Harran Ovası Yaygın Toprak Serilerinin Su Tutma Eğrilerinin Belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 1009 - 1018, 17.09.2021

Ali Rıza Öztürkmen , Emrah Ramazanoğlu , Murat Çakmaklı , Eda Çakmaklı

https://doi.org/10.17798/bitlisfen.877500

Cited By: 1

Öz

Harran Ovası toplam 225 000 hektarlık büyük bir tarımsal potansiyele sahiptir. Bu araştırmada, Harran Ovasında yaygın olan toprak serilerinin su tutma eğrilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler ve tartışmaların ışığı altında, Fatik ve Tektek dağları rezidüleri ve ova topraklarının kil mineralleri bakımından gösterdiği benzerliğe dayanarak, paligorskitin kireç taneleri içinde oluştuğunu ve bunun ayrışma sonucu toprağa karışmakta olduğu söylenebilir. Toprakta suyun tutulma basıncı bitkilerin toprak suyundan faydalanmasını direkt etkilemektedir. Bu çalışmada Harran ovasında Harran, Çekçek, Bellitaş ve İkizce olmak üzere 5 adet toprak profili açılmıştır. Toprak profillerinde yapılan tarla kapasitesi, daimi solma noktası ve yarayışlı su içerikleri analizlerinde toprakların birbirine yakın değerler belirlenmiştir. Toprak profilleri saturasyon yüzdesi ortalama değer olarak Çekçek seri %70,86, Harran 1 serisi %82.19, Harran 2 serisi %81.73, İkizce serisi %65.23 ve Bellitaş serisi 67.43 olarak belirlenmiştir. Harran Ovası topraklarının ağır bünyeli topraklar olduğu ve tarla kapasitesi bakımından ise yüksek olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Harran Ovası, Su Tutma Eğrisi, Tarla kapasitesi, Solma Noktası

Destekleyen Kurum

Harran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

16085

Teşekkür

Bu makalenin değerlendirme ve yazımı Ali Rıza ÖZTÜRKMEN, Murat ÇAKMAKLI ve Eda ÇAKMAKLI tarafından yapılmıştır. Grafik tasarımları ve laboratuvar çalışmaları Emrah RAMAZANOGLU tarafından yürütülmüştür.

Kaynakça

• [1] Ersahin S., Karaman M. R. 2001. Estimating potential nitrate leaching in nitrogen fertilizer and irrigated tomato using the computer model NLEAP. Agricultural water management, 51 (1): 1-12.
• [2] Pinto M. A. B., Parfitt J. M. B., Timm, L. C., Faria, L. C., Concenço, G., Stumpf, L., Nörenberg B. G. 2020. Sprinkler irrigation in lowland rice: Crop yield and its components as a function of water availability in different phenological phases. Field Crops Research, 248, 107714.
• [3] Minasny B., McBratney A. B. 2018. Limited Effect of Organic Matter on Soil Available Water Capacity. European Journal of Soil Science, 69 (1): 39-47.
• [4] Algayer, B., Lagacherie, P., Lemaire, J. 2020. Adapting the available water capacity indicator to forest soils: An example from the Haut-Languedoc (France). Geoderma, 357, 113962.
• [5] Zhao J., Chen S., Hu R., Lı Y. 2017. Aggregate Stability and Size Distribution of Red Soils Under Different Land Uses İntegrally Regulated by Soil Organic Matter, and İron and Aluminum Oxides. Soil&Tillage Research, 167: 73–79.
• [6] Ramazanoglu E. 2019. Determination and Mapping of the Relationship between Potassiumand Ammonium of Calcareous Soils with Different Moisture Content. International Journal of Scientific and Technological Research, 5 (7): 17-26.
• [7] Çepel A. 1993. Toprak Su Bitki İlişkileri İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi, İstanbul.
• [8] Sutton D. B., Harmon N. P. (1973). Ecology: selected concepts (No. 574.5 S88).
• [9] Yeşilsoy Ş. 2002. Toprak Bitki Su İlişkileri Ders Notları. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fak.
• [10] Hillel D. (2012). Applications of soil physics. Elsevier.
• [11] Edwards W. M. 1982. Predicting Tillage Effects on İnfiltration. In D.M. Kral (Ed.) Predicting Tillage Effect on Soil Physical Properties a Processes. ASA Special Publication, 4: 105-115.
• [12] Demiray İ. 2010. Improved Calibration of Time-Domain Reflectometry Soil Water Content Measurements. Soil Sci. Soc. Am. J., 497: 660–668.
• [13] Ehlers W. 1977. Measurement and Calculation of Hydraulic Conductivity in Horizons of Tilled and Untilled Loess-Derived Soil. Geoderma, 19 (4): 293-306.
• [14] İpek Ş. 2006. Sulama. Su Vakfı Kitabı, İstanbul, Türkiye.
• [15] Öztürkmen A. R., Ramazanoğlu E., Çiçek İ. C. 2020. Şanlıurfa İli Suruç İlçesi Topraklarının Bazı Özellikleri ve Bitki Besin Elementi Kapsamlarının Belirlenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 9 (4): 1807-1815.
• [16] Öztürkmen A.R., Ramazanoglu, E. 2020. Effect of Different Land Uses on Some Physical and Chemical Properties of Soils Originated from the Volcanic Parent Materials. Fresenius Environmental Bulletin, 29 (12A): 11450-11460.
• [17] Öztürkmen A. R., Ramazanoglu E., Almaca A., Çakmaklı M. 2020. Effect of Intercropping on Soil Physical and Chemical Properties in an Olive Orchard. Applıed Ecology And Envıronmental Research, 18 (6): 7783-7793.
• [18] Colman E.A.1947. A Labroratory Procedure for Determining the Field Capacity of Soils. Soil Science, 63, Dept. of Agriculture, USA.
• [19] Akalan İ. 1974. Toprak ve Su Muhafazası. A.Ü.Z.F. Yayın No: 532, Ankara.
• [20] Browning, G. M., & Norton, R. A. 1946. Tillage practices on selected soils in Iowa. Soil Science Society of America Journal, 10(C), 461-468.
• [21] Dinç U., Şenol S., Sayın M., Kapur S., Güzel N., Derici R., Yeşilsoy M. Ş., Yegingil İ., Sarı, M., Kaya Z., Aydın M., Kettaş F., Berkman A., Çolak A. K., Yılmaz K., Tunçgöğüs B., Çavuşgil V., Özbek H., Gülüt K. Y., Karaman C., Dinç O., Öztürk N., Kara, E. E. 1988. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Toprakları (Gat) 1. Harran Ovası Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Tarım ve Ormancılık Grubu, Proje no: TOAG- 504, Adana, 475.
• [22] Özkutlu F., Akkaya Ö., Ete Ö., Şahin Ö., Korkmaz K. 2015. Rize İlindeki Bazı Çay Bahçelerinin Toprak ve Yaprak Analizi ile Besin Element Düzeylerinin Belirlenmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 19 (2): 94-103.
• [23] Özkutlu F., Akkakaya Ö. H., Özlem, E. T. E., Akgün, M. 2016. Bazı Çay Bahçelerinin B (Bor) Beslenmesi ve Toprak Özellikleriyle İlişkilerinin Belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6 (1):125-135.