of cotton to
recover for early stage square damage are considered, this threshold should be
sustained.

Anahtar Kelimeler

Cotton, cotton bollworm, damage, Çukurova, threshold

Kaynakça

• Adkisson P. L., Hanna R. L. and Bailey C. F., 1964. Estimates of the Numbers of Heliothis Larvae Per Acre in Cotton and Their Relation to the Fruiting Cycle and Yield of the Host. Journal Of Economic Entomology, 57(5): 657-663.
• Alavi J. and Gholizadeh M., 2010. Estimation of economic injury level (EIL) of cotton bollworm Helicoverpa armigera Hb. (Lep.,Noctuidae) on cotton. Journal of Economical Research, 2(3), 203-212.
• Anonim, 2011. Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Bitki Sağlığı Araştırmalar Daire Başkanlığı Pamuk entegre mücadele teknik talimatı, Ankara. https://www.tarim.gov.tr/TAGEM/Belgeler/yayin/009_pamuk.pdf (Erişim tarihi: 07.07.2017).
• Anonim, 2015. 2015 yılında yapılacak tarımsal desteklemelere ilişkin karar. 08.04.2015. Sayı: 29320. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150408-13-1.pdf (Erişim tarihi: 11.07.2017).
• Anonim, 2016. T.C. Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü 2015 yılı pamuk raporu. Şubat, 2016, (Erişim tarihi: 11.07.2017).
• Anonim, 2017. T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Bitki Koruma Ürünleri Daire Başkanlığı, BKÜ veri tabanı. https://bku.tarim.gov.tr/Arama/Index (Erişim tarihi: 11.07.2017).
• Anonymous, 2013. http://stats.oecd.org/index.aspx?queryid=58651 (Erişim tarihi: 07.07.2017)
• Keerthisinghe C. I, 1982. Economic threshold levels for the cotton pest menagement in Sri Lanka. Bull. Entomol. Research, 72(2):239-246.
• Kişmir A., 1983. Avcı böcek Anisochrysacarnea (Stephens), Neuroptera: Chrsopidae)’nin biyolojisi, ekolojisi ve yeşilkurt (Heliothisarmigera (Hbn.), (Lepidoptera: Noctuidae)’un biyolojik savaşında kullanılması olanakları üzerinde araştırmalar, Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Adana.
• Konuş ve Karaağaç, 2014. Adana’da pamukta Yeşilkurt (Helicoverpa armigera (Hübner))’un insektisitlere karşı dayanıklılık oranlarının belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilim. Derg., 29(2):106-112.
• Mabett T. H., Dareepat P. and Nachapong M., 1980. Behaviour Studies on Heliothis armigera and their Application to Scouting Techniques for Cotton in Thailand. Tropical Pest Management 26(3): 268-273
• Shorey H. H. and Hale R. H., 1965. Massrearing of the larvae of nine noctuid species on simple artificial medium. J. Econ. Entomol. 58: 522-524.
• Tanskii V. I., Polskına F. M., and Kurdov M., 1975. Injuriousness and economic threshold of number of the bollworm. Zashchita Rastenii (10): 16-17.