Bu çalışmada Ankara,
Eskişehir, Konya ili buğday ekiliş alanlarında göçerten hastalığının yaygınlığı
ve bazı buğday çeşitlerinin hastalığa karşı reaksiyonlarının belirlenmesi
hedeflenmiştir. Bu proje 2013-2016 yılları arsında TAGEM desteği ile
yürütülmüştür. Ankara, Eskişehir, Konya ili buğday ekiliş alanlarında 2013-2014
yıllarında yapılan sürveyler sonucunda toplam 147 adet buğday bitkisi örneği
toplanmıştır. Elde edilen örneklerde yapılan morfolojik ve moleküler teşhisler
sonucunda illere göre değişen sayıda (Ankara’ dan 6 izolat, Konya’ dan 5 izolat,
Eskişehir’den de 1 izolat) toplam 12 adet Gaeumannomyces
graminis var. tritici (Ggt) izolatı
elde edilmiştir. Hastalığın yaygınlığı Ankara ili için %1.25, Eskişehir ili
için %17.45 ve Konya ili için %5.39 olarak tespit edilmiştir. Hastalığın
bulaşıklık oranı ise Ankara ili için %11.47, Eskişehir ili için %2.77 ve Konya
ili için %10 olarak tespit edilmiştir. Yapılan izolasyonlar sonucunda bu
etmenin yanında buğday kök ve kök boğazı hastalık etmenlerinden Bipolaris sorokiniana, Fusarium culmorum Fusarium graminearum, Rhizoctonia
spp, Alternaria alternata
etmenleri de izole edilmiştir. Teşhis çalışmaları sonucunda elde edilen 12 adet
izolatın petri kapları içinde ve in vitro’da
patojenisite çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Patojenisite çalışmaları
sonucunda virülensi yüksek olarak tespit edilen Ayaş 9 nolu izolat kullanılarak
20 ekmeklik ve 5 adet de makarnalık olmak üzere toplam 25 adet buğday çeşidi
ile in vivo’da çeşit reaksiyon
çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Reaksiyon çalışmaları sonucunda 15 adet
buğday çeşidi aynı gruba girerek orta dayanıklı (MR), 4 adet buğday çeşidi orta
hassas (MS), 2 adet buğday çeşidi orta dayanıklı (R*MR) ve 4 adet buğday çeşidi
dayanıklı (R) reaksiyon gösterdiği tespit edilmiştir.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 28 Eylül 2018 |
Gönderilme Tarihi | 21 Eylül 2017 |
Kabul Tarihi | 28 Haziran 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 58 Sayı: 3 |